sábado, 11 de octubre de 2025
O CITIC da Universidade da Coruña recoñeceu este venres os mellores proxectos de mozos e mozas investigadores na entrega de premios do Congreso XoveTIC 2025, co que se puxo fin á VIII edición do evento celebrado estes dous últimos dÃas na Coruña, co apoio da Xunta de Galicia.
Os traballos premiados nesta edición abranguen unha ampla variedade de temas dentro da enxeñarÃa informática e das tecnoloxÃas emerxentes, incluÃndo investigacións en ciberseguridade, co desenvolvemento de ferramentas para analizar vulnerabilidades en comunicacións IoT (Internet das Cousas), e en realidade virtual aplicada á inclusión, mediante contornos inmersivos que axudan a persoas con lesións medulares a adaptarse ao uso da cadeira de rodas ou a visualizar reformas de vivendas orientadas á accesibilidade.
Outros dos proxectos premiados abordan o impacto ético, xurÃdico e ambiental da intelixencia artificial, promovendo reflexións sobre algoritmos sustentables, asà como o control de robots cuadrúpedes mediante interfaces inmersivas para operar en situacións de emerxencia. Tamén se destacaron liñas de traballo en aprendizaxe automática cuántica aplicada ao ámbito financeiro e no estudo de métodos de clasificación de datos complexos, combinando técnicas cuánticas e tradicionais, mesmo cando existen clases de datos moi desiguais, é dicir, cando algúns tipos de información son moito máis frecuentes ca outros.
O subdirector do CITIC, Javier Pereira Loureiro, acompañado de representantes das cátedras universitarias e entidades colaboradoras que patrocinan os galardóns, presidiu a entrega dos nove premios aos mellores traballos.
Premiados XoveTIC 2025
- Cátedra R – “Ao máis relevante no ámbito da seguridade, entendida esta en sentido amplo, tanto ciberseguridade en tecnoloxÃas da información e das comunicacións como temáticas de seguridade aplicada a outros ámbitos”:
Daniel Feito Pin e José Losada por “Developing an Open Source Tool for Man-in-the-Middle (MitM) Attacks on the MQTT Protocol”.
- Cátedra NTT Data – “Ao máis relevante no ámbito da diversidade, economÃa social e promoción da igualdade”:
Diego Cordero Contreras, Rubén Grande, Vanesa Herrera, Mario Jiménez e Javier Albusac por “VR-ADAPT: A Virtual Reality Environment for Skill Development in New Wheelchair Users with Spinal Cord Injuries”.
- ICACOR (Ilustre Colexio Provincial de Avogados da Coruña) – “Ao máis relevante no ámbito ético-xurÃdico”:
Vera Iglesias Losada por “Algoritmos verdes: impacto ambiental, marco xurÃdico e ético na intelixencia artificial”.
- Cátedra ALDABA – WIB (Women, ICT & Business) – “Ao traballo máis relevante liderado por unha muller como primeira autora”:
Anabel DÃaz-Labrador, con Ãngel Delgado, Héctor J. Pérez-Iglesias, Óscar Fontenla-Romero e José Luis Calvo-Rolle, por “Quadruped robot control using immersive interfaces in emergency contexts”.
- ITG – ARQA – “Ao traballo máis relevante en tecnoloxÃa cuántica”:
Fernando Alonso e Ãlvaro Leitao RodrÃguez por “Quantum Machine Learning for Financial Applications”.
- CPEIG – “Ao mellor traballo con primeiro autor estudante ou titulado/a en EnxeñarÃa Informática”:
Xoel Penas, Javier Taibo, José A. Iglesias-Guitián e Emilio J. Padrón por “Immersive Visualization of Home Renovations for Accessibility Using Virtual Reality”.
- Clúster TIC Galicia – “Ao mellor póster”:
Paula de Santos Dorrego, Jorge Rivadulla Brey, Javier Andrade-Garda e VÃctor Carneiro-DÃaz, por “HATHOR – Accessible Automation and Interaction in a Hydroponic Garden for People with Disabilities”.
- Clúster TIC Galicia – “à mellor comunicación oral”:
MarÃa Bugallo Porto e Domingo Morales González por “Methodological Advances in Robust Small Area Estimation”.
