miércoles, 25 de junio de 2025
O que hai que facer é axudar a crecer en liberdade, axudar aos pequerrechos a ser o que queiran ser e, sobre todo, amalos e ser feliz facéndoo afirmaba Gonzalo Anaya Santos, o último mestre da República e catedrático de Filosofía da Escola de Maxisterio da Universidade de Santiago entre 1953 e 1973. Anaya Santos
recibiu este martes unha homenaxe a título póstumo, na que se lle
impuxo a Insignia de Ouro da USC e se presentou a obra conmemorativo
La esencia del cine. Teoría de las estructuras.
A imposición celebrouse no Paraninfo da Universidade na Facultade de
Xeografía e Historia presidida polo reitor da USC, Senén Barro, que
estivo acompañado polo seu homólogo da Universidade de Valencia,
Francisco Tomás Vert, e polo vicerreitor de Cultura, Elías Torres. Ao
acto asistiron ademais a conselleira de Educación da Xunta de Galicia,
Laura Sánchez Piñón, e o seu homólogo asturiano, José L. Iglesias; os
seus fillos; os profesores da institución universitaria valenciana,
Jaume Martínez Bonafé e Josep Martínez Bisbal; e os profesores Jesús
Alonso Montero, Antón Costa, Blanca Caamaño, Aurora Marco e Ezequiel
Méndez, que trazaron unha semblanza do homenaxeado.
Gonzalo Anaya exerceu a docencia ata o seu falecemento en xuño deste
mesmo ano, polo que está considerado o último mestre da República, que é precisamente como lle gustaba autodefinirse. O seu discurso
educativo reivindicaba unha ensinanza educativa, coherente co
precepto constitucional e fundamentada na proclamación dos Dereitos
Humanos.
O recoñecemento da USC sumarase a outras distincións das que Gonzalo Anaya era merecedor como a Medalla de Prata ao Mérito no Traballo ou a Medalla da Universidade de Valencia.
A obra
A obra homenaxe editada pola USC para esta ocasión toma o seu nome do título da tese de doutoramento defendida por Anaya no ano 1967, La
esencia del cine. Teoría de las estructuras. O volume, segundo o
prologuista Ezequiel Méndez, é un intento por afondar nunha das
buscas teóricas máis frecuentes na historiografía cinematográfica, o
específico fílmico.
O traballo de doutoramento de Anaya profundaba, logo dunha parte
introdutoria, nas denominadas cinco estruturas do cinema, a
comunicativa, a espectacular, a dramática, a representativa e a
especificamente cinematográfica. A edición presentada é un percorrido
por catro delas, excluíndo a dramática, por estar recollida, se ben
menos elaborada, en diferentes traballos do homenaxeado, aclara Méndez.
Á vista deste tramado de estruturas, Ezequiel Méndez, tomando como
referencia a reflexión de Gonzalo Anaya, entende que o cinema é un
espectáculo dramático representativo que mostra, mediante a
perspectiva móbil, as presenzas sen suxeito en movemento.
Gonzalo Anaya
Gonzalo Anaya Santos (1914-2008) licénciase en Filosofía en 1942 para posteriormente, entre 1948 e 1950 exercer de profesor en Valencia impartindo clases de grego nun centro de ensino secundario. Con anterioridade foi mestre rural durante a segunda República vinculado ao sindicato UGT ata o fin da guerra civil. A súa vinculación sindical valeulle unha sanción da Comisión Depuradora franquista que o
destina a Cañizar de Amaya (Burgos), onde residirá ata 1942.
En 1953 gaña a Cátedra de Filosofía da Escola de Maxisterio da USC,
sendo nomeado un ano despois catedrático de Filosofía do Instituto
Rosalía de Castro de Santiago. En 1961 diplómase en Psicoloxía e
Psicotécnica pola Complutense de Madrid para seis anos despois
doutorarse en Filosofía coa tese La esencia del cine. Teoría de las
estructuras.
Logo de dúas décadas na institución académica compostelá obtén a
cátedra de Filosofía da Escola de Maxisterio da Universidade de
Valencia. En 1985 é nomeado emérito, condición que manterá ata o ano
2002. Despois desta data impartirá regularmente docencia a alumnos de
doutoramento no curso Educación e democracia que el mesmo promoveu.
Considerado un dos principais impulsores da renovación pedagóxica en
España, compaxinou o maxisterio e a docencia universitaria coa
publicación de libros e artigos, ademais de representar ao Ministerio
de Educación en reunións internacionais da OCDE-CERI e de colaborar
nas investigacións do INCIE.
A preocupación polo feito cinemátográfico, en paralelo coa súa
vocación educativa xa se remonta ao ano 1943 e manifestáronse ao redor de múltiples colaboracións en publicacións periódicas da época, o que lle permitiu poñer en sintonía a súa condición de docente, pedagogo e cinéfilo.
A Xunta de Galicia e os gobernos doutras 12 comunidades e cidades autónomas Andalucía, Aragón, Baleares, Cantabria, Castela e León, Estremadura, A Rioxa, Madrid, Murcia, Valencia, Ceuta e Melilla acaban de dirixirse ao Executivo central para exixirlle que lles envíe no prazo máis breve posible o informe preliminar sobre a situación do lobo en España, paso previo e imprescindible para poder sometelo á aprobación por parte das comunidades antes da súa remisión á Comisión Europea.
A comunidade galega vén de alcanzar un novo máximo histórico nos indicadores turísticos ao rexistrar o pasado mes de maio un total de 920.795 noites nos establecementos hoteleiros de Galicia, situándose por primeira vez na serie por riba das 900.000 noites neste mes. Así o recolle os datos feitos públicos polo INE e que reflicten un incremento do 2,3% en demanda turística e do 4,2% en viaxeiros aloxados nestes establecementos en maio ao contabilizar 567.097 visitantes. En canto ao mercados, destaca sobre todo o internacional que, rexistrando 382.000 noites, representa o 41% do total da demanda hoteleira, mentres que o 51% restante repártese no 39% procedente doutras comunidades autónomas e o 19% dos residentes en Galicia.
