domingo, 26 de octubre de 2025
Para manter un núcleo ligado, a materia visible necesita de protóns e neutróns. Coa excepción das estrelas de neutróns, que están compostas exclusivamente por neutróns, nunca fora posible identificar sistemas ligados multineutrónicos. Os resultados presentáronse en primicia no congreso internacional DREB2022 organizado polo IGFAE, centro mixto da USC e a Xunta de Galicia.
Este descubrimento é clave para entender como funciona a forza nuclear que permite aos nucleóns (os protóns e neutróns) manterse unidos no interior do núcleo atómico. Tamén é fundamental para entender a estrutura e composición das estrelas de neutróns. Nestes corpos, os neutróns están ligados pola extrema forza gravitatoria do seu interior: concentran unha masa un pouco maior á do Sol nun radio de apenas 10 km. Son ultra compactos e densos.
O experimento realizouno unha colaboración internacional na instalación RIBF (Radioactive Ion Beam Factory) en RIKEN (Xapón) e considérase un dos resultados da fase previa do experimento R3B (do inglés, Reaccións con Feixes Relativistas Radioactivos). “Para producir este novo estado de materia fÃxose interaccionar un feixe de núcleos dun isótopo exótico do helio, o helio-8, acelerado a enerxÃas relativistas ‒a velocidades próximas ás da luz‒ contra un branco de hidróxeno lÃquido”, explica Dolores Cortina, unha das autoras do artigo, catedrática da USC e coordinadora do experimento R3B. “Tras a reacción, o núcleo de helio-8 fragméntase nunha partÃcula alfa e catro neutróns. A partir dese momento a forza nuclear permite a interacción entre estes neutróns, dando lugar a este estado denominado tetraneutrón e que agora caracterizamos medindo con moita precisión a partÃcula alfa arrancada”, engade.
“A medida permitirá dar un paso adiante na comprensión da forza nuclear e representa un reto á hora de poder explicala coas teorÃas ab-initio actuais”, sinala a investigadora do IGFAE que tamén asinou este traballo, Beatriz Fernández DomÃnguez. O próximo obxectivo será detectar directamente o sistema de catro neutróns e estudar eventuais correlacións entre eles. “Unha vez se dea por finalizada a instalación de FAIR, un novo centro de investigación de fÃsica nuclear en Darmstadt (Alemaña), o experimento R3B permitirá confirmar estes resultados mediante a detección directa dos catro neutróns”, apunta Cortina.
O Centro Dramático Galego colgará de novo o cartel de “entradas esgotadas” nas tres últimas funcións do seu espectáculo A serie clopen esta fin de semana no Salón Teatro de Santiago de Compostela, onde terá sido visto por arredor de 5500 persoas desde a súa estrea o pasado 11 de setembro. Tras os 33 pases ofrecidos na sede da compañÃa da Xunta, tamén completando as butacas dispoñibles en varias ocasións, o espectáculo iniciará a finais de mes unha xira que o levará a outros cinco escenarios de Galicia e Portugal. AsÃ, a proposta dirixida por Pablo Reboleiro representarase o 30 de outubro no Teatro Académico de Gil Vicente de CoÃmbra como parte da programación da Mostra Galiza Coimbra 2025, organizada polos colectivos Cena Lusófona e A Escola da Noite e que conta co apoio económico da ConsellerÃa de Cultura, Lingua e Xuventude para ofrecer unha escolma de producións escénicas galegas, entre outras moitas actividades artÃsticas e formativas.
As empresas galegas que empregan Intelixencia artificial son xa o 15,7%, tras experimentar un crecemento do 51,1% no último ano. Crece tamén o uso do Cloud Computing, que pasou do 31,5% ao 38,2% no mesmo perÃodo de tempo. Son datos da enquisa sobre o uso das TIC e do comercio electrónico nas empresas 2024/2025, publicada hoxe polo Instituto Nacional de EstatÃstica (INE) e que constatan o crecemento sostido das tecnoloxÃas innovadoras no tecido produtivo galego. Outro dos indicadores do grao de dixitalización das empresas galegas é a incorporación dos especialistas TIC. O 13,1% das empresas de máis de 10 empregados conta con este perfil profesional, un 4% máis no último ano, o que a converte a Galicia na novena Comunidade Autónoma con máis proporción de especialistas TIC no tecido empresarial.
