martes, 1 de julio de 2025
O secretario xeral de PolÃtica LingüÃstica, ValentÃn GarcÃa, e o presidente da Real Academia Galega (RAG), VÃctor F. Freixanes, presentaron na sede da RAG a cuarta edición do programa acompañados de Vicente Feijoo, o especialista en toponimia do Seminario de Onomástica da Academia que se encargará de impartir as charlas previstas.
“ToponimÃzate supón a difusión e socialización dunha riqueza lingüÃstica e cultural tan importante como son os nomes da terra. Busca a colaboración e o prestixio de saber chamarlle a cada lugar polo seu nome”, destacou ValentÃn GarcÃa. “ É tamén un exemplo de colaboración entre administracións e unha entidade tan importante como a RAG que, desde hai algúns anos, está indo da man connosco neste proxecto de referencia”, engadiu o representante da ConsellerÃa de Cultura, Educación en Universidade.
Pola súa banda, o presidente da RAG salientou o gran valor da toponimia galega e a importancia do seu estudo, que a Academia desenvolve a través do Seminario de Onomástica. “A toponimia é a ciencia que estuda os nomes de lugar, a memoria da nosa paisaxe e da nosa xeografÃa, memoria humanizada que se constrúe ao longo do tempo, de xeración en xeración, e que constitúe un patrimonio de enorme valor. Galicia é un dos espazos europeos con máis riqueza cultural neste eido. Cada metro cadrado ten nome de seu, significación histórica que marcaron os devanceiros”, destacou.
VÃctor F. Freixanes referiuse tamén á necesidade de implicar o público xeral “na descuberta dun patrimonio que debe conservarse e transmitirse ás novas xeracións” eagradeceu a implicación “de tanta xente do común, particulares e institucións” nesta campaña.
Charlas programadas
As charlas de ToponimÃzate divÃdense en dous bloques temáticos. O primeiro deles aborda a riqueza toponÃmica galega, mentres o segundo presenta o funcionamento da aplicación colaborativa Galicia Nomeada, unha plataforma a través da cal a veciñanza pode engadir os diferentes microtopónimos que coñeza e que xa conta con máis de 2200 usuarios que compartiron preto de 31.000 nomes de lugares dende o 2019.
Ademais, as sesións de ToponimÃzate tamén permiten coñecer as utilidades prácticas para a Administración pública, o mundo da investigación e para a sociedade en xeral desta información unha vez xeorreferenciada e normativizada, e conclúen cun percorrido polo significado dos nomes das parroquias e aldeas do concello en cuestión coa colaboración do académico da Universidade de Vigo Gonzalo Navaza, membro do Seminario de Onomástica da RAG.
A primeira cita desta cuarta edición xa tivo lugar o pasado xuño en MarÃn, mais o resto da campaña comezará o vindeiro venres 1 de outubro en Triacastela. Outeiro de Rei, Carnota e O Irixo acollerán as restantes charlas presenciais desta edición que introduce, como novidade, tres sesións telemáticas emitidas en directo a través da canle de YouTube da RAG e que poderán verse de maneira colectiva nos espazos habilitados nos respectivos concellos de Ribeira, O Barco de Valdeorras e Meaño.
O peche da cuarta campaña de ToponimÃzate terá lugar en Ortigueira o 3 de decembro coa outra gran novidade da edición, un obradoiro de memoria no centro de maiores da vila. A sesión concÃbese como unha actividade da memoria na que a aposta polo envellecemento activo e a calidade de vida na terceira idade irá da man da recuperación da nosa toponimia tradicional.
Toda a información e o calendario de sesións irase actualizando no Portal da Lingua Galega, na Axenda de Cultura de Galicia e no web da RAG.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxÃas investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, sÃndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A ConsellerÃa de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluÃda, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clÃnica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, asà como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defÃnese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
