martes, 30 de diciembre de 2025
“Se puidésemos observar o comportamento das moléculas de auga cunha cámara ultrarrápida, veriamos que cada unha delas está unida a outras catro moléculas, formando un tetraedro”, explican os cientÃficos. Esta estrutura é dinámica, mantense estable durante un perÃodo de tempo moi curto, reorganizándose continuamente ao tratarse dun lÃquido. “As propiedades fÃsicas e quÃmicas da auga dependen en gran medida da devandita estrutura, de que as distancias e ángulos entre as moléculas de auga que forman ese tetraedro non se vexan alteradas”, apuntan. “E iso é exactamente o que sucede cando disolvemos compostos orgánicos en auga lÃquida, destorcendo a súa estrutura molecular nun fenómeno coñecido como solvatación hidrofóbica”, continúan.
Nesta ocasión, os investigadores descubriron unha forma de reordenar as moléculas de auga que xera un novo tipo de fluÃdo. "Demostramos que utilizando moléculas orgánicas cunha disposición particular das súas cadeas hidrocarbonadas podemos inducir unha estruturación das moléculas de auga diferente ás que coñecemos" sinala Francisco Rivadulla, coautor do traballo. Xunto ao grupo de MarÃa Giménez-López comprobaron que a velocidade de transferencia de enerxÃa en forma de calor ou a velocidade de transmisión de son nesta nova substancia é moito menor que na auga pura. Tamén a súa compresibilidade ou a capacidade calorÃfica mostran un comportamento singular, o que aumenta o seu interese en numerosas aplicacións tecnolóxicas.
A colaboración entre ambos os dous grupos de investigación do CiQUS foi clave neste descubrimento. "Estabamos a estudar este fluÃdo molecular cando nos demos conta da ausencia dos puntos de fusión e conxelación que normalmente se atopan na auga mediante medicións calorimétricas. Empregando resonancia magnética nuclear, tamén podiamos observar difusións anormalmente lentas dos catións disolvidos" explica Giménez-López, á fronte do grupo FunNanoMat LAB. Ao mesmo tempo, o laboratorio de QuÃmica de Materia Condensada liderado por Rivadulla atopábase investigando a posibilidade de utilizar a condutividade térmica para determinar cambios na estrutura dos lÃquidos e outras fases condensadas non cristalinas. A complementariedade e experiencia de ambos os dous grupos na materia abriu deste xeito unha posibilidade única para entender e evidenciar de forma conxunta as pouco usuais propiedades deste novo fluÃdo.
A obra A arte de non morrer. AntropoloxÃa da lonxevidade galega, do médico Roberto Fernández Ãlvarez, resultou gañadora do Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2025, que organizan conxuntamente a ConsellerÃa de Cultura, Lingua e Xuventude e a Editorial Galaxia, co patrocinio de Caixa Rural Galega. Roberto Fernández Ãlvarez (Ourense, 1967) é un médico e escritor galego. Como autor literario foi distinguido no ano 2022 co Premio Blanco Amor pola súa novela A inmoral doutora Cons. Como ensaÃsta, recibiu o Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais no 2017 pola súa monografÃa Enfermos pobres, médicos tristes.
O uso de internet é practicamente universal no rural de Galicia entre as persoas de entre 16 e 54 anos, e máis do 91% dos fogares destas áreas teñen contratados servizos de internet de banda larga, de acordo cos datos do informe Galicia Dixital: A modernización tecnolóxica no rural – Edición 2024 que hoxe publica o Observatorio da Sociedade da Información e a Modernización de Galicia. A conectividade e os usos dixitais seguen avanzando de forma sostida, reducindo a fenda coas áreas urbanas. A publicación analiza o equipamento informático nos fogares, a contratación de internet e banda larga, os usos de internet e o comercio electrónico, asà como a interacción en liña coa Administración pública.
