martes, 1 de julio de 2025
A súa posta en marcha permitirá realizar experimentos de precisión aproveitando as vantaxes dos primeiros feixes de ións acelerados en FAIR. Con eles estudarase a estrutura e dinámica de núcleos atómicos inestables ou exóticos a partir de 2020.
No deseño e construción da estrutura mecánica do detector participaron, xunto coa USC, investigadores da Universidade de Vigo asà como varias empresas galegas. Califa (CALorimeter for In-Flight detection of gamma- rays and high energy charged pArticles) permitirá a detección simultánea de partÃculas cargadas e radiación gamma nun rango enerxético que oscila entre os dous kiloelectrónvoltios (KeV) e as centenas de megaelectrónvoltios (MeV). A tecnoloxÃa de detección utilizada neste tipo de detectores asà como as técnicas de reconstrución da información que se recada son comúns coas que se desenvolven en imaxe médica e son útiles para a diagnose de enfermidades.
R3B (Reactions with Relativistic Radioactive Beams) utilizará ións radioactivos a velocidades próximas ás da luz e permitirá desenvolver un amplo programa de investigación que abordará cuestións cruciais para a fÃsica nuclear, como o estudo de propiedades fundamentais dos núcleos atómicos e da forza responsable de unir os protóns e neutróns que os forman, ademais de reproducir as reaccións que teñen lugar nas estrelas, responsables de xerar a súa enerxÃa e crear os elementos visibles no Universo.
Un ‘Califa’ moi galego
Na construción de CALIFA, cuxo custo supera os 3,5 millóns de euros na súa primeira fase (22% dos cales foron financiados con fondos captados por este equipo) e máis de 5 millóns de euros en total, participou persoal investigador de Alemaña, Suecia e Rusia. Dentro de España, a contribución galega foi notable . Desde 2005, o IGFAE colabora co grupo CIMA de enxeñerÃa mecánica da Universidade de Vigo, quen foi artÃfice do deseño da estrutura mecánica do detector xunto co Instituto de Estrutura de la Materia (IEM-CSIC). Ademais, empresas galegas especializadas encargáronse da fabricación de fibra de carbono, mecanizado de precisión e metroloxÃa.
FAIR
FAIR (Facility for Antiproton and Ion Research) é un novo centro de investigación internacional prioritario para a Comisión Europea, incluÃdo na folla de ruta ESFRI 2018 que identifica as instalacións cientÃficas prioritarias de interese paneuropeo. Un consorcio internacional contribúe a financiar os 1.500 millóns de euros que custará este laboratorio equipado cos máis potentes aceleradores de antiprotóns e ións pesados do mundo. AlÃ, máis de 3.000 persoas de 50 paÃses estudarán a estrutura e propiedades da materia visible que forma o Universo, desenvolvendo labores de investigación básica e aplicada no campo da fÃsica nuclear. En España, participan máis de 50 investigadores do CSIC, o CIEMAT e as universidades Complutense de Madrid, Granada, Huelva, Politécnica de Barcelona, Sevilla, Santiago de Compostela e Vigo.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxÃas investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, sÃndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A ConsellerÃa de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluÃda, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clÃnica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, asà como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defÃnese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
