lunes, 30 de junio de 2025
O traballo, publicado na revista Angewandte, constitúe unha nova e importante aproximación ao coñecemento sobre a orixe da vida e abre a porta para imitar os complexos mecanismos de reorganización do espazo celular en sistemas naturais. Avanzar no estudo sobre a nosa creación e a terapia xénica son campos aos que este descubrimento achega valor.
Dende o descubrimento da célula como unidade de vida mínima, a comunidade científica sempre estivo fascinada polas complexas capacidades de adaptación, mobilidade e división que os sistemas celulares son capaces de realizar autonomamente. Unha peza chave nestes procesos é o citoesqueleto, unha sofisticada maquinaria celular que constrúe listóns moleculares capaces de dar sustento e mover o recinto da célula. Un requisito fundamental é que a ensamblaxe destes listóns se leve a cabo en rexións ben definidas, de maneira que poda xerarse traballo direccional.
No noso grupo de investigación descubrimos como podemos controlar a ensamblaxe molecular de análogos sintéticos mediante condicións e espazos ben definidos. Para iso, usamos técnicas de ensamblaxe baseadas en microfluídica, dispositivos onde os líquidos se mesturan en canles que teñen diámetro menor a un milímetro para axustar, mediante distintas condicións, listóns na periferia ou no núcleo de microgotas de auga en aceite, explica Javier Montenegro.
O óso da célula
Do mesmo xeito que o esqueleto humano determina a forma do noso corpo e que nos manteñamos en pé, o citoesqueleto dálle integridade estrutural á célula, ademais de participar na división celular, no seu movemento e no transporte de substancias no seu interior. "Na nosa liña de investigación, na que levamos traballando varios anos, analizamos a importancia que ten para as células contar cun citoesqueleto. E é que este conxunto de ósos non sempre formou parte das células, de feito, ata hai ao redor dunhas dúas décadas críase que apareceu nunha fase tardía da evolución, xustifica o científico. Pero xa está comprobado que estaba presente nalgunhas bacterias e en células primixenias, provocando moito balbordo científico".
Dende o grupo que dirixe Montenegro tentan entender como funciona o citoesqueleto construíndoo no laboratorio e así ver os problemas que pode ter: por que ás veces non funciona, por que se se modifica minimamente nunha parte ou xa non funciona igual. Facemos unha aproximación que se denomina bottom- up, dende abaixo, fabricando os compoñentes esenciais de forma artificial e observando como se comportan", detalla o químico galego.
Nesta colaboración internacional o científico Alejandro Méndez-Ardoy desprazouse á Universidade de Cambridge para aprender técnicas de manipulación microfluídica xunto a Chris Abell e así poder controlar de forma precisa os estímulos da polimerización supramolecular. De volta en Santiago, baixo a supervisión do profesor Juan Granxa e do propio Montenegro, o estudante de doutoramento Alfonso Bayón e Méndez-Ardoy completaron o traballo que agora aparece reflectido no artigo publicado. A investigación implica reforzar os cimentos do edificio celular e dar resposta a cuestións de esencial importancia para a vida humana.
Galicia reforza por terceiro curso consecutivo o seu liderado na taxa de escolaridade de 0 a 3 anos e achégase ao 65 %, máis de 15 puntos por riba da media de España, segundo os últimos datos oficiais que vén de publicar hoxe o Ministerio de Educación, Formación Profesional e Deportes. Deste xeito, Galicia segue sendo a comunidade autónoma onde máis familias poden acudir a unha escola infantil totalmente gratuíta. As cifras oficiais revelan que Galicia rexistrou no curso 2024-2025 unha taxa do 64,3 % de escolarización, máis de catro puntos por riba do 60,6 % acadado no período anterior. Esta porcentaxe mantén á comunidade ao nivel dos países con maiores índices de benestar en Europa, como Suecia ou Dinamarca.
No marco do Plan de Actuacións da Xunta de Galicia fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, vénse de activar o nivel 1 de alerta a diversas áreas da comunidade autónoma por episodio de calor. Meteogalicia informa que a partir da xornada do venres 27, as altas presións volverán localizarse ao norte da península Ibérica, achegando unha masa de aire moi cálida de orixe norteafricana. Isto fará que as temperaturas experimenten significativos ascensos, tanto nos valores mínimos como nos máximos. Este ascenso de temperaturas comezará a notarse desde ese mesmo día, cando en moitos puntos de Galicia se superarán os 30ºC, e mesmo os 35ºC, en puntos do interior.
