lunes, 30 de junio de 2025
Na súa presentación este martes no campus de Ourense, Beatriz Comendador, do Grupo de Innovación Docente en Educación Patrimonial, explicou que “esta iniciativa recolle unha tradición de traballo de certo percorrido, de dez ou doce anos de traballo que levamos facendo sobre todo no ámbito da arqueoloxÃa e do patrimonio cultural na comarca de Monterrei, no Val do Támega”. Neste percorrido, detallou, “fomos coñecendo a moita xente, a moitos colaboradores cos que tentamos establecer un tipo de traballo máis horizontal, de colaboración en creación de coñecemento” e nesta liña de traballo, indicou a arqueóloga, “este festival é case unha oportunidade para a celebración deste intercambio de saberes”.
Pola súa banda, Óscar PenÃn, de A Bela Auria, salientou que esta iniciativa enmárcase no “movemento de valorización social do patrimonio”, algo que, recalcou, “é algo endóxeno do rural”. Do festival destacou que constitúe tamén un punto de encontro para iniciativas que tanto en Ourense como noutros territorios, especialmente da España baleirada, ven nesta valorización do patrimonio unha vÃa de dinamización do rural. AsÃ, PEDRA enmárcase na actividade previa á celebración de SOPA, o Congreso Internacional sobre Educación e Socialización do Patrimonio no Medio Rural que se desenvolverá este ano en Ãvila. Ademais, o festival, indicou PenÃn, conta co apoio de O Teu Xacobeo da Xunta de Galicia e do Xacobeo 21-22, imbricando a súa programación coa VÃa da Prata que pasa pola zona onde se desenvolverá. Neste senso, Cecilio Santalices, xefe de Ãrea Provincial de Turismo en Ourense da Xunta de Galicia, felicitou ás entidades organizadoras por contar “cun programa moi completo de actividades” que recolle “os valores do Camiño e orientado á comunidade pola que transcorre”.
Cinco dÃas de programación
PEDRA, explicouse na súa presentación, foi deseñado para contar con actividades para todas as idades e coa idea de traballar diferentes tipos de saberes relacionados tanto co patrimonio material (por exemplo a olarÃa) como co inmaterial (por exemplo a tradición oral). Ao longo dos cinco dÃas de celebración, o certame mesturará obradoiros con actividades máis de lecer, arrancando a actividade o dÃa 26 de xullo cunha visita ao castro de San Millao (Cualedro) na que pode participar xente de todas as idades.
Xa en agosto, o festival continuará os dÃas 27 e 28. O primeiro dÃa, a programación incluirá actividades como un obradoiro para crear un modelo de proceso comunitario sobre o patrimonio rural, con Sabah Walid e Juanjo Pulido; unha sesión sobre a olarÃa e o traballo das mulleres, con Catia Cardoso, e un contacontos de tradición oral con UxÃa Morán. O segundo dÃa as persoas interesadas terán dous obradoiros, un de arqueoloxÃa experimental para “quitar bronce das pedras”, con Aaron Lackinger e Beatriz Comendador, e outro de cestarÃa tradicional, co CDR Portas Abertas de Vilardevós e da man de Mª Dolores Alonso. Tamén haberá un mercado de “sabores e saberes locais” e unha exposición participativa titulada Pola Verea.
A terceira vaga de PEDRA será o 4 e 5 de setembro. O dÃa 4 a programación inclúe unha introdución ao procesado artesanal da la, con Almudena Sánchez, e unha sesión sobre “as músicas das avoas” con veciñas de Feilas, Félix Castro e Héctor Salgado. A xornada inclúe igualmente unha “barferencia” sobre o pasado nas pedras do Val do Támega, con Nieves Amado, VÃctor Muñiz, LucÃa RodrÃguez e Beatriz Comendador; unha observación de estrelas con Pablo MartÃnez (Sociedade Astronómica RÃas Baixas) e a inauguración exposición Mitos y Leyendas (de las Hurdes). Por último, o dÃa 5 de setembro o festival pecharase cunha sesión titulada “Fitos no camiño ancestral. Que coñeces da VÃa da Prata?, con Carmen Pérez e Beatriz Comendador, e contos a cargo de Anxo Moure.
As actividades teñen aforo limitado e/ou desenvolveranse ao aire libre, para cumprir cos protocolos covid-19 aplicables en cada momento, sendo precisa a inscrición previa.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxÃas investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, sÃndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A ConsellerÃa de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluÃda, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clÃnica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, asà como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defÃnese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