- Fundación CITIC de Galicia – “Ao máis relevante en investigación básica ou teórica”:
Fernando Mondragón Sampedro e Diego Ãlvarez Estévez por “Quantum and classical kernels applied to classification of unbalanced datasets”.
Innovación con impacto
Tras a entrega de premios, tivo lugar o acto de clausura do VIII Congreso XoveTIC, presidido por José Anta Ãlvarez, Adxunto de Transferencia da UDC, acompañado por Juan Ignacio Borrego Vázquez, concelleiro de Educación, Formación e Innovación Tecnolóxica do Concello da Coruña; Javier Pereira Loureiro, subdirector do CITIC; Elena Hernández Pereira, vicedecana de Relacións Institucionais da Facultade de Informática da UDC; e Andrés Sastre Portela, director de proxectos do Clúster TIC Galicia.
“É un orgullo para o CITIC recoñecer o talento e a dedicación dos nosos mozos e mozas investigadores, que demostran dÃa a dÃa que a innovación tecnolóxica pode ter un impacto real na sociedade”, afirmou Javier Pereira Loureiro, subdirector do CITIC. “Proxectos como os premiados hoxe, que abranguen desde a ciberseguridade ata a intelixencia artificial aplicada e a realidade virtual inclusiva, reflicten a diversidade de áreas nas que o noso estudantado e doutorandos están a liderar avances significativos”.
Engadiu que “estes galardóns non só premian a excelencia cientÃfica, senón tamén o compromiso social de quen está a construÃr solucións tecnolóxicas responsables e sustentables, capaces de mellorar a vida das persoas e contribuÃr a un futuro máis inclusivo e seguro”.
Na súa intervención, os representantes institucionais coincidiron tamén en destacar o alto nivel cientÃfico e a proxección internacional do congreso, asà como o papel clave do CITIC e da UDC como espazo de impulso ao talento novo e á transferencia de coñecemento.
Sobre o CITIC
O CITIC é un centro de investigación que potencia o avance e a excelencia en I+D+i aplicada ás TIC, creado en 2008 pola Universidade da Coruña. A actividade cientÃfica do centro estrutúrase en catro áreas principais de investigación: Intelixencia Artificial, Ciencia e EnxeñarÃa de Datos, Computación de Altas Prestacións e Servizos e Redes Intelixentes, asà como unha área transversal: a de Ciberseguridade.
O CITIC está acreditado como Centro de Excelencia e membro da Rede CIGUS para o perÃodo 2024-2027, o que avala a calidade e o impacto da súa investigación. A acreditación, estruturación e mellora do CITIC está cofinanciada pola Xunta de Galicia e nun 60 % pola Unión Europea no marco do Programa Operativo FEDER Galicia 2021-2027, co obxectivo temático de promover “unha Europa máis intelixente: transformación económica innovadora e intelixente” (ED431G 2023/01).
Persoal investigador do Centro Singular en QuÃmica Biolóxica e Materiais Moleculares da USC (CiQUS) acaba de presentar unha innovadora estratexia molecular para transportar fármacos contra o cancro ata o núcleo de células tumorais para que poidan desenvolver a súa función terapéutica. Neste caso, os estudos realizáronse con doxorrubicina, un fármaco habitual en quimioterapia. O seu uso prolongado pode xerar células resistentes, un fenómeno que este traballo consegue sortear mantendo a súa actividade antitumoral. O avance parte dunha idea sinxela pero poderosa: a capacidade dos péptidos cÃclicos — pequenas cadeas de aminoácidos pechadas en forma de anel— para amontoarse e formar estruturas cilÃndricas ocas (nanotubos) nas membranas deste tipo de células.
O Centro Galego de Arte Contemporánea inaugura hoxe Nicasso, unha mostra que ofrece unha mirada crÃtica e irónica sobre as diversas lecturas que se fixeron da obra de Picasso desde a cultura popular. Trátase dunha exposición que amosa o traballo feito polo artista Carlos Pazos no que toma como referencia a famosa cerámica de Vallauris, localidade onde o artista malagueño se instalou entre 1948 e 1955 producindo unha extensa obra, para crear o esquema dun escaparate comercial. A peza, que se poderá contemplar ata o vindeiro 8 de febreiro, incide en cuestións relacionadas co consumo masivo e o desgaste estético das formas, pero tamén no poder do mercado da arte e a súa capacidade para crear sucedáneos que crean a ilusión de grandes obras únicas.
