lunes, 22 de diciembre de 2025
Para manter un n煤cleo ligado, a materia visible necesita de prot贸ns e neutr贸ns. Coa excepci贸n das estrelas de neutr贸ns, que est谩n compostas exclusivamente por neutr贸ns, nunca fora posible identificar sistemas ligados multineutr贸nicos. Os resultados present谩ronse en primicia no congreso internacional DREB2022 organizado polo IGFAE, centro mixto da USC e a Xunta de Galicia.
Este descubrimento 茅 clave para entender como funciona a forza nuclear que permite aos nucle贸ns (os prot贸ns e neutr贸ns) manterse unidos no interior do n煤cleo at贸mico. Tam茅n 茅 fundamental para entender a estrutura e composici贸n das estrelas de neutr贸ns. Nestes corpos, os neutr贸ns est谩n ligados pola extrema forza gravitatoria do seu interior: concentran unha masa un pouco maior 谩 do Sol nun radio de apenas 10 km. Son ultra compactos e densos.
O experimento realizouno unha colaboraci贸n internacional na instalaci贸n RIBF (Radioactive Ion Beam Factory) en RIKEN (Xap贸n) e consid茅rase un dos resultados da fase previa do experimento R3B (do ingl茅s, Reacci贸ns con Feixes Relativistas Radioactivos). 聯Para producir este novo estado de materia f铆xose interaccionar un feixe de n煤cleos dun is贸topo ex贸tico do helio, o helio-8, acelerado a enerx铆as relativistas ‒a velocidades pr贸ximas 谩s da luz‒ contra un branco de hidr贸xeno l铆quido聰, explica Dolores Cortina, unha das autoras do artigo, catedr谩tica da USC e coordinadora do experimento R3B. 聯Tras a reacci贸n, o n煤cleo de helio-8 fragm茅ntase nunha part铆cula alfa e catro neutr贸ns. A partir dese momento a forza nuclear permite a interacci贸n entre estes neutr贸ns, dando lugar a este estado denominado tetraneutr贸n e que agora caracterizamos medindo con moita precisi贸n a part铆cula alfa arrancada聰, engade.
聯A medida permitir谩 dar un paso adiante na comprensi贸n da forza nuclear e representa un reto 谩 hora de poder explicala coas teor铆as ab-initio actuais聰, sinala a investigadora do IGFAE que tam茅n asinou este traballo, Beatriz Fern谩ndez Dom铆nguez. O pr贸ximo obxectivo ser谩 detectar directamente o sistema de catro neutr贸ns e estudar eventuais correlaci贸ns entre eles. 聯Unha vez se dea por finalizada a instalaci贸n de FAIR, un novo centro de investigaci贸n de f铆sica nuclear en Darmstadt (Alema帽a), o experimento R3B permitir谩 confirmar estes resultados mediante a detecci贸n directa dos catro neutr贸ns聰, apunta Cortina.
O programa Radio na Biblio, que vai polo noveno ano en funcionamento, chega este curso a 245 centros de ensino que contan cun laboratorio de radio no que traballan as competencias vencelladas 谩 alfabetizaci贸n medi谩tica, ling眉铆sticas ou de expresi贸n escrita e oral, entre outros. Con nove cursos en marcha, tr谩tase dun programa consolidado que aproveita a posta en marcha dunha emisora de radio na biblioteca para traballar habilidades e destrezas e que permite o tratamento de contidos curriculares mediante metodolox铆as activas e innovadoras que facilitan a aprendizaxe. Ademais, as actuais tecnolox铆as da informaci贸n e da comunicaci贸n facilitan o uso da radio como ferramenta pedag贸xica de gran alcance para a difusi贸n dos proxectos e iniciativas do centro educativo.
Tivo lugar a na cerimonia de entrega dos XVIII Premios Nacionais de Artesan铆a 2025, na que resultaron premiadas d煤as candidaturas galegas. O artes谩n Aitor Mart铆nez L贸pez de Arbina (Tomi帽o), especializado en torner铆a de madeira, resultou ga帽ador na categor铆a Produto e a Fundaci贸n Artesan铆a de Galicia obtivo o reco帽ecemento na categor铆a Promociona para Entidades P煤blicas polo seu proxecto 'Artesan铆a no Prato'.
