miércoles, 21 de mayo de 2025
18-xuño-1936: Conferencia-mitin de Filgueira Valverde en Radio Lugo sobre a posición da Dereita Galeguista diante do Referendum do Estatuto de Galicia:
O 18 de xuño de 1936, cando non tiña aínda cumpridos trinta anos, o xa catedrático de Literatura do Instituto de Ensino de Medio de Lugo, Xosé Filgueira Valverde, pronunciou unha encendida conferencia-mitin a través das antenas de Radio Lugo, EAJ-68, pedindo o voto no nome da Dereita Galeguista para o Estatuto de Autonomía de Galicia, que se ía votar en referéndum o 28 daquel mesmo mes.
O catedrático de filosofía Manuel Regueiro Tenreiro, na actualidade xubilado, xunto con Fernando Regueiro Pérez, pescudou nos fondos do Museo Provincial de Pontevedra, Arquivo Filgueira Valverde, onde se conserva o texto manuscrito con emendas e tachaduras- desta conferencia, que revisou e analizou, conseguindo rescatar o texto orixinal, que ofrece ao público en xeral, e de xeito especial aos estudosos da figura de Filgueira, precisamente con motivo de serlle dedicado este 2015 o Día das Letras Galegas. Pode accederse a este texto no portal www.diadasletrasgalegas.com de Galicia Digital (Filgueira Valverde), tanto ao orixinal facsímil como á súa transcrición e análise.
Como conselleiro da Federación de Forzas Galeguistas de Dereitas de Galicia, Filgueira defende o voto a favor do Estatuto, baseándose no sentido cristiá da vida, xa que aquelas dereitas asimilaban a doutriña ideolóxica dos cristiás para a defensa esgrevia da libertade e da personalidade.
Para Filgueira e os seus, a patria o nazonalismo- é o afincamento no chan nativo, na caste e no fogar, na vella lengua e no costume antergo, na historia propia e no propio arte. E fronte ao materialismo que non soña cun fogar familiar para os seus, entenden que hai que combatilo -non coa violencia senón- co quentor agarimoso do chan nativo, abogando por unha terra patriarcal onde non haxa ricos nin pobres, onde a xente non é escrava do Estado nin da crase, viva leda e feliz.
Menciona (hai 79 anos!!!) como exemplo a Ucrania, que afrolece no ermo da Rusia soviética, e arenga aos que queiran escoitalo chamando polo orgullo, a dignidade, o dereito e o deber de votar polo Estatuto xa que, aínda que non fose galeguista nin galego, votaria o Estatuto pola ledicia de que o pobo galego gobernando ben, demostrase que non hai motivos para telo preterido, e que se algo hai que corrixir no pobo galego, corrixámolo, educándoo a andar polo seu pe, anque algúns nos esnafremos de camiño.
Anima aos galegos a votar o Estatuto cun nudo na gorxa, como quen sae do fogar para unha nova vida e sente sobre si a anguria da responsabilidade, a anguria do futuro.
Afirma Filgueira que nós, os que no Estatuto pedimos a Autonomía, non somos un pobo de separatistas. Non sabemos o que é o separatismo. Somos o berce do Estado, a célula de formación histórica e social da [gran] Hispania maior, nesta gran hispanidade Galicia debe abrirse porque ten diante de sí, agardando de novo a sua fala xenerosa ás terras de Portugal, i- as terras da Hespaña a xunguirse nunha superior solidaridade superestatal.
Nós, afirma, non loitaremos por gobernar senón porque Galicia sexa gobernada. E pide que se vote por puro amor á terra, por auténtico e calado patriotismo, ese si que en vós é un asentimento aos mandados da tradición, para que o Estatuto sexa unha reintegración de Galicia ao seu propio ser histórico.
Esta xoia da nosa historia e da nosa cultura está publicada tamén na web www.radiolugo.info, da emisora lucense onde orixinariamente se emitiu esta chamada ao voto das dereitas galeguistas a prol do Estatuto de Galicia, plebiscitado o 28 de xuño de 1936.
Diferentes espazos singulares ao longo do litoral de Galicia serán o escenario dunha nova coprodución teatral do Centro Dramático Galego que, baixo o título Costa da Morte, cartografía dun naufraxio, ten xa programadas 17 representacións entre os meses de xuño e xullo. A creadora Mariña Lestón asina a dramaturxia, dirección e produción desta montaxe, que ela mesma pon en escena para propoñer unha viaxe pola nosa historia marítima a través de relatos reais e cantigas populares interpretadas en directo. Desta volta, Costa da Morte, cartografía dun naufraxio busca poñer en valor o pasado marítimo de Galicia como parte dunha identidade propia, atopándose co público en faros, peiraos, praias e outros lugares de numerosas localidades costeiras.
A campaña é froito da colaboración entre a Xunta e a Federación Galega de Comercio e conta co apoio das Federacións Provinciais de Comercio, as asociacións de comerciantes, os centros comerciais abertos de Galicia e de Abanca. Ten como novidade esta edición -a maiores do sorteo das 44 tarxetas por valor de 250 euros e 60 de 150 euros para mercar nos comercios minoristas galegos- o sorteo en directo entre os asistentes á entrega de premios dun premio de 3.000 euros, para gastar nunha xornada de compras na localidade elexida pola persoa gañadora. Tamén co obxectivo de acadar un impacto directo sobre os comercios e o tecido asociativo de contornas máis locais, darase continuidade á campaña Merca no teu comercio.
