viernes, 2 de mayo de 2025
Nota de prensa de la Real Academia Galega (RAG):
Irmandade foi elixida a Palabra do Ano 2016 na votación popular promovida polo Portal das Palabras, o proxecto que comparten a Real Academia Galega e a Fundación Barrié para a modernización do traballo lexicográfico e a difusión da nosa lingua. Os participantes nesta iniciativa quixeron así renderlles homenaxe, no centenario da súa fundación na Coruña, ás Irmandades da Fala, e tamén salientar a vixencia das súas reivindicacións. Este movemento pulou no primeiro terzo do século XX pola modernización e a dignificación da lingua e da cultura galegas, defendo o uso do idioma propio de Galicia en todos os contextos.
Tendo en conta o obxectivo que impulsou a súa actividade, a súa acción transversal e mais a súa maneira colectiva de actuar, non hai dúbida de que irmandade é a palabra que os membros deste movemento puideron escoller para se presentar á historia. Entre eles tratábanse de irmáns e irmás, e con este apelativo figuraban nos seus carnés, a xeito de contestación simbólica contra a oficialidade establecida. Un século despois, irmandade convértese na Palabra do Ano 2016, tras recibir os votos de 623 das máis de 2.000 persoas que participaron na segunda fase desta iniciativa, á que chegaron seis termos como finalistas.
En segunda posición, con 481 votos, quedou o curioso neoloxismo porcoril, que triunfou nos medios de comunicación para nomear o cruce de porco vietnamita e xabaril. En terceiro lugar, con 372 apoios, sitúase alburgada, termo tradicional que rexurdiu no uso ao funcionar como algo semellante á voz posverdade. Os demais votos repartíronse entre as outras tres palabras finalistas: eleccións, populismo e xenofobia.
O equipo do Portal das Palabras, iniciativa da Real Academia Galega e da Fundación Barrié, escollera os devanditos seis termos finalistas entre todos os recibidos na primeira fase da campaña atendendo a tres criterios: cales son os máis populares, cales tiveron unha maior proxección pública ao longo de todo o ano e aqueles destacados ben pola súa carga significativa, ben pola súa construción morfolóxica. En 2015 e termo gañador foi refuxiado e en 2014, corrupción.
Co gallo do centenario das Irmandades da Fala, a Real Academia Galega impulsou distintas iniciativas de divulgación e posta en valor do seu herdo. Coorganizou, da man da Deputación da Coruña e do Museo do Pobo Galego, a exposición Saúde e Terra irmá(n)s!, que pode verse ata hoxe, 27 de decembro, no Centro Cultural Torrente Ballester de Ferrol. A Fundación Barrié tamén colaborou nesta mostra cedendo varias pezas e acollendo a exposición nas súas sedes da Coruña (onde se estreou o pasado 3 de xuño) e Vigo (durante agosto).
A RAG organizou ademais un ciclo de mesas de debate que percorreu oito localidades, puxo en marcha na súa web a sección As Irmandades da Fala nos fondos da Academia, que ofrece dixitalizados publicacións e documentos relacionados con este movemento conservados na súa biblioteca e no seu arquivo; e dedica os primeiros volumes da súa nova colección Antoloxías da Academia á divulgación do teatro, a prosa non ficcional, a narrativa de ficción e a poesía que se crearon no tempo das Irmandades.
A Filmoteca de Galicia inicia en maio unha retrospectiva arredor do actor italiano Marcelo Mastroianni como parte dunha carteleira na que tamén sobresaen as visitas de dous destacados nomes do actual panorama cinematográfico estatal: Alauda Ruiz de Azúa e Albert Serra. A oferta mensual da cinemateca da Xunta arranca este venres 2 con Corazón Salvaje, que se exhibe na recta final da homenaxe que se lle está a dedicar ao director David Lynch tralo seu recente pasamento. A nova programación inclúe tamén un repaso ás tres longametraxes do cineasta galego Raúl Veiga e a habitual colaboración co festival Play-Doc de Tui, que desta volta pon o foco en dúas figuras do cinema independente norteamericano: Monte Hellman e Elaine May.
Ou Yeah! é unha nova iniciativa arraigada no territorio, comprometida coa súa xente e deseñada para proxectar Ourense ao mundo. A súa esencia é a transformación: do local ao global, do tradicional ao contemporáneo, do escenario ao prato, do concerto ao encontro. Deste xeito, o festival, que ten como columna vertebral o rock, entendido nun sentido amplo, plural e actual, conxuga música, gastronomía, identidade e impacto territorial. Ou Yeah! espallarase pola provincia de Ourense entre os meses de xullo e outubro de 2025. O primeiro concerto terá lugar na capital da provincia, na explanada de Expouerense, o sábado 12 de xullo, da man de bandas de referencia internacionais, nacionais e galegas como The Waterboys, Morgan, Escuchando Elefantes e Tesouro.
