miércoles, 17 de septiembre de 2025
Falamos do Grupo de TecnoloxÃas da Información de atlanTTic -o centro de investigación en TecnoloxÃas de Telecomunicación da Universidade de Vigo-, un equipo cunha longa traxectoria no desenvolvemento de solucións de accesibilidade baseadas en dispositivos móbiles, que desta volta ten contado coa colaboración da Xunta a través dunha achega de case 4.000 euros do programa O teu Xacobeo.
Dispoñible nos seis idiomas máis usados no Camiño
PictoXacobeo é unha solución tecnolóxica de inclusión e participación social que permite seleccionar pictogramas e crear frases, facilitando a comunicación entre os peregrinos. A principal vantaxe desta app é “a posibilidade de que persoas con dificultades para comunicarse poidan facelo sen dificultade nun escenario especÃfico coma é o Camiño de Santiago e, máis concretamente, nos albergues, no locais de restauración, nas tendas e nas igrexas”, salienta Enrique Costa, investigador responsable deste proxecto, quen fai fincapé en que, ademais, ao estar dispoñible nos seis idiomas máis usados no Camiño –español, inglés, francés, alemán, italiano e portugués-, o usuario poder ver a configuración dos pictogramas no seu idioma e, ao mesmo tempo, xerar a mensaxe noutra lingua, de maneira que pode comunicarse sen problema coas persoas locais ou con outros peregrinos/as que falen outro idioma.
“Ata o de agora existÃan nas tendas de aplicacións móbiles varias apps centradas na comunicación usando pictogramas, pero ningunha centrada no que é a comunicación dos peregrinos, cos diferentes perfÃs que se poden atopar durante o Camiño”, salienta Costa, principal cabeza visible dun equipo de traballo do que tamén formaron parte Francisco de Arriba, Silvia GarcÃa Méndez e Francisco Javier González Castaño, investigadores todos da Escola de EnxeñarÃa de Telecomunicación, adscritos a attlanTTic.
A idea de pór en marcha este proxecto xurdiulles coa lectura na prensa dunha nova na que se falaba dun proxecto dunha guÃa do Camiño de Santiago de lectura fácil con pictogramas, asà como de sinalizar todos os albergues públicos con pictogramas, de cara a incrementar a súa accesibilidade. “Pensei entón na idea de que as persoas que precisan do uso de pictogramas non só os viran na guÃa ou nos albergues, senón que tamén fose posible que se comunicaran con eles ao longo de todo o traxecto”, explica o investigador, ao que engade que ao ver a convocatoria de O Teu Xacobeo decidiron presentar esta idea e “aÃnda que a convocatoria estaba máis orientada á realización de eventos, tivemos a sorte de que o aceptaran”.
Finalmente, á hora de desenvolver a app, botaron man de toda unha serie de pictogramas propiedade do goberno de Aragón, creados por Sergio Palao para Arasaac, o Centro Aragonés para a Comunicación Aumentativa e Alternativa, que os distribúe baixo licencia Creative Commons e que están creados especificamente para o Camiño de Santiago.
15 apps e 100.000 descargas en dez anos do proxecto Accegal
Con esta xa son máis de quince as apps que levan desenvolto desde o Grupo de TecnoloxÃas da Información ao abeiro de Accegal, un proxecto que botou a andar no ano 2011 de xeito coordinado entre este grupo de investigación da Escola de EnxeñarÃa de Telecomunicación e o Centro de Educación Especial Manuel López Navalón de Santiago de Compostela. Tratábase de ofrecerlle ás persoas que teñen algún tipo de discapacidade comunicativa novas alternativas para interaccionar coa contorna, para expresarse e para evitar a súa exclusión social.
“A valoración destes dez anos de traballo é moi positiva, non tanto polo número de descargas ou usuarios, senón polos comentarios de usuarios puntuais que nos fan chegar a través do correo ou cando participamos nalgunhas xornadas, que nos contan como as nosas aplicacións lles axudaron a comunicarse cos seus achegados con necesidades especiais, ou de profesores que nos contan o útiles que lle son as nosas aplicacións para a integración nas súas clases”, salienta Enrique Costa, ao que engade que o número total de descargas destas aplicacións móbiles é de 100.000 e o de instalacións activas sitúase entre as 15.000 e as 20.000.
O informe da ConsellerÃa de Vivenda e Planificación de Infraestruturas cifra en 2.943 as vivendas de promoción pública en marcha diferentes fases de tramitación e execución na comunidade. Estas vivendas forman parte do traballo do Goberno galego para duplicar o parque público residencial, o que significa que neste momento a Xunta ten xa en marcha o 73 % dos novos fogares comprometidos para esta lexislatura. Cómpre recordar que en 2025 o Goberno galego triplicou o orzamento destinado á vivenda pública e solo residencial. O Informe reflicte asà que neste momento, a Xunta de Galicia ten 2.943 vivendas de nova construción en marcha, o que supón un investimento xa licitado de 208 M€, e un total estimado de 451 M€.
A nova ferramenta, que se activará nos próximos dÃas, está configurada como un cuestionario en liña, sinxelo e de fácil aplicación, que poderán empregar os docentes en calquera momento en que sexa necesario para obter información sobre o ambiente de convivencia na súa aula. Está prevista para ser utilizada, tal e como informou Rueda, nos últimos cursos de educación primaria (5º e 6º) e en secundaria, bacharelato e FP. Logo da decisión do profesor de activar o Termómetro Acoso Escolar, e unha vez que o alumnado o complete, xerarase de forma automática un informe detallado para a aula, que incluirá indicadores clave sobre a convivencia, o benestar emocional do grupo e a detección de posibles casos de acoso. Este informe servirá de base para a reflexión docente e para a toma de decisións pedagóxicas orientadas á mellora da convivencia e á intervención educativa cando sexa necesario.
