Preparando a Gran Viaxe

Preparando a Gran Viaxe, a definitiva, e recollendo tódalas lembranzas que caiban no meu baúl "mundo", -coido que farán outro tanto tódolos precavidos-, deume por revisar os meus anaqueis (andeis), onde atopei uns recortes das miñas pequenas colaboracións no xornal El Progreso, de Lugo, chamándome a atención certas... ¿profecías?, que saíron en tres capítulos baixo o título de "Estación término", publicado o primeiro deles o día 29-4-1992. ¡Xa choveu en Lugo desde aquela, pero a miña capital segue sendo a mesma, en mil aspectos! Atopeina cerrada sobre si mesma, e cerrada vola deixo; ¡cerrada, que non pechada! (Cando suba, teño que preguntarlles aos romanos, se é que algún deles entrou no Ceo, o motivo deste emparedamento: ¿Que gardabades neste baúl? ¿Non sería porque o ladrón pensa que todos son da súa condición?)
Naqueles artigos dixen, referíndome aos avós, o que segue, o que estou pasando a esta web ¡que o anticipo aquí por se no Ceo teñen Internet, para compartir estas lembranzas, e que as vaian lendo! O resto da miña vida, ben azarosa por certo, como é longo de referir contaréillelo en persoa, tan pronto San Pedro me asente no padrón do Ceo. Os meus cálculos eran ir chegando, aínda que fose a forza de menciñas, ata o século XXI, pero esta ¿prórroga? de graza xa vai longa, así que cómpre aproveita-lo tempo, ir recollendo, e de paso doar algún consello, que por outra parte é o único de valor que deixamos os pobres... ¡con ou sen murallas!
Dixen, e dito queda.

No (I)
-¿Que fas aquí en Lugo, avó; sobes ou baixas?
-¡Pois... nin iso nin aquilo! Estou aquí, na Estación Término, ou Termo, ou Termus, segundo prefiras, añorando (morriñoso) este século que se vai pola vía ancha, disposto a colle-lo tren do Vinte e un, que seica entrará pola vía estreita, pola de Europa!
-¿E logo, qué contas, avó? ¡Os avós sempre contades; é o voso!
-¡Home, se quedase o Café Méndez, aquel de Fernández de la Vega, de Pimentel, e compañía, aquel dos clásicos, podía contarche, en silenciosa tertulia, (faladoiro, din os enxebres, esquecidos de que houbo un Tertuliano), algunha historia do século Vinte, agora que está periclitándose; e ti dicíasme as túas esperanzas do Vinte e un!
-Aquí, na Reina, nesta rúa das tradicións, só queda o nome dela; e para iso, recortado; ¡pero se lle dá igual que nos sentemos na Alameda, debaixo dunha árbore desas que tanto saben da historia de Lugo...! Alí, de paso, teremos unha sinfonía estridente de estorniños, que se cadra vai ben como música de fondo para unha conversa entre xeracións. Os estorniños seica suspiran polo que foi, polo mal coñecido, algún deles; e outros pían utopías vindeiras. Estes últimos son os que seguen esperando pola paz e polo traballo, pola xustiza, polo pan de cada día...
-¡Chacho, qué sorpresa tan grata!
-¿E logo, avó?
-¡Coidaba que as filosofías e mailas ideoloxías tamén periclitaban co século; e sáesme ti, un rapaz, expectorando da maneira! ¡Deus che dea saúde para que sirvas de puga neste enxerto xeracional!
-Avó, déixate de andrómenas, e entremos en materia, que os tempos voan...
-¡Non imos dicir todo hoxe! Niso de voar, tamén o fan os estorniños, e mais por iso non deixan de parolar aí arriba de nós, nesas pólas, que ata parece que teñen asemblea plenaria... ¿A ver, mozo, por onde empezamos, pola informática, ou por aqueles pizarriños cos que, onte mesmo, nunha pizarra de lousa, faciámo-las sumas? ¡A ver, escolle!
-¿Avó, só faciades sumas? ¿E restas, non?
-Os galegos somos xente positiva, construtiva. Nós sempre sumamos; sumamos e sumámonos; as restas eran unha cousa colateral, por exemplo, o Fisco. ¿Non sabes aquilo de que, ademais de nós, están as nosas circunstancias?
-O Fisco ten a misión de repartir, que así se di no meu texto de Facenda Pública...; ¡e por iso, de primeiras, arrampla!
