lunes, 14 de julio de 2025
Trátase da elaboración dunha cartografÃa das mulleres migrantes relacionadas coa música e outras artes en Galicia O proxecto inspÃrase na experiencia do grupo de mulleres de orixe caboverdiana ‘Batuko TabankaÂ’ de Burela, e na potencialidade do xénero musical do batuko, tradición cultural na illa de Santiago, onde existen decenas de grupos de mulleres unidas pola súa práctica.
O proxecto, que conta co financiamento da Xunta de Galicia a través de Cooperación Galega, está a servir como referencia para identificar aquelas mulleres migrantes en Galicia relacionadas coa creación e transmisión musical, xa sexa de xeito profesional ou amateur, e outras artes escénicas, como teatro, danza, circo... para crear unha cartografÃa que as identifique e recolla as súas experiencias e propostas.
Desde a Universidade da Coruña participan as investigadoras AntÃa Pérez Caramés, Kenia Raquel Espiñeira González, Ãngela EstefanÃa TarrÃo Maneiro, Sarah Lamas, e Belén Fernández Suárez, quen explica “a relevancia de poñer en valor as producións culturais ligadas ás mulleres migrantes asentadas en Galicia e a necesidade de articular investigacións sociais que apliquen novas metodoloxÃas innovadoras (audiovisuais e sonoras) para dar a coñecer a riqueza cultural que vén da man das mulleres migrantes”.
O proxecto conta cunha primeira fase de traballo que se desenvolve en Galicia e Cabo Verde, e as persoas interesadas en participar no estudo poden inscribirse a través dunha páxina web. Deste xeito créase unha base de datos de grupos nas localidades do municipio de Ribeira Grande de Santiago, ao tempo que en Galicia se realiza outro rexistro de mulleres migrantes implicadas na música e outras artes escénicas, para crear unha cartografÃa que as identifique e recolla as súas experiencias e propostas. O obxectivo xeral do proxecto é desenvolver, a partir dunha investigación participativa, unha ferramenta metodolóxica aplicada para a intervención en materia de igualdade de xénero a través das expresións artÃsticas con mulleres migrantes.
Segundo explica a antropóloga Luzia Oca gonzález, coordinadora do proxecto, “o propio nome do proxecto é unha chiscadela de ollo á famosa expresión “Girls to the front!”, coa que cristaliza o movemento de punk feminista riot grrrl durante os anos noventa, unha chamada a que as mulleres ocupen os escenarios e a parte frontal nos concertos, de onde en tantas ocasións tiñan sido apartadas e desprazadas”.
Arquivo dixital
O conxunto dos datos recollidos integrará un arquivo dixital cos recursos e creacións musicais dos grupos de batukadeiras do municipio de Ribeira Grande de Santiago, coa vontade de ser ampliado posteriormente ao resto da illa e comunidades migrantes. O consorcio quere apoiar, deste xeito, o proceso de valorización do batuko que se está a desenvolver en Cabo Verde, contando coa colaboración e apoio do Instituto de Igualdade e Equidade de Género e a Organização de Mulheres de Cabo Verde.
O proxecto permite revisar de forma crÃtica, xunto cos grupos de mulleres (batukadeiras e migrantes), “cuestións vinculadas ás relacións e desigualdades de xénero, propondo a construción de alternativas igualitarias que faciliten os procesos de cambio social no camiño da igualdade de xénero”, matiza a profesora Oca. Capacitar os grupos de batukadeiras e migrantes para que difundan as súas creacións de forma independente, tanto a través do arquivo como por outros medios dixitais é outra das metas deste consorcio, alén de propiciar o xurdimento de estratexias individuais ou colectivas de superación das desigualdades e violencias que sofren as mulleres.
O Festival Abanea celebrará entre o 16 e o 20 de xullo a súa cuarta edición cun programa de danza contemporánea de distintos estilos que distribuirá 15 funcións de nove compañÃas entre os concellos de Ames, Outes, MarÃn, Foz e Celanova. ISMO Cultura, colectivo organizador do encontro, estenderá asà a súa actividade de exhibición e dinamización ás catro provincias. A bailarina Andrea Castro presentou a primeira fase do espectáculo Lola y los lamentos, como artista seleccionada para o acompañamento bienal 2025–2026 co que o festival apoia procesos de creación de artistas emerxentes e que nesta edición terá como resultado a estrea de 'A mona de seda'.
As diversas actividades do festival terán lugar do 28 de xullo ao 1 de agosto no claustro do Mosteiro de San Salvador de Celanova. A actuación que inaugurará a cita será a da Banda de Música de Celanova con James Morrison, un concerto único en España que terá lugar ás 20,30 horas. Ademais deste, subirán ao escenario a Boston Brass de Estados Unidos, Abraham Cupeiro coa Orquestra Gaos e pechará a edición o Hércules Brass Ensemble dirixido por Isabel Rubio e coa Boston Brass e Adam rapa como solistas. AsÃ, os concertos complementaranse con cinco dÃas de actividades formativas para un centenar de estudantes procedentes de distintas comunidades autónomas. Clases de alto nivel da man dalgúns dos participantes nas actuacións e un seguimento continuo e individualizado que garante un acompañamento pedagóxico para o alumnado.
