domingo, 7 de septiembre de 2025
Trátase da elaboración dunha cartografía das mulleres migrantes relacionadas coa música e outras artes en Galicia O proxecto inspírase na experiencia do grupo de mulleres de orixe caboverdiana Batuko Tabanka de Burela, e na potencialidade do xénero musical do batuko, tradición cultural na illa de Santiago, onde existen decenas de grupos de mulleres unidas pola súa práctica.
O proxecto, que conta co financiamento da Xunta de Galicia a través de Cooperación Galega, está a servir como referencia para identificar aquelas mulleres migrantes en Galicia relacionadas coa creación e transmisión musical, xa sexa de xeito profesional ou amateur, e outras artes escénicas, como teatro, danza, circo... para crear unha cartografía que as identifique e recolla as súas experiencias e propostas.
Desde a Universidade da Coruña participan as investigadoras Antía Pérez Caramés, Kenia Raquel Espiñeira González, Ángela Estefanía Tarrío Maneiro, Sarah Lamas, e Belén Fernández Suárez, quen explica a relevancia de poñer en valor as producións culturais ligadas ás mulleres migrantes asentadas en Galicia e a necesidade de articular investigacións sociais que apliquen novas metodoloxías innovadoras (audiovisuais e sonoras) para dar a coñecer a riqueza cultural que vén da man das mulleres migrantes.
O proxecto conta cunha primeira fase de traballo que se desenvolve en Galicia e Cabo Verde, e as persoas interesadas en participar no estudo poden inscribirse a través dunha páxina web. Deste xeito créase unha base de datos de grupos nas localidades do municipio de Ribeira Grande de Santiago, ao tempo que en Galicia se realiza outro rexistro de mulleres migrantes implicadas na música e outras artes escénicas, para crear unha cartografía que as identifique e recolla as súas experiencias e propostas. O obxectivo xeral do proxecto é desenvolver, a partir dunha investigación participativa, unha ferramenta metodolóxica aplicada para a intervención en materia de igualdade de xénero a través das expresións artísticas con mulleres migrantes.
Segundo explica a antropóloga Luzia Oca gonzález, coordinadora do proxecto, o propio nome do proxecto é unha chiscadela de ollo á famosa expresión Girls to the front!, coa que cristaliza o movemento de punk feminista riot grrrl durante os anos noventa, unha chamada a que as mulleres ocupen os escenarios e a parte frontal nos concertos, de onde en tantas ocasións tiñan sido apartadas e desprazadas.
Arquivo dixital
O conxunto dos datos recollidos integrará un arquivo dixital cos recursos e creacións musicais dos grupos de batukadeiras do municipio de Ribeira Grande de Santiago, coa vontade de ser ampliado posteriormente ao resto da illa e comunidades migrantes. O consorcio quere apoiar, deste xeito, o proceso de valorización do batuko que se está a desenvolver en Cabo Verde, contando coa colaboración e apoio do Instituto de Igualdade e Equidade de Género e a Organização de Mulheres de Cabo Verde.
O proxecto permite revisar de forma crítica, xunto cos grupos de mulleres (batukadeiras e migrantes), cuestións vinculadas ás relacións e desigualdades de xénero, propondo a construción de alternativas igualitarias que faciliten os procesos de cambio social no camiño da igualdade de xénero, matiza a profesora Oca. Capacitar os grupos de batukadeiras e migrantes para que difundan as súas creacións de forma independente, tanto a través do arquivo como por outros medios dixitais é outra das metas deste consorcio, alén de propiciar o xurdimento de estratexias individuais ou colectivas de superación das desigualdades e violencias que sofren as mulleres.
O 8 de setembro, en Outeiro de Rei - Penas de Rodas, Cemiterio e Campa de Santa Sabela - , desde 2005, celébrase a "Memoria da Chaira enteira" na lembranza de Manuel María, no cabodano do seu pasamento, organizada pola Asociación Xermolos, de Guitiriz e a Irmandade Manuel María.
Os actos comezarán ás 14,30 cun xantar de irmandade no Restaurante Río Ladra, para seguir ás 17,00 cun recital nas Penas de Rodas, a cargo de voces amigas do Manuel que len anacos da súa poesía ou creacións propias na súa lembranza.
Estes espazos ofrecerán asesoramiento aos veciños que o precisen da man de técnicos da Xunta para axilizar a tramitación das axudas e para ofrecer a información sobre a situación . Concluíu o Presidente que haberá "rapidez en sacar axudas e rapidez en concedelas, e que a xente teña o diñeiro que precisa o antes posible".