-Quen parte e reparte quédase coa mellor parte; iso é certo. ¡Aprendino en Madrid, hai moitos anos!
-Avó, iso teu son deformacións de ter nado antes da democracia...
-¡En España sempre houbo democracia! ¡Incluso nos venderon unha democracia orgánica; pero, claro, os organismos tenden ao empobrecemento, que xa mo dixo o veterinario, daquela que lle botei cal á vaca pinta! ¡Miña pobre, morreunos da nacida; da nacida, xa ves qué palabra máis boba; e sen chegar a este Noventa e dous!
-¿Por qué dis iso do Noventa e dous?
-Rapaz, neste Noventa e dous din que terminará a Idade Contemporánea; xa sabes, con ese Colón, e a pesares de ser un descoñecido, empezou a Moderna, noutro Noventa e dous: despois tivemos esta, a Contemporánea. Se agora pechamos unha Era, ¿como será a vindeira?
-Podemos chamarlle Futura...
-¿Vivir en futuro...? ¿Como se pode vivir en futuro...?
-¡Non sei...! ¡Se cadra coma os bits do meu ordenador, que disparo unha tacada, e despois, eles mesmos, ordénanse para saír en pantalla, vestidos de luces; tan lucidos, que fan abri-los ollos, incluso aos vellos!
-¿Estás insinuando que os vellos temos que reciclarnos..., e poñernos ao ordenador?
-¡Naturaca, avó!
-¿Sabes qué che digo, rapaz? ¡Pois que a civilización hai que dixerila a pequenas dioceses, como dicía aquel cura, un que era de carreira curta, que ti xa non sabes o que era aquilo!
-¡En vista diso..., voume; nos vemos!
-¡Dirás, "nos veremos", en futuro!
-¡Oíncho pola televisión, meu vello!
-¡Rapaz, a televisión non é palabra de Deus; nin sequera, palabra de avó!
-¡Oh; niso non caera!

29-4-1992


No (II)
-¿Así que volviches á Alameda para buscarme, eh, rapaz? ¡E logo din que hai fractura xeracional!
-Volvín, si; fíxeno para demostrarlles aos avós, ti entre eles, que a creba xeracional ten compostura se os vellos vos reciclades; e se os novos aprendemos a atopar en vosoutros algo máis que unha tarxeta de crédito.
-¡Ti..., ti vés da catedral, de confesarte; non fai falta que mo xures! Pero, ¿entendes realmente diso das tarxetas?
-¡Toma, cómo que vivo dunha!
-¡Ah! ¿E non será que vivas dunha tarxeta de débito? ¿Ou é que pagas ti, ao final, as disposicións do mes?
-¡Cárganllas a meu avó; por conseguinte, para min son realmente de crédito!
-¡Canto sabedes estes rapaces! ¡Oh cultura, cultura! Por algo diciamos o outro día que estamos chamando ás portas da Era Futura...
-Falei diso co meu profesor de Historia...
-¿Si?
-Di que agora, como hai periódicos, e todo queda nas hemerotecas, non é preciso que os avós transmitades nada, absolutamente nada, oralmente; ao contrario, que igual nos contades cousas anacrónicas, fóra de contexto, e daquela sería deformador.
-Os avós, desde os tempos tribais, xa non relatamos os grandes fastos senón a intrahistoria persoal, familiar, local. ¡E iso é formativo; vaia se o é! Á parte de que hai cousas miúdas do pensamento, e tamén do ocorrer humano, que non chegan aos periódicos..., por non ser novidosas! Ten presente que a Salve non quita o Credo. Por exemplo, ¿ti sabes parrafear cunha rapaza?
-¡Coñe, tamén este! ¡Oes, que está en min a esperanza do século futuro, machiño; que estou chamado a ser candidato..., a todo, menos a Xefe de Estado, dito sexa con respecto, pois do demais, coa Constitución na man..., promoción libre!
-¡Xa, xa; futuro político, incluso; incluso Xefe do Goberno! Agora escoita; ¿e se os futuros Xefes de Goberno estaban nese millón de desaparecidos do Censo? ¿E se agora están no monte, fuxidos da Estatística, como daquela da guerra? ¡Meu Deus, qué século nos espera!
-Cambia de disco, avó, que o teu non é a política senón a filosofía; esa filosofía sedimentaria que tedes os vellos. Pero dime, xa que tantas ganas tes de falar, ¿que é iso..., iso de antes, o de parrafear cunha rapaza?
