O evento reuniu a equipos de 16 comunidades autónomas, que lanzaron os seus satélites en foguetes a máis de 600 metros de altitude desde o Centro Integral de Loita contra o Lume de Ourense. Estes satélites, equipados con sensores de presión, temperatura e altitude, tamén levaron a cabo misións cientÃficas secundarias ideadas polo propio estudantado, abordando cuestións de actualidade como a contaminación ambiental, a detección de incendios ou a análise do pole atmosférico.
En representación da Universidade da Coruña, Cristina RodrÃguez López, do CITIC, investigadora do Instituto de AstrofÃsica de AndalucÃa (IAA-CSIC) e membro do equipo da Unidade Asociada ao CSIC AIRExS, participou como membro do xurado avaliador, xunto a Gemma Rojo López, doutora en EnxeñarÃa Civil do CITEEC; Enrique Costa Montenegro, catedrático na Escola de EnxeñarÃa de Telecomunicacións da Universidade de Vigo; e Emma Janeiro Torres, profesora de ensino secundario no Instituto República Oriental do Uruguai de Vigo.
O xurado destacou a altÃsima calidade técnica, a creatividade e o compromiso demostrado polos equipos, subliñando a importancia de fomentar vocacións STEM desde idades temperás.
As misións cientÃficas ideadas polos equipos abarcaban temas relacionados coa contaminación ambiental, a procura de novos antibióticos, a detección de incendios, a procura de persoas, a medición do campo magnético e radiación UV ou a determinación do risco de pragas con técnicas de IA.
A misión gañadora, presentada polo equipo “ZephySat” de AndalucÃa, céntrase na análise da estratificación de partÃculas de pole na baixa atmosfera que, posteriormente, son analizadas por unha aplicación de IA que desenvolveron. O equipo gañador viaxará en xuño ao Centro de Investigación en TecnoloxÃa Espacial da ESA (ESTEC) en Noordwijk (PaÃses Baixos) onde participarán no evento “Enxeñeiro espacial por un dÃa”, experimentando o dÃa a dÃa dunha persoa enxeñeira que traballa na ESA e terán a oportunidade de presentar o seu traballo fronte a un panel de expertos.
Con iniciativas como o desafÃo CanSat, búscase espertar vocacións cientÃficas e tecnolóxicas entre a mocidade, promovendo a aprendizaxe activa, o traballo en equipo e o pensamento crÃtico a través dun proxecto cunha dimensión internacional e profesionalizante.
Sobre a unidade AIRExS
O gran reto tecnolóxico que supón o descubrimento de exoplanetas e o desenvolvemento de novos métodos para a súa detección e análise é unha das áreas fronteira na astrofÃsica actual. O CITIC da UDC e o CSIC a través do Instituto de AstrofÃsica de AndalucÃa (IAA-CSIC) unÃronse para impulsar a investigación e a innovación nesta área a través da unidade “AIRExS: Artificial Intelligence for Research on Exoplanets and Stars” da Universidade da Coruña, á que se acaba de conceder a condición de unidade asociada de I+D+i do CSIC por un perÃodo de tres anos. Trátase dunha colaboración estratéxica que reforza a capacidade investigadora da UDC ao integrarse coa rede de excelencia cientÃfica do CSIC.
Minia Manteiga lidera esta unidade, na que tamén participan outros investigadores do centro de Investigación TIC da UDC como José Carlos Dafonte, Manuel González Penedo e Eduardo Mosqueira, asà como persoal de apoio investigador. Por parte do IAA-CSIC a responsable é a astrofÃsica de orixe galega Cristina RodrÃguez López.
Sobre o CITIC
O CITIC é un centro de investigación que potencia o avance e a excelencia en I+D+i aplicada ás TIC, creado en 2008 pola Universidade da Coruña. A actividade cientÃfica do centro estrutúrase en catro áreas de investigación principais: Intelixencia artificial; Ciencia e EnxeñerÃa de Datos; Computación de Altas Prestacións; e Servizos e Redes Intelixentes, e unha área de investigación transversal a todas elas: a de Ciberseguridade.
O CITIC está acreditado como Centro de Excelencia e membro da Rede CIGUS para o perÃodo 2024-2027. A acreditación, estruturación e mellora do CITIC está cofinanciada pola Xunta de Galicia e nun 60% pola Unión Europea no marco do Programa Operativo FEDER Galicia 2021-2027, co obxectivo temático de promover “unha Europa máis intelixente: transformación económica innovadora e intelixente” (ED431G 2023/01).