domingo, 16 de marzo de 2025
“A intelixencia artificial é unha das tecnoloxÃas con maior proxección en tódalas áreas de actividade e está a ter un impacto transformador en moitos sectores”, asegurou Coral Calero. No escenario actual, cun uso cada vez maior de ferramentas de intelixencia artificial e unha alta demanda mundial de solucións TIC por parte de empresas non tecnolóxicas, as compañÃas tech están a investir millóns de dólares en crear produtos e servizos de IA que satisfagan estas necesidades.
Esta situación implica un elevado consumo de enerxÃa e recursos, situación que exemplificou expoñendo o custo de adestrar modelos de linguaxe a gran escala, como GPT-3 ou Bloom, un dos modelos de linguaxe máis grandes. “Non só falamos de electricidade, senón tamén de auga, por exemplo”, explicou Calero. “Os enfriadores de auga nos centros de datos disipan a calor a través dun ciclo de recirculación, pero este método provoca a evaporación do 80% da auga, acumulando sales e minerais que poden danar o sistema.”
Medir para controlar
A clave para garantir que un software sexa realmente eficiente desde o punto de vista medioambiental é poder medir o seu impacto. Sabendo canta enerxÃa e medios se necesitan para adestrar unha ferramenta de intelixencia artificial, poderemos optimizar o seu desenvolvemento e contribuÃr a unha tecnoloxÃa respectuosa co medio ambiente. Neste sentido, a sustentabilidade do software converteuse nun aspecto clave para o desenvolvemento de solucións responsables e eficientes. Con todo, Coral Calero destacou que é importante diferenciar entre sustentabilidade do software e o green software, xa que este último representa só unha parte do concepto global de sustentabilidade.
Como indicou Calero Muñoz durante o seu relatorio, a sustentabilidade do software abarca tres dimensións fundamentais que deben ser tidas en conta á hora de deseñar novas aplicacións: a económica, a social e a medioambiental. Esta última é a que se coñece como green software e céntrase en reducir o impacto ambiental do desenvolvemento e uso de aplicacións informáticas.
As medicións poden facerse desde dúas aproximacións diferentes. A través de software de estimación, aplicacións que se instalan no computador e que proporcionan unha estimación do consumo enerxético; ou a través de medidores hardware, dispositivos externos conectados ao computador que rexistran datos reais sobre o consumo enerxético.
Segundo explicou Coral Calero, no seu grupo de investigación traballan nun método de medición de consumo, chamado Green Software Measurement Process (GSMP), composto por varias fases, que van desde a definición de alcance, a configuración da contorna de medición ou a análise final. O seu obxectivo, ademais da divulgación cientÃfica, é “proporcionar a empresas de desenvolvemento software trucos ou ideas para que os seus deseños sexan verdes”.
Investigación sostible
A Cátedra INDITEX-UDC de IA en Algoritmos Verdes é unha das 21 cátedras ENIA (Estratexia Nacional en Intelixencia artificial) concedidas polo Ministerio para a Transformación Dixital e da Función Pública. Dirixida pola investigadora do CITIC, Verónica Bolón, a cátedra busca os chamados “algoritmos verdes” ou o que é o mesmo, reducir o impacto ambiental das aplicacións informáticas, asà como o seu uso para atopar solucións sostibles a través da investigación.
O equipo de persoas que forman parte da cátedra está composto por 20 membros, 16 deles adscritos ao Centro de Investigación en TecnoloxÃas da Información e as Comunicacións (CITIC) da UDC.
Sobre o CITIC
O CITIC é un centro de investigación que potencia o avance e a excelencia en I+D+i aplicada ás TIC, creado en 2008 pola Universidade da Coruña. A actividade cientÃfica do centro estrutúrase en catro áreas de investigación principais: Intelixencia Artificial; Ciencia e EnxeñarÃa de Datos; Computación de Altas Prestacións; e Servizos e Redes Intelixentes, e unha área de investigación transversal a todas elas: a de Ciberseguridade.
O CITIC está acreditado como Centro de Excelencia e membro da Rede CIGUS para o perÃodo 2024-2027. A acreditación, estruturación e mellora do CITIC está cofinanciada pola Xunta de Galicia e nun 60 % pola Unión Europea no marco do Programa Operativo FEDER Galicia 2021-2027, co obxectivo temático de promover “unha Europa máis intelixente: transformación económica innovadora” (ED431G 2023/01).
Transfiere é un dos principais eventos europeos sobre I+D+i e transferencia. O seu obxectivo é conectar todo o sistema español de innovación e impulsar a súa proxección internacional. Os seus eixos temáticos son o talento, o desenvolvemento cientÃfico-tecnolóxico, o acceso a investimento e as oportunidades de negocio, co fin último de xerar alianzas y sinerxÃas globais. Neste marco, a Xunta impulsa a participación neste evento co obxectivo de facilitar oportunidades de colaboración para a investigación e a innovación feitas en Galicia. A Xunta de Galicia promove a participación de máis dunha vintena de entidades do ecosistema galego de I+D+i neste foro europeo, que se celebra no Palacio de Feiras e Congresos de Málaga, onde están a explorar novas alianzas e oportunidades para os seus proxectos.
O DOG publica a declaración do Entroido galego como BIC, feito co que conclúe o proceso deste recoñecemento co que se acredita o seu valor sobranceiro como patrimonio inmaterial do pobo galego, e que supón a aplicación do réxime de tutela da Lei de Patrimonio cultural. O decreto salienta a multitude de funcións sociocomunitarias e culturais que cumpre o Entroido. Neste senso, pon en valor o seu papel para 'reafirmar os lazos de identidade colectiva dun lugar, aldea, parroquia ou concello, a través da manifestación dun espÃrito lúdico e trouleiro' e, desta forma, favorecer nunha comunidade 'a sociabilidade, a integración e inclusión social e unha rica convivencia interxeracional'.