-¡Xa me parecía que non nacestes apresos! Parrafear foi a condensación popular de toda a poesía galaica, desde Rosalía ata onte mesmo. Parrafear significa gaña-la moza, ou reciprocamente, con verbas exquisitas. O que vosoutros dicides agora, no voso ligar, que eu ben vos oio cando me sento aquí na Alameda, son..., ás veces, claro, pois hai de todo, verdadeiros esgarros, verbais, noxentos.
-¡Avó, un respecto!
-Non te escandalices, rapaz, que é así; cada cousa polo seu nome, e a vaquiña polo que vale! O amor non se fai; nin é face-lo amor esa cousa á que lle cambiáste-lo nome, coma quen despexa incógnitas; iso de aquí elimino, alí cambio de membro, aquí substitúo... ¡Nin falar diso! O amor, o que se entende verdadeiramente por amor, non se fai, cultívase, coma..., coma un xardín; con mimos e agarimos, por suposto. O amor empeza, nace, por unha ollada, que case sempre é de esguello; e daquela, se o cadro concorda coas cores do noso iris, flúe o sorriso, ¡o horizontal! Detrás do sorriso, as verbas cálidas. Estas, as verbas, deben comezar in crescendo, tímidas, como tímida é a pluma dun poeta, ou o pincel do pintor, cando se atopan coa beleza, e nos contan, daquela, coma nun murmurio, o seu segredo, ese do namoramento íntimo. ¿Entendíchelo
-¡Uf, iso de parrafear así, tan ao fino, tan sutil e tan a modiño, é difícil! ¡Á parte de que se non lles meto man ás rapazas, vanme ter por maricón!
-¡Da man, da nosa, si que vos fostes; soltástesvos dos pais, pero tamén dos avós, antes tempo, dun tirón! ¿Carrozas, eh? ¡Pois sabes qué che digo, e remato: que haberá que deixar algo de zume para outro día! O que tamén che digo, a ti, e en ti a esta nova xeración, é que, se pasades ao Vinte e un sen poesía, sen algo da nosa poesía, ides acabar en Inforhomes. ¿Sabes qué cousa é iso?
-¡Non!
-¡Pois..., igual cós centauros..., homes-ordenadores! ¡De pena! ... ¿Vaste sen escoita-lo
final? ¿Dáche arrepío? ¡Algún día che farán a ti o mesmo os teus netos..., pois eses desplantes tamén son forzas vitais...; pero isto non cho conto, que tamén tedes que aprender algo pola vosa cabeza, á vosa conta!

6-5-1992


(III, e último da serie)
-Avó, hoxe veño para despedirme...
-¿E logo, cómo é iso, emigras para Santiago? ¡Seica está de moda; antes, os intelectuais, íamos a Madrid..., para face-las "Américas", a promoción; xa sabes!
-¡Frío, frío! ¡É que temos segregación racial na miña Facultade, e fanme o baleiro por alternar cos vellos! ¡Cos vellos só nos queremos ver á hora do subministro; é a moda! Incluso me dixo unha rapaza que se eu son..., efebo! ¡Terei que mirar iso no dicionario!
-¡Non digas máis, que xa entendo esa rapariga! ¡Miña pobre; seguro que naceu nunha probeta, e por tanto é orfa! ¿Sabes qué che digo? ¡Pois que tes que parrafear con esa, precisamente con ela, para demostrarlle que a humanidade é tal humanidade precisamente porque se apoia na humanidade, na precedente! ¡Humanidade é aprender a ser, por acumulación experimental; séxase, en espiral! Claro que se esa femia á que te refires é unha ninfa, por exemplo, das do Miño...!
-Pero, avó, iso de chamarme "efebo"...; ¡iso non ten perdón!
-Ela quíxote ligar; e como non sabe parrafear dun xeito clásico, axeitado, miña pobre, daquela botou man da primeira verba que se lle ocorreu; canto máis fortes e máis inexactas, se cadra máis lle gustan. Ela tiña que dicirche: "¡Rapaz, cando te vexo diante, mesmo me traspasan os raios de Febo!".
-¡Iso é cursi!
