viernes, 12 de septiembre de 2025
Dese xeito, as partÃculas producidas son de novo aceleradas. Este descubrimento experimental confirma a predición teórica feita hai 25 anos no Instituto Galego de FÃsica de Altas EnerxÃas (IGFAE), centro mixto de investigación da Universidade de Santiago de Compostela e a Xunta de Galicia, polos investigadores Néstor Armesto, Elena G. Ferreiro, Carlos Pajares, Mikhail Braun e Yuly Shabelski (estes dous últimos actualmente na Universidade de San Petersburgo). Os resultados enviáronse á revista Physical Review C e están pendentes de publicación.
“As implicacións deste achado -explica Elena G. Ferreiro- poden supoñer un cambio nos modelos actuais utilizados para explicar a composición e formación dos raios cósmicos, xa que estas partÃculas ultra enerxéticas, poderÃan formarse na atmosfera”. A investigadora tampouco descarta a posibilidade de que puideran descubrirse novas partÃculas. Cando hai moitas colisións entre os nucleóns dos núcleos atómicos prodúcense efectos entre os seus constituÃntes – os quarks- que posibilitan a produción de partÃculas máis enerxéticas que a que teñen os nucleóns individuais. Por este motivo, este efecto foi denominado QCD accelerator ou acelerador da Cromodinámica Cuántica (QCD, polas súas siglas en inglés), a teorÃa que explica a interacción forte ou o comportamento entre os quarks e os gluóns.
Ata o de agora, as evidencias foron moi débiles e as incertezas demasiado altas como para validar o modelo teórico predito polos investigadores do IGFAE. Non obstante, con estas novas medicións, as primeiras en colisións de núcleos tan pesados o ouro e o cobre, confÃrmase a predición.
Foi presentada a XLVII Semana de Cine de Lugo, que se desenvolverá entre os dÃas 22 e 27 de setembro. O Grupo Cinematográfico Fonmiñá presentou un completo cartel que suma arredor de 200 proxeccións e actividades paralelas en cinco sedes. A Semana de Cine tamén servirá para homenaxear á actriz galega MarÃa Vázquez e a Enrique Muiño, 'O gaucho galego', que terán a súa placa no Paseo do Cine do parque de Frigsa, asà como aos fotógrafos AtÃn Aya e Mercedes Vázquez. O programa complétase con outras actividades como unha mesa redonda sobre o alzhéimer, unha exposición sobre a Muralla de Lugo ou un concurso de escaparates.
Galicia xa ten identificados 1.600 elementos a incluÃr no futuro catálogo de bens de valor cultural no litoral. Un traballo que se desenvolveu en tan só dous meses desde a asunción das funcións e servizos en materia de ordenación e xestión do litoral por parte do Executivo galego. A Lei de ordenación e xestión integrada do litoral en Galicia (Loxilga), en vigor desde hai dous anos, converteu Galicia na primeira Comunidade Autónoma en regular por lei a totalidade da súa costa, exercendo desde o pasado 1 de xullo a súa xestión plena e efectiva co traspaso das funcións e servizos correspondentes. Este marco normativo supón un punto de partida que dota a Galicia da capacidade de actuar e planificar o futuro do seu litoral.
