lunes, 6 de mayo de 2024
Investigadores dos grupos de investigaci贸n en Econom铆a Ecol贸xica, e Rede, nomeadamente os profesores Xavier Sim贸n, Mar铆a Montero e Dami谩n Copena, foron os responsables da s煤a elaboraci贸n.
O informe, estima que o impacto que tivo a enerx铆a e贸lica nos propietarios e concellos no medio rural galego foi de 27,86 mill贸ns de euros no 2017, (mediante alugueres, expropiaci贸ns, IBI, IAE, ICIO e Can贸n e贸lico), arredor do 5% da facturaci贸n total estimada pola venda de enerx铆a procedente dos parques e贸licos. As compensaci贸ns medias que reciben os Concellos multiplican por 12 as que reciben os propios propietarios das terras e贸licas. Tal e como se sinala no texto, o Observatorio E贸lico de Galicia considera que esas rendas poder铆an ser superiores sen que iso comprometese o proceso de transici贸n enerx茅tica.
O desenvolvemento do sector e贸lico en Galicia tivo lugar grazas 谩 combinaci贸n de dous factores: existencia de recurso e贸lico en moitas 谩reas de Galicia e vixencia dun marco regulador que favoreceu a posta en marcha das centrais e贸licas. 聯Somos moi conscientes de que a enerx铆a e贸lica 茅 o petr贸leo de Galicia聰, afirmou o presidente da Fundaci贸n Juana de Vega, Enrique S谩ez. 聯A enerx铆a e贸lica, e as enerx铆as renovables en xeral, son un patrimonio moi importante para Galicia polo que hai que regular quen accede a elas e de que maneira聰.
O sistema dese帽ado para a implantaci贸n da enerx铆a e贸lica tivo como obxectivo fundamental a colocaci贸n do maior n煤mero posible de parques e贸licos. Sen embargo, desde o punto de vista do Observatorio E贸lico de Galicia, non se tivo suficientemente en conta os impactos econ贸micos no mundo rural. Por unha banda, o marco regulador non lle concedeu aos habitantes do mundo rural nin aos propietarios dos terreos afectados polas centrais e贸licas capacidade de decisi贸n, sen poder ter un papel na planificaci贸n do desenvolvemento e贸lico e sen a capacidade de autoxestionar o recurso vento.
Por outra banda, o marco regulador outorgou 谩s empresas promotoras dereitos claves que explican o 茅xito na instalaci贸n de parques e贸licos. Por exemplo, o dereito de solicitar a declaraci贸n de utilidade p煤blica dos parques e贸licos en tramitaci贸n administrativa coa conseguinte posibilidade da expropiaci贸n dos terreos e贸licos afectados polas centrais.
Houbo algunhas excepci贸ns, levadas a cabo por alg煤ns Concellos que tiveron a oportunidade de desenvolver pequenos parques e贸licos, como foi o caso dos denominados parques e贸licos singulares. Ademais, desde 2010, os Concellos tam茅n se benefician de novos ingresos vinculados co impacto paisax铆stico dos parques e贸licos que son recadados por medio do Canon E贸lico e repartidos entre os concellos seguindo diversos criterios. Os concellos tam茅n son os receptores de diversos impostos que recaen sobre os parques e贸licos polo que melloran a s煤a tesourar铆a e benefician indirectamente 谩s comunidades rurais.
O marco regulador determinou todos os aspectos vinculados co desenvolvemento e贸lico, e polo tanto a natureza, tipo e alcance da participaci贸n das comunidades rurais, inclu铆da a s煤a participaci贸n nos beneficios producidos. No caso galego a lexislaci贸n e贸lica sufriu diversas modificaci贸ns desde o Decreto 205/1995, o primeiro Decreto e贸lico dunha Comunidade Aut贸noma, ate as recentes mudanzas de finais do ano 2017, onde se fixan unhas modificaci贸ns normativas que tratan de impulsar a instalaci贸n de nova potencia e贸lica despois do par贸n e贸lico iniciado en 2008.
O representante da Fundaci贸n Isla Couto, Xavier Mart铆nez Cobas, falou sobre a importancia da existencia dun organismo independente como o OEGA que monitorizara, recopilara e analizara todos estes datos. 聯No contexto actual, no que estamos asistindo a unha transformaci贸n hist贸rica das fontes de enerx铆a 茅 necesario po帽er en valor e dotar de instrumentos e de informaci贸n 谩 xente, para que podan participar de maneira m谩is equilibrada nos procesos de negociaci贸n coas empresas e贸licas聰.
Propostas de cambio na organizaci贸n do sector e贸lico en Galicia
O director do observatorio e profesor da Universidade de Vigo, Xavier Sim贸n, explicou os dous tipos de medidas que, dende o Observatorio E贸lico de Galicia, consideran que mellorar铆an a situaci贸n actual. Entre as propostas dentro do marco normativo actualmente vixente destaca o fomento de que os impostos con xesti贸n municipal se configuren cos tipos de gravame nos m谩ximos, o incremento da xustiza distributiva da totalidade do recadado no Canon E贸lico, as铆 coma a definici贸n e aposta dun contrato tipo que ampare a t贸dalas partes e o incremento do nivel de transparencia. Entre as modificaci贸ns normativas que permitir铆an continuar co proceso de transici贸n enerx茅tica dando maior participaci贸n 贸 mundo rural e incrementando os fluxos de renda e a distribuci贸n da enerx铆a xerada pola enerx铆a e贸lica, o OEGA destaca o fomento de parques e贸licos comunitarios, a recuperaci贸n da obriga legal de xustificar os motivos polos que non se chega a acordo entre propietarios e promotores e o cambio do dese帽o do Canon E贸lico e do Fondo de Compensaci贸n Ambiental. Tam茅n ser铆a necesaria a recuperaci贸n da figura dos parques e贸licos singulares, os protocolos de comunicaci贸n entre promotores e actores locais ademais de ofertar a participaci贸n no capital social das empresas e贸licas.
O obxectivo 茅 que este proceso de transici贸n enerx茅tica se realice mellorando a distribuci贸n de rendas entre todos os axentes da 聯cadea de valor聰 e贸lica, contribu铆ndo ao desenvolvemento do espazo rural galego.
M谩is de 3.000 alumnos e alumnas, tras ler as obras finalistas, emitiron as s煤as valoraci贸ns para escoller as obras ga帽adoras das sete categor铆as. Os t铆tulos seleccionados na categor铆a Infantil foron Caderno de cores e canci贸ns, de Mag铆n Blanco e Sonia Garc铆a, como ilustradora, e est谩 editado por Galaxia. Na de primeiro e segundo curso de Educaci贸n primaria foi distinguido Violeta parapluie e outras historias de xente pouco corrente de Ram贸n D. Veiga, publicada por Edici贸ns Embora. Na segunda categor铆a distinguiuse A pulga espacial de Xabier Dom铆nguez e Alba de Evan.
A Xunta publica a consulta previa para unha nova Lei de servizos dos medios p煤blicos de comunicaci贸n audiovisual de Galicia para a sociedade dixital, que se adec煤e 谩 normativa europea e 谩 realidade que trouxeron consigo os cambios tecnol贸xicos dos 煤ltimos anos. As modificaci贸ns introducidas pola Directiva comunitaria 2018/1808, polo Regulamento comunitario 2024/1083 e pola recente Lei 13/2022 xeral de comunicaci贸n audiovisual, xunto cos avances tecnol贸xicos, obrigan a reconsiderar o vixente texto legal.