-¡Claro que o é! ¿Ves cómo é ridículo, e falso tamén, cánto se digan dous rapaces se non é, ademais de tenro, axeitado e sentido? Rapaz, isto do transo ao século Vinte e un, a esta era, chámeselle como se queira, isto que comeza agora, só ten dous arranxos, dous camiños: eu, e comigo os demais vellos, tódolos vellos, temos que informatiza-lo caletre; e vosoutros, os rapaces, tedes que aprender, antes de que pasemos a fronteira, a parrafear con xeito, a facervos reciprocamente o amor, xa cho dixen, e non eses anticipos pecadentos. ¡Outra cousa sería apedra-las verbas! ¿Sabes que as verbas, todas e cada unha das acepcións das nosas verbas, tamén son unha herdanza, un herdo?
-¿Pagan Imposto de Sucesións? ¡Daquela non as quero!
-Hai unha fórmula, que se di aceptación da herdanza a beneficio de inventario... ¡Se cadra, convenvos!
-¡Puñeteiro...; cánto sabe este vello!
-¡Amigo, recicleime! ¡Os vellos sabemos moito, pois ademais da sabenza de cada quen, temos a experiencia, precisamente iso que repudiades vosoutros! ¡Xa cho dixen, ou xa cho din a entender! En boa harmonía, nesta terra hai horto para que sachemos todos, ¡así que non vos celedes dos vellos! ¿Sabes qué che digo, tamén, por engado? ¡Pois, para ser sincero, que se os vellos, ás veces, perdémo-lo ascendente, ese ascendente tan precioso e tan preciso en pedagoxía, é porque nos apagamos; daquela, os rapaces, que agora nacedes máis listos cás donicelas, cachádesnos de seguida os flancos, as preguizas, así que..., abismo ao canto!
-¡A miña mestra nunca me falou diso...!
-Se cadra non tivo un baleiro xeracional..., ¡e por iso chegou a Mestra! Mais che vou dicir: a Profesor, do que sexa, chega calquera; calquera que queira chegar, por suposto; ¿pero, a Mestre, chegar a Mestre? ¡Chegar a Mestre é como chegar a artista, que só chegan os que teñen estro!
-¿Avoíño, onde aprendiches estas cousas, en qué textos?
-¡Amiguiño, todo está no Libro da Vida!
-¿Onde o venden?
-¡Ese é o único libro que non se atopa nas librerías! O Libro da Vida lese no aire, cos ollos ben abertos; mais para iso hai que pousarse de cando en vez, e moito mellor debaixo dunha árbore, en sitio fresco; daquela, observar, atender, mirarse no espello da propia vida, e non deixar pasar a ninguén sen falarlle, sen escoitalo. Hai que aprender de todos, de todos e de todo, pois iso, todo iso, é a nai da experiencia!
-¡Mira, avó, voume, que estás máis tolo que unha cabra! Os vellos, xa se sabe, a partires dos trinta decáelles o rego sanguiño no seu cerebro!
-¡Carballo..., non é mala idea, xubilarse antes de atopa-la tarefa, antes de enxurra-las mans! ¡Oes, rapaz, por min quedas doutorado, cum laudem! ¡Que adiantos, cómo corren os tempos! ¡En fin, voume cara á Estación, pois estes sinais indican que entramos na Idade Futura! ¡Hala, todos á praia, e despois diso, a bailar; que traballe, que pense e que traballe, o Mercado Común, que por algo é común!
13-5-1992

O.K.
¡Vaia sorpresa, pois este O.K., este Olá Kalá, este, Todo Ben, non o escribín eu! Deixarei aberto este ordenador, conectado a Internet, por se estou en presenza dunha mensaxe do Alén, tal que de meu avó, en vista de que tanto o levo invocado!

.../... Querido neto, efectivamente son eu; pero non te alarmes con esta comunicación, con este anticipo dos nosos falares, pois convenche, e mereces, vir algo instruído acerca do que che espera nesta Eternidade. Deixa aberto, para que podas recibir os meus e-mail.
-.-
Salvo que volvas a pecar, ao de hoxe estás documentado para entrar no Ceo dos teus entregos, onde te esperamos..., ía dicir, cos brazos, pero como os anxos tamén temos as, unhas as virtuais que nos levan a onde fagamos falta, tal que ás estradas galegas, pois iso, ¡con elas abertas!
Estas mensaxes non son exclusivamente miñas, senón de tódolos teus amigos, sexan parentes ou non; pensa na comuñón dos Santos... Por parte, os teus inimigos non só o eran teus, así que, por impenitentes, aínda están purgando, máis de catro, e só se considerarán purificados cando o sufrimento lles poda coa soberbia, e lle pidan perdón ao seu crucificado, pois quen é traidor do seu próximo tamén o é do Redentor.
