viernes, 1 de agosto de 2025
Editado polo Servizo de Publicacións da UVigo e publicado con financiamento da Xunta de Galicia, o libro nace ao abeiro das Xornadas de Prehistoria, ArqueoloxÃa e Historia nas Terras de Monterrei, celebradas en setembro de 2021. Na obra réndese homenaxe ao profesor Antonio RodrÃguez Colmenero, “como responsable da catalogación e estudo de centos de xacementos e restos arqueolóxicos, con especial atención nestas terras tameganas” e ao que “toda unha xeración de historiadores, epigrafistas e arqueólogos medramos citando nos nosos traballos universitarios e de investigación”.
O traballo feito por RodrÃguez Colmenero e outros investigadores durante boa parte do século XX, comentan os coordinadores da publicación, foi o xerme que fixo que a comarca de Monterrei sexa nos últimos anos un dos focos principais das actividades arqueolóxicas na provincia de Ourense. “O interese dos concellos de Monterrei polo seu patrimonio arqueolóxico é facilmente medible se botamos unha simple ollada ás cifras de proxectos arqueolóxicos desenvolvidos nos últimos anos dando asà continuidade os traballos dos pioneiros no século XX”, sinalan.
Da Prehistoria ao medievo
A publicación arranca cun limiar de José LuÃs Suárez, presidente da Mancomunidade de Municipios da Comarca de Monterrei, e unha presentación a cargo de Martiño X. Vázquez e Adolfo Fernández. Veñen de seguido seis capÃtulos con “datos novidosos e inéditos que van dende a Prehistoria recente ata a Baixa Idade Media”. O primeiro deles é unha análise comparativa dos castros de Cualedro: A Cidáde Saceda e A Cidáde San Millao, a cargo do propio Martiño Xosé Vázquez. Séguelle outro artigo sobre hipóteses e interpretación do recinto amurallado baleiro do Muro de Búbal (Monterrei-Oimbra), a cargo de Patricia Valle, Adolfo Fernández, Alba AntÃa RodrÃguez, Nerea Ruanova e Iria Veloso. A terra de Baroncelli, o conde Odoario e a “repoboación” do alto Val do Támega na alta Idade Media (do século IX ao XI) centran pola súa banda un texto de Nieves Amado Rolán. A publicación remata cun texto sobre a necrópole medieval de San Salvador das Rozas (en Medeiros) realizado por Patricia Valle e FermÃn Pérez.
Ao longo desta obra colectiva, comentan os seus responsables, o público lector “darase conta rapidamente de que a investigación histórica e arqueolóxica é a única maneira de rachar co silencio do pasado”. Os xacementos arqueolóxicos que aparecen neste traballo, como A Saceda, San Millao, Muro de Búbal, Medeiros, Lobarzán, Mixós, VerÃn e moitos outros, detallan, “cobran agora vida funcionando como transmisores do pasado da comarca grazas á investigacións que os rescatan do seu ostracismo histórico”. AsÃ, subliñan, “o discurso xerado a partir de investigacións rigorosas do pasado enriquece á sociedade obxecto de estudo” e “a semente que outros plantaron segue aÃnda hoxe xerminado en Monterrei”.
A pesar da amplitude da publicación, desde a súa organización apuntan que foi imposible compilar todo o labor arqueolóxico de dez anos nun só libro polo que sinalan que outros traballos sobre a arqueohistoria da comarca de Monterrei poderán ser recollidos en futuras obras que completen a que agora publicada.
O Instituto Nacional de Estatistica (INE) fixo públicos os datos sobre a ocupación nos primeiros seis meses do ano que indican que 2.967.407 viaxeiros visitaron Galicia facendo un total de 4.961.113 noites nos establecementos galegos. Estas cifras son as máis elevadas dos últimos once anos e tradúcense nun incremento en viaxeiros do 4,5% e do 3,8% en volume de noites. O mercado internacional supón neste semestre o 39,6% dos viaxeiros que visitaron a comunidade, rexistrando un incremento do 5,5% con respecto ao mesmo perÃodo de 2024. Concretamente, no mes de xuño, o incremento de viaxeiros foi do 6,7% acadando 814.138 visitantes e do 7% nas noites, superando o 1,4M. En canto a mercados de procedencia destes visitantes destaca o 57,6% do turismo nacional -interno e doutras Comunidades españolas- e o 42,4% do internacional.
O Instituto da Lingua Galega da USC (ILG) acaba de publicar, en colaboración coa Fundación Barrié e USC Editora, o Atlas LingüÃstico Galego VIII. Léxico. O ser humano (III). Trátase do oitavo volume do Atlas LingüÃstico Galego (ALGa), obra de investigación dialectolóxica amplamente recoñecida no eido dos estudos europeos 'pola rigorosidade dos seus datos e a excelencia das súas visualizacións cartográficas', explican. O novo tomo, froito do traballo dos profesores Rosario Ãlvarez, Francisco Dubert e Xulio Sousa, está constituÃdo por 280 mapas que dan conta das variedades léxicas no dominio do galego para 259 conceptos vinculados á educación, a música, os xogos, as actividades de lecer, a relixión, as festas relixiosas e profanas, os seres mÃticos, as caracterÃsticas psicolóxicas do ser humano e a roupa e o seu coidado.
