martes, 1 de julio de 2025
Esta Comisión, que obedece ao compromiso da Xunta de aprobar nesta lexislatura a normativa necesaria para facilitar a incorporación destas tecnoloxías, terá diversas funcións entre as que destacan o asesoramento para o impulso de accións formativas e de sensibilización en IA, dirixidas a empresas, administración pública e cidadanía; a elaboración de recomendacións sobre o desenvolvemento e uso ético da IA na nosa comunidade; a formulación de propostas sobre a Estratexia Galega de Intelixencia Artificial 2030 para adaptar as súas medidas aos novos escenarios; e o apoio na avaliación do impacto da IA nos sectores produtivos de Galicia, a Administración Pública e a sociedade en xeral.
Lei IA
O Consello da Xunta, respondendo ao mandato do Parlamento de Galicia, autorizou o inicio da tramitación do Anteproxecto de Lei para o desenvolvemento e impulso da IA, que fará que Galicia sexa a primeira rexión europea en dispoñer dunha regulación única, sistemática e coherente cos principios comunitarios.
A nova Lei terá como obxectivo o establecemento de principios éticos para o deseño, adquisición, implementación e uso de sistemas de IA por parte da Administración, baixo criterios de dilixencia, auditabilidade, explicabilidade, transparencia, imparcialidade, ausencia de rumbos, seguridade ou privacidade. Entre ditos principios cómpre destacar o principio de reserva da humanidade e de revisión humana, o principio de fiabilidade e de responsabilidade e o principio de avaliación de impacto nas persoas, na sociedade e no medio ambiente.
Ademais, a Lei deberá garantir os dereitos de liberdade, igualdade e reacción fronte ao deseño, adquisición, implementación e uso de sistemas de IA, e tamén o exercicio dos dereitos da cidadanía.
A lei, cuxo borrador podería ser remitido ao Parlamento para a súa tramitación no primeiro período de sesións de 2024, busca aumentar a confianza da cidadanía na IA e garantir que os sistemas sexan fiables e respectuosos cos dereitos fundamentais das persoas, a través de catro elementos fundamentais:
- Gobernanza e Planificación: Competencias das persoas, dos órganos de xestión pública, e dos órganos de fiscalización e avaliación. Áreas de colaboración e aspectos relacionados coa planificación e a xestión.
- Identificación e Avaliación: Procedemento para a identificación, avaliación, adquisición, desenvolvemento e implantación de sistemas de IA.
- Uso da IA polo sector público: Regulación do uso destes sistemas pola Administración Xeral e o Sistema Público Autonómico de Galicia, incluíndo códigos de conduta, guías ou ferramentas de autodiagnose.
- Medidas para o impulso da IA en Galicia: Formación de empregados públicos e profesionais universitarios e establecemento de medidas de loita contra os riscos da IA. Promoción do uso da IA ética e fiable nas empresas por medio de incentivos económicos, fiscais e á innovación, e colaboración entre administracións a través dos ecosistemas Gobtech.
A lei garantirá a incorporación á Administración Xeral e ao Sector Público Autonómico de Galicia de sistemas de IA que promovan a eficacia e a eficiencia na prestación dos servizos públicos, facendo de Galicia un lugar idóneo para o investimento empresarial no sector. Tamén impulsará a implantación de sistemas seguros, eficientes e de calidade nas empresas galegas. Por último, garante o uso normal da lingua galega no desenvolvemento de sistemas de intelixencia artificial.
Composición da Comisión
A Comisión de expertos para o asesoramento sobre o desenvolvemento e uso ético da IA en Galicia estará integrada por:
Economía
- Andrés Pedreño. Catedrático de Economía Aplicada, Universidad de Alicante.
- Ana José Varela. Directora Financeira, OCDE Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico.
Filosofía e evolución humana
- Felipe Criado. Director do Instituto de Ciencias del Patrimonio do CSIC e Premio Nacional de Investigación 2023.
- José María Lasalle, Director do Foro de Humanismo Tecnológico de ESADE.
Tecnoloxía aplicada
- Ana María Freire. Directora Departamento de Operaciones, Tecnología y Ciencia da Barcelona School of Management.
- Verónica Bolón. Profesora da Área de Ciencia da Computación e Intelixencia Artificial, Universidade da Coruña.
Ética e normativa
- Patricia Valcárcel. Profesora Catedrática de Dereito Administrativo, Universidade de Vigo.
- Marcos Almeida. Profesor Titular de Dereito Administrativo, Universidade de Santiago de Compostela.
- Moisés Barrio. Letrado do Consejo de Estado.
Política Pública
- Cristina Pombo. Asesora del Sector Social, Banco Interamericano de Desarrollo (BID).
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxías investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, síndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A Consellería de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluída, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clínica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, así como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defínese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