Non tódolos afillados son agradecidos, pero ti, á parte de certas caídas das que nos consta que estás arrepentido, o desagradecemento, esa pandemia do século XX, non arraigou no teu espírito. Agora o que cómpre é predicar co exemplo, subirte ao púlpito da túa vida, mostrar a túa humildade, a túa exemplaridade, e rezar polo teus inimigos, por aqueles que aínda non se arrepentiron. Pensa que a ninguén lle debes outro tanto: ¿De onde tiraches forzas para subi-las costas da vida? ¡Maiormente dos teus inimigos, que non te deixaron en paz, que non te deixaron descansar, que non che permitiron vagar!
Vai dicindo comigo: Señor da luz, meu Gran Señor, Señor Único, pois tódolos demais son usurpadores, neste intre de balance pídoche claridade para saír das miñas tebras, das miñas confusións térreas, unhas cultivadas por min mesmo, e outras contaxiadas dos eidos veciños. Pero non ma deas de socato, que me cegarías. Déixame ir pouco a pouco, asemade coa miña meditación. Xa sei que Ti, Señor, sendo o Señor do sol, e con iso de tódalas estrelas, es a luz eterna, a luz que nos aluma para saír da prostración dos pecados desta humanidade, que a fixeches tan perfecta, a imaxe e semellanza túa, que caemos na soberbia luciferina, ¡na mesma, Señor!
A primeira luz vina no noso Bergland, un amencer de agosto, pero daquela, aquel cativo, non tiña verbas de seu para mostrarse agradecido. Tardei en falar, pero cando din en balbucir ben me decatei de que a túa obra, a circundante, era marabillosa, celestial, propia das túas mans!
A pelica na que mexaba era branca, suaviña, tal que de cordeiro pascual; e as mans que mexían o meu berce era amorosas, todas; miña nai, meu pai, meu avó, miña avoa..., e incluso algún veciño, pois daquela aínda non lles estorbaba. ¡Estorbamos a partires do intre en que pedimos a palabra, e solicitamos ser escoitados, tidos en conta! ¡Oh, Deus, Ti encouzas a Humanidade cara á súa multiplicación porque tes horror ao baleiro, pero esta mesma Humanidade clama polos abismos, pola súa destrución, pola súa extinción!
Déixame lembrar as cousiñas que percibín desde a propia caneta: Ante todo, o meu agradecemento debereillo á vaca teixa, que reforzou as limitacións da miña propia nai. ¡Aquela si que repartía: comigo, e á vez, co seu xatiño! Tanto, que se tardaban en muxila, avisaba dándolle cornadas ao seu presebe.
Tamén me apetecía auga..., pero como daquela non tiñamos pozo, en seguida tiraba de rodela miña madriña, e coa sella dos aros dourados, ¡á fontela! Mais, como era agosto, a camiñada duplicóuselle, pois tivo que acudir á fonte grande, á do prado grande. Máis adiante, na escola, amosáronme un libro onde lle chamaban H2O á auga, fose da fonte ou do río. ¡Desagradecidos, analíticos da Natureza! Pero a mellor das augas recibina na igrexa da parroquia, antigo convento de dominicos... Estiveron presentes Xosé e María, e tan ben me trataron, tanto cariño me deron, que ata me doaron o seu nome, por días de vida! ¡Grazas, vellos patriarcas; xa volas anticipo..., e tamén conto con vosoutros na plataforma celestial, cando me baixe do tren desta vida!
¡Deus, qué guapo é vivir! ¡E máis que sería se non fose polas cambadelas dos vividores, eses que pretenden vivir de señores abríndose paso a cóbado limpo; perdón, quero dicir, sucio!
¡Cantas cousas guapas atopei no meu camiño, no meu rueiro; tantas, que non as darei enumeradas no que me reste de vida! Nesta oración mencionarei as mínimas, que Deus xa as coñece, que as fixo, e tenas patentadas por súas, por máis que os homes, algún dos da miña especie, negue a existencia do Deus Creador... ¿Fíxoas vostede, vostede ou algún dos seus amigos? ¡Non, eu non, que se fosen cousa miña, mellor as faría...! Se non fose porque sería ofender aos animais, animal lle chamaría a ese tal! ¿Que dixo Darwin, qué...? ¡Animal, animal dexenerado, pensa que unha cousa é unha certa, ou posible, evolución, e outra, superior, a facultade de crear da nada! ¡Ti, da nada, só es capaz de crear..., iso, nada!
