Nadal

As mulleres da casa levaban todo o día trafegando na cociña. Había que preparar unha cea especial para Noiteboa, case sempre consistente en bacallau con cachelos e refrito, un capón asado na pota e sobremesa de doces típicos da data: turróns de Alacante e de Xixona, polvoróns, figos e uvas pasas.
Ao caer a noitiña, as nenas asomabamos á porta, moitas veces contemplando as folerpas de neve que voaban coma plumas, para ver chegar aos convidados. De pouco en pouco entrabamos porque ía frío e había que quentar as canelas ao lume da lareira. Cando se aproximaba a hora da cea, as visitas á porta facíanse máis asiduas. Xa están aquí! –berraba algunha de nós. Viamos chegar ao Golpe alancando deica a casa e a súa dona aínda non aparecía. Que tal? Respondía “Sabrosita y sin sal”, como tantas veces. E a tía?. A tía chegaba aos poucos minutos, sempre –non dous pasos, senón unha pila deles- detrás do seu home. Nunca lle daba andado.
O tío José, xa sen zamarra e despois de sacar as zocas calugas, sentaba no banco de ao pé do lume e preparaba coidadosamente a súa cachimba feita por el mesmo de pau de buxo. Saboreando a picadura que sempre levaba na tabaqueira, botaba uns risos con nós mentres a tía Remedios sacaba o mandil de candil que a cubrira e se dispoñía a axudar coa cea.
Nós, as pícaras, pasabamos media noite cambiando de postura as figuriñas do nacemento que, aínda que era moi sinxelo, chamaba a atención de todos os nenos e nenas do barrio. Uns días antes da Noiteboa íamos polos valados próximos a buscar calquizo que poñiamos a secar preto da lareira. Con el, un pouco de farelo –para os camiños- e unha presa de fariña a xeito de neve, artellabamos unha maqueta onde con moito tino colocabamos o portal co misterio e pastores, ovellas, cabras e vacas, lavandeiras, porcos galos e galiñas, que a mamá ía aumentando cada ano. Co tempo, uns alfinetes e cola de pegar, aproveitando a cortiza das caixas do azafrán, faciamos as casas. Era divertido brincar co Belén. Como se de monicreques se tratara, miña irmá e mais eu representabamos autos teatrais que poucas veces tiñan carácter relixioso, pois centrabámonos máis na vida dos do lugar que no nacemento propiamente dito.
Á mesa todo o mundo, ditaba alguén dende a cociña, e todos acatábamos a orde. Despois de dar boa conta das viandas, o Golpe comezaba a cantar. Primeiro cantigas e parrafeos e de seguido coplas para bailar. Mais para dedicarnos á danza había que previamente recoller a mesa e erguela suxeitándoa coas caravillas deixando así espazo suficiente para movernos. Eu gustaba de bailar co tío e el coido que tamén comigo, pois era das poucas que lle seguía os acelerados pasos cos que recreaba tanto os valses e os pasodobres coma os tangos e as mazurcas. Non tiven un mestre mellor.
Axados polo baile, descansabamos no escano mentres outros se mergullaban na danza ao son dos ritmos do Golpe, que nunca cansaba. Así pasaban as horas até que xa na madrugada acendían a candea ou o facho e paticaban na lama do camiño até chegar á casa.
A seguinte xuntanza faríase na Noitevella, desa vez seguro que en Cas Paredes, na Cruz do Padriñeiro.