
Estes son algúns dos datos que manexa e xustifican o proxecto Coperia, posto en marcha o pasado ano para apoiar a estes pacientes mediante a creación dunha plataforma baseada en intelixencia artificial. A iniciativa, na que participan varios grupos de investigación da Universidade de Vigo, foi presentada este mércores no Complexo Hospitalario Universitario de Ourense.
Coperia está “orientado ao desenvolvemento e validación clÃnica dunha plataforma multidisciplinar e integral baseada en intelixencia artificial para o diagnóstico, empoderamento, rehabilitación holÃstica e personalizada, asà como a xestión clÃnica de doentes afectados por covid persistente”. O consorcio do proxecto está formado por BahÃa Software, 10 METS, Imaxin Software, a Fundación Biomédica Galicia Sur e, por parte da Universidade de Vigo, o Grupo de TecnoloxÃas Multimedia (GTM), do campus de Vigo, e o Laboratorio de Informática Aplicada (LIA2), do campus de Ourense, liderando esta participación académica Carmen GarcÃa Mateo, Laura DocÃo e Xosé Antón Vila. Na presentación da iniciativa, Julio GarcÃa Comesaña, conselleiro de Sanidade, explicou que a iniciativa conta cun orzamento de máis de 700.000 euros, coa implicación da Axencia Galega de Innovación, co cofinanciamento do programa operativo Feder Galicia 2014-2020, no eixo REACT-UE, como parte da resposta da Unión Europea á pandemia da covid-19.
O conselleiro remarcou na presentación do proxecto que se trata dunha iniciativa “moi potente a nivel sanitario, pero tamén tecnolóxico, xa que reflicte a implicación de diversas empresas do sector, que contribúen a xerar retorno no tecido empresarial”. Para o máximo responsable do Sergas, “é un traballo novidoso, pioneiro en Galicia, e que pon ao servizo da cidadanÃa as ferramentas máis punteiras”. Segundo remarcou o conselleiro no acto, ao que tamén asistiu o xerente da área sanitaria ourensá, Félix Rubial, “as secuelas da covid supoñen un desafÃo ao que temos que facer fronte, e este proxecto servirá de estÃmulo para seguir avanzando na súa abordaxe”.
Retos sanitarios e tecnolóxicos
As pemes e organismos de investigación implicados en Coperia, cuxo investigador principal é o doutor Alejando GarcÃa, traballan para desenvolver unha plataforma que permita o cribado de pacientes con covid persistente; axudar aos pacientes a anticipar brotes de sÃntomas incapacitantes; potenciar e desenvolver novas ferramentas de rehabilitación personalizadas, e facilitar a xestión diaria dos pacientes por parte das e dos profesionais. O proxecto foi presentado a nivel de servizos centrais do Sergas e desenvolvido en colaboración cos profesionais do Complexo Hospitalario Universitario de Ourense, onde xa está en marcha o recrutamento de pacientes a través da súa unidade de covid persistente.
A nivel tecnolóxico, Coperia, sinalan os seus promotores, combina varias tecnoloxÃas prioritarias para o desenvolvemento de Galicia asociadas ao sector TIC e biotecnolóxico. AsÃ, recóllese no proxecto, “impúlsase un enfoque multidisciplinar e innovador, no que se traballará con pacientes reais para combinar datos proteómicos, datos de voz, datos de factores cardÃacos, condutividade cutánea e avaliación cognitiva. É unha hipótese de traballo holÃstica, completamente disruptiva e baseada na intelixencia artificial”. Nesta iniciativa, a I+D céntrase “en modelos de algoritmos de aprendizaxe automática e modelos probabilÃsticos de pequenos conxuntos de datos. Debido á complexidade dos datos, as técnicas de hiperintelixencia artificial tamén serán necesarias para predicir, recomendar e axudar aos pacientes”.
Segundo recalcou o conselleiro, Coperia promove o empoderamento dos pacientes con covid persistente “a través de ferramentas que lles resulten útiles no seu dÃa a dÃa”. Entre estas ferramentas destacou o uso de xogos que maximizan o seu adestramento, no tocante á rehabilitación cognitiva. Tamén subliñou un sistema innovador que contribúe á monitoraxe en remoto, de cara á rehabilitación fÃsica, evitando en moitas ocasións desprazamentos ao centro hospitalario.
O programa Radio na Biblio, que vai polo noveno ano en funcionamento, chega este curso a 245 centros de ensino que contan cun laboratorio de radio no que traballan as competencias vencelladas á alfabetización mediática, lingüÃsticas ou de expresión escrita e oral, entre outros. Con nove cursos en marcha, trátase dun programa consolidado que aproveita a posta en marcha dunha emisora de radio na biblioteca para traballar habilidades e destrezas e que permite o tratamento de contidos curriculares mediante metodoloxÃas activas e innovadoras que facilitan a aprendizaxe. Ademais, as actuais tecnoloxÃas da información e da comunicación facilitan o uso da radio como ferramenta pedagóxica de gran alcance para a difusión dos proxectos e iniciativas do centro educativo.
Tivo lugar a na cerimonia de entrega dos XVIII Premios Nacionais de ArtesanÃa 2025, na que resultaron premiadas dúas candidaturas galegas. O artesán Aitor MartÃnez López de Arbina (Tomiño), especializado en tornerÃa de madeira, resultou gañador na categorÃa Produto e a Fundación ArtesanÃa de Galicia obtivo o recoñecemento na categorÃa Promociona para Entidades Públicas polo seu proxecto 'ArtesanÃa no Prato'.