sábado, 4 de octubre de 2025
Na dirixida ás iniciativas do persoal docente e investigador, o xurado decidiu premiar Retrato de familia, un proxecto no que a artista e profesora da Facultade de Belas Artes Mar Caldas reflexiona sobre súa historia familiar para denunciar a violencia exercida pola ditadura franquista. Por outra banda, o galardón da modalidade destinada ás propostas do alumnado foi para Letting the Painting Fall / Deixar a Pintura Caer, un proxecto expositivo no que o estudante de doutoramento de Belas Artes Carlos Fer reflexiona sobre os modos de presentación dunha pintura, convertendo a gravidade nunha técnica pictórica.
Estes premios contan cunha dotación económica de 1500 e 750 euros, respectivamente, e serán entregados o 14 de novembro na Escola de EnxeñarÃa Forestal, no marco da Xornadas de Investigación do Campus Crea.
Un proxecto que conecta a traxectoria artÃstica e vital
En xaneiro deste ano, o Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) centraba na obra de Mar Caldas a exposición que cada no dedica a artistas galegos de media carreira e para a que a docente do Departamento de Pintura realizaba o proxecto expositivo premiado nestes galardóns. Non obstante, recoñece, Retrato de familia é o resultado “de moitos anos de traballo", nos que se combinan “a investigación e o facer artÃstico", nun proxecto "que tomou moitÃsimas formas”, máis aló desta exposición. De feito, o seu punto de partida é o filme 12 de maio de 1937, data na que foi fusilado o seu avó materno, José Caldas, dirixente sindicalista da UGT e edil socialista en Vigo.
Presentado como un “exercicio de posmemoria”, esta pelÃcula viuse logo continuada por outras propostas como a acción 12 de maio, 86 cabodano, que a artista levou a cabo na rúa onde vivÃa a súa familia no cabodano do asasinato do seu avó, empregando unha fotografÃa familiar como pano de fondo sobre o que se retrataron as e os seus descendentes. Os resultados desta iniciativa presentáronse na mostra que Caldas protagonizou no CGAC, xunto a propostas como unha colaxe de 17 metros conformada mediante a ensamblaxe de fotografÃas e documentos daquela época; ou Sementes, unha peza que parte do álbum familiar para vincular a memoria democrática cos traballos silenciados das mulleres, asà como outras obras formuladas como un recoñecemento a mulleres pertencentes a familias represaliadas tras a sublevación militar de 1936.
De aà que Caldas amose a súa satisfacción coa concesión deste premio, “non só polo recoñecemento en si”, senón porque lle fose outorgado a un “proxecto fundamental na miña traxectoria, tanto vital como artÃstica”. De feito, esta liña de traballo continúa dando lugar a novos proxectos que conectan “a memoria familiar e a memoria democrática”, recoñece Caldas, quen neste mes de outubro presentará 12 de maio de 1937 en Cuba, convidada pola Cátedra HonorÃfica Marta Arjona da Facultadede Artes de Conservación do Patrimonio Cultural da Universidad de las Artes.
Deixar caer a pintura
Investigador predoutoral do grupo dx5 (digital & graphic art research), Carlos Fer recibiu “con moita ilusión e moita alegrÃa” o recoñecemento que o xurado destes Premios Crea outorgaba a un proxecto expositivo que no mes de febreiro presentaba na Sint-Lukas Gallery de Bruxelas e que é a súa vez constitúe “unha parte moi importante da miña tese de doutoramento”. A súa investigación, explica, céntrase “no pregue na pintura contemporánea”, en afondar neses procesos que fan “que o soporte pictórico colla corpo”, rachando coa bidimensionalidade. No marco dunha estadÃa financiada coas axudas de apoio á etapa predoutoral da Xunta de Galicia, Fer buscou afondar na idea da “gravidade como técnica pictórica” e a súa investigación deu como resultado unha serie de obras nas que, en lugar de colgar un cadro na parede, da forma tradicional”, converte os “dispositivos de exposición”, como cravos ou marcos, en elementos que fan patente esa “pegada da gravidade” e que “en vez de ocultarse, móstranse dunha maneira extravagante”,sinala.
Neste punto, Fer destaca que “con este proxecto intento evidenciar o cadro como obxecto na súa existencia fÃsica, xa sexa caendo ou resistÃndose á súa caÃda, mediante artefactos complexos, que converten o acto de colgar unha pintura nun xesto rechamante”. Alén da exposición que presentou en Bruxelas, este proxecto deu tamén lugar á publicación dun catálogo, financiado pola Xunta, mentres que unha das obras xurdidas desta “parte práctica” da súa investigación, Pintura Pechada III era coñecida recentemente co segundo premio no XVIII Certame de Artes Plásticas da Deputación de Ourense.
O Consello Galego de Pesca, presidido pola conselleira do Mar, Marta Villaverde, aprobou este venres o Ditame que rexeita a proposta do Marco Financeiro Plurianual 2028-2034 anunciado a finais de xullo pola Comisión Europea, ao considerarse lesiva e prexudicial para Galicia. O documento, ratificado por todos os integrantes deste órgano consultivo, é o resultado da unidade de acción emprendida a comezos de agosto polo grupo de traballo creado para deseñar unha folla de ruta a este respecto. E é que, lembrou a responsable autonómica, o plantexamento do órgano europeo implica a desaparición do carácter especÃfico do Fempa, supoñendo unha insuficiencia orzamentaria, e a invisibilidade do sector para Europa.
Tivo lugar hoxe a presentación de 'Ser humanos', de Pilar Casal, coa que acadou o XXIII Premio Ramón Piñeiro de Ensaio, convocado pola Xunta de Galicia e a Editorial Galaxia co apoio de Caixa Rural Galega. Pilar Casal, é funcionaria de profesión, licenciada en dereito e ten colaborado con diversas iniciativas de creación en materia de artes vivas. Ademais, é filla de BenxamÃn Casal, galeguista histórico, director da Editorial Galaxia e unha figura central do galeguismo. A nova edición do Premio Ramón Piñeiro de Ensaio xa está convocada. Poderán presentarse traballos ata o 15 de novembro, aÃnda que a decisión do xurado darase a coñecer en decembro.
