martes, 1 de julio de 2025
O Alcalde de Paradela, José Manuel Mato Díaz; o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García Gómez; a xefa territorial de Cultura e Turismo, María José Gómez Rodríguez; o Presidente da Asociación de Funcionarios para a Normalización Lingüística; o vicario xeral da Diocese de Lugo, Mario Vázquez Carballo; o crego e musicólogo, Xesús Mato, e o arquitecto Xurxo Salvador, participaron este venres nos actos con motivo do Día da Restauración da Memoria Lingüística de Galicia que se celebraron na Casa do Concello de Paradela e no cemiterio parroquial de San Facundo de Ribas de Miño, o único de Galicia que ten todas as inscricións funerarias escritas en galego. Estes actos encádranse nunha iniciativa da Asociación de Funcionarios pola Normalización Lingüística e do Concello de Paradela, co apoio da Xunta de Galicia, na véspera das celebracións de Todos os Santos e de Defuntos.
Valentín García sinalou que queremos, por unha banda, lembrar hoxe a todos os galegos e galegas que nos precederon e nos legaron a lingua propia e maioritaria de Galicia, aquela que nos enorgullecemos de falar e de continuar transmitindo; por outra banda, aspiramos a animar a todos os bos e xenerosos, a todas as boas e xenerosas, a sumarse á iniciativa "En galego, agora e sempre" para que a lingua que nos identifica en vida se empregue tamén nas celebracións funerarias, de maneira que entre todos conquistemos tamén este ámbito de uso para o galego.
En galego, agora e sempre
Os actos iniciáronse a mediodía na Casa do Concello de Paradela, onde se convidou aos asistentes a asinar a acta de reafirmación da galeguidade pola que os cidadáns e cidadás que o desexan participan na iniciativa "En galego, agora e sempre", coa que mostran a súa vontade de que a súa despedida vital, funerais e cerimonias fúnebres se celebren en idioma galego. Desde a capital do concello, autoridades e veciños trasladáronse despois á parroquia de San Facundo de Ribas de Miño, onde se descubriu unha placa que deixou constancia da conmemoración, se visitaron o cemiterio e a igrexa e o crego e musicólogo Xesús Mato Mato, fillo predilecto do concello de Paradela, rezou un responso polos que descansan naquel camposanto.
A parroquia de San Facundo de Ribas de Miño, situada no concello de Paradela, distínguese entre as do resto de Galicia porque o seu camposanto ten todas as lápidas en galego despois da restauración do Mosteiro a finais dos anos noventa do século pasado, en obra dirixida polos arquitectos Xurxo Salvador e Alberte González. Xurxo Salvador informou a todos os presentes da realización da obra, do estado anterior do mosteiro, e da riqueza monummental daquel conxunto situado ás beiras do Miño, nun paraxe solitario e moi fermoso, onde as viñas dominan a paisaxe.
A Asociación de Funcionarios pola Normalización Lingüística, co apoio da Consellería de Cultura e Turismo, celebra este outono actos de reafirmación da galeguidade semellantes ao que tivo lugar en Paradela en diferentes parroquias e concellos galegos, tales como Castro Caldelas, Quintela de Leirado, Parada de Sil, San Xoán de Río, Redondela, Ribadavia, Gondomar, Tui, Vila de Cruces, Agolada ou Outes.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxías investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, síndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A Consellería de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluída, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clínica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, así como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defínese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
