jueves, 15 de mayo de 2025
O alcalde de Santiago e presidente do Consorcio, Martiño Noriega; o director do instituto, Manuel Portas; a conservadora e restauradora de obras de arte experta en documento gráfico Barca Cereijo; e a xerente do Consorcio, Belén Hernández, presentaron os avances do proxecto; xunto a outros profesores do centro que están a colaborar nesta iniciativa.
A restauradora Barca Cereijo explica que o IES XelmÃrez I posúe un notable patrimonio bibliográfico, unha parte del herdado do antigo Instituto de Segundo Ensino de Santiago, creado en 1845, época na que o centro compartÃa aulas, profesorado, biblioteca e laboratorios coa Universidade. Recolle os fondos bibliográficos acumulados durante toda a súa historia, procedentes do perÃodo vencellado á universidade, de doazóns de antigos profesores, adquisicións propiasÂ… "É posiblemente unha das máis importantes e mellores bibliotecas que se poden atopar nun instituto galego", asegurou a restauradora. Pola súa parte, o director do centro manifestou a importancia de "brindar á sociedade exemplares que conformaron parte do coñecemento cientÃfico deste paÃs en séculos pasados".
O centro solicitara unha proposta de tratamento para a restauración dunha enciclopedia francesa. Ao comprobar as condicións nas que se atopaban as instalacións e o perigo que podÃa supoñer para as obras existentes, a restauradora recomendou un tratamento xeral das instalacións, eliminando algúns problemas e reducindo as posibles ameazas que poderÃan afectar ás obras alà depositadas.
"As obras débense manter nunhas determinadas condicións. O tempo favorece a proliferación de problemas, pois tanto os factores ambientais como a propia natureza das obras -que se degradan quÃmica e bioloxicamente- prexudican a súa integridade", sinalou a restauradora. AsÃ, realizáronse tarefas de mellora das instalacións e de conservación das obras. Instalouse un sistema de ventilación asistida que permite controlar a humidade relativa, co fin de evitar a proliferación do mofo, e renováronse as fiestras. Tamén se fixeron melloras nas librarÃas e nos estantes.
Debido ao elevado valor dalgunhas pezas, adquiriuse mobiliario de seguridade para custodialas, financiado polo Consorcio de Santiago. O organismo tamén financiou as tarefas de conservación e restauración. A restauradora traballou durante oito meses no tratamento das pezas existentes, incluÃndo unha toma inicial de fotografÃas, baleirado e limpeza de estantes, limpeza individualizada das obras con aspirador profesional e produtos especÃficos e unha toma final de fotografÃas. Durante a limpeza das obras detectouse a presenza de insectos bibliófagos, mofo e outras deterioracións nos libros causadas polas condicións ambientais e pola manipulación ao longo do tempo.
Nunha segunda fase, que se desenvolverá o vindeiro ano, as principais actuacións previstas na biblioteca son a restauración de L´Encyclopédie ou Dictionnaire Raisonné des Sciences, des Arts et des Métiers e o tratamento dunha serie de láminas e mapas. E o seguinte paso será "facer unha exposición para que os cidadáns poidan desfrutar destas xoias", tal como indicou a xerente do Consorcio. Pola súa parte, o alcalde fixo referencia a "un patrimonio bibliográfico de gran valor que estaba oculto" e mostrou "toda a disposición" do Consorcio para "seguir a traballar na recuperación da biblioteca".
Obras de moi difÃcil localización na actualidade
Entre os fondos bibliográficos da biblioteca histórica do Instituto XelmÃrez I destaca unha primeira edición completa de L´Encyclopédie ou Dictionnaire Raisonné des Sciences, des Arts et des Métiers, que consta de dezasete volumes de texto e once con láminas, unha edición comezada en 1751 e finalizada en 1772. O libro máis antigo, escrito en latÃn, é a Geographia de Strabón, publicada en 1523 en Basilea. Tamén conta co Diccionario Octolingüe de Ambrosii Calepini, editado en Lyon no ano 1681; dous volumes encadernados en pergamiño e escritos en latÃn, hebreo, grego, francés, italiano, alemán, español e inglés.
Entre os atlas cómpre sinalar os de Dufour, Tomás López e o Atlas do Mundo Clásico de Spruner-Menke. Asà mesmo, ten unha edición de 1872 da Divina Comedia de Dante ilustrada por Gustavo Doré; xunto con numerosos volumes de autores clásicos como Cicerón, Horacio, Ovidio, Quintiliano, Tácito, Perico ou Livio, en edicións dos séculos XVI, XVII e XVIII. A biblioteca posúe ademais a Opera Omnia Senecae, unha edición latina de 1605. E atesoura o Cursus Mathematici de Pietro Herigono (ParÃs, 1644), composta de seis volumes bilingües latÃn-francés e considerada como a auténtica enciclopedia que recompila o esencial dos coñecementos cientÃficos da época.
Por outro lado, custodia a Historia da Igrexa de Santiago do Cóengo López Ferreiro, 11 tomos publicados entre 1898 e 1907; e a Biblioteca de Autores Españois, de 71 tomos e publicada entre 1864 a 1880. E conserva un Don Quijote de 1780 editado pola Real Academia Española e varias edicións do Diccionario de la Lengua Española, tamén da Real Academia. à marxe destas xoias bibliográficas, ten primeiras edicións de libros de literatura e historia de Galicia de moi difÃcil localización na actualidade.
A cidade da Coruña acolle do 16 ao 24 de maio o Galicia Design Week, festival dedicado ao deseño e de referencia neste ámbito para todo o noroeste peninsular, que desenvolve a súa sexta edición para promover e difundir a creación galega e internacional do sector. O encontro, codirixido por Marta González Rivas e Ãlex Rico Caramés, e que forma parte da prestixiosa organización World Design Weeks, ofrece unha ampla programación con acceso gratuÃto a un total de 21 actividades. Coloquios, exposicións, sesións musicais e gastronomÃa conforman unha proposta na que o obxectivo é poñer en valor un eido creativo de gran potencial e transversalidade, entre a creación cultural e a produción industrial.
As 105.378 doazóns de sangue do ano pasado supoñen 1.853 máis que no 2023, representando un incremento de preto dun 2 %. O incremento producido nas doazóns de sangue permite elevar un punto máis a taxa global galega, pasando de 38 a 39 doazóns por cada 1.000 habitantes e ano, situando á nosa comunidade entre as que contan cun nivel máis alto de participación en todo o Estado, manténdose ao redor dos tres puntos por riba da media nacional. Outro dato moi positivo é o feito de que o pasado ano 8.931 persoas doaron sangue por primeira vez.