Como aquel barrelo se balanceaba tanto ou máis que un político, un bo día caín de lado; o que non lembro é de cal foi. Abaixo, no chan, por sobre da tarima vella, había unhas pallas, que seguramente se lle caeran a miña avoa, ¡pobriña!, daquelas que metía nas súas zocas lampas por falta dunhas zapatillas. A palla tamén é de Deus, por máis que a desprecemos, pois, sen palla, ¿como pode sosterse o cereal, sexa centeo, trigo ou avea? Metín unha na boca, e din en soprar: ¡Deus, aquela era música de anxos..., porque aínda o era!
Non tiña forzas para actuar coma os homes, pero si tentei imita-lo gato, ¡e saíume! Agora teño claro que a túa Natureza, Señor, ademais de variada, é moi completa: ¡só temos que imitala, gozar dela! Meu avó, sempre conselleiro, sempre axudándome, sempre orientándome, fose cunha facha de pallas ou cunha lanterna de petróleo, estame dicindo, ¡que o oio!, que todo isto está ben, que tan só os mal nacidos son desagradecidos, pero que me prepare para ver cousas mellores, inexplicables para un mortal..., ¡tan pronto a miña alma se alume coa luz celestial, con esa que quero recibir paulatinamente, gradualmente, para non caer nunha soberbia, noutra!

-.-
Hoxe non atopei sopros do Alén neste ordenador, nin tiven outras inspiracións... ¿Será que me emancipou meu avó, que xa me cre capaz de descorrer por min mesmo? ¡Igual vai de garda noutro lado, tanto que se precisa da vixilancia celeste, cadora máis!

Así, meditando a soas, entroume outra preocupación, e non de menor contía: Resulta que nacín con moito olfacto e pouco oído. Daquela, Señor, vou desentoar cando me poñan a toca-la cítara... ¿Darache igual se me poño cos do bombo? ¡Dixen, cos do bombo, pois do autobombo, liberanos Señor!
Outra preocupación que se me vén á chencha é a de que quixese estar cerca dos musulmáns, ¡tantos anos que pasei con eles!, e logo que tamén os hai bos, bos e xenerosos. Pola miña parte xa teño esquecidas aquelas maldicións que lles botei aos do Istiqlal, aqueles que arremeteron co seu camión das bandeiras e dos fusís contra o meu De Soto, precisamente nunha recta, para mandarnos con Alá, todos xuntos, a muller e mailo fillo. A finalidade tiña a súa parte boa, pero, os medios...?
Señor, xa que non teño oído para a música, permíteme falarche en poesía, ¡aínda que só sexa para lavarme desta prosaica vida! ¿Sería posible que me permitises, aí, no Alén, asistir ás clases de Santa Teresa de Jesús? ¡Mira que sempre me pirrei polas mestras...!
Non me move, meu Deus, para quererte, ese Ceo que me tes prometido...; móveme este drama de verte cravado na cruz..., por unha xente desagradecida!
Señor, Señor, Ti, que es o Verbo Divino, sóprame verbas cálidas, amorosiñas, desas que lles concedes aos poetas, para converterme nun microbio agradecido. Non me importa ser cativo, ¡cativo en todo, menos no agradecemento! Ademais das cousas materiais, déboche uns pais estupendos, que se en algo erraron foi porque os desviaron do bo camiño...; ¡xa sabes, aquelas corredoiras, que eran lamacentas, incómodas e medorentas! En canto aos avós, a flor e nata da nosa comarca, que por tales os tiveron todos, veciños incluídos, ¡que xa é dicir! Un par de fillos que van resistindo os ventos, e iso que lles toca vivir nun mal século. Dos netos non digamos: ¡de momento, querubíns! A propósito: se tes a Providencia de darme algún cargo nas túas Alturas, por favor, que sexa o de vixiante destas criaturas, que se están criando nun silveiral de materialismo ateo, e precisarán dunhas caínzas para non caerse do carro da virtude!
Por último, como son algo falador, ¡crieime con pouca xente ao redor, e iso teño atrasado!, ponme onde haxa loadores teus, cousa que che será fácil dado que os outros..., ¡aínda estarán no calabozo! ¡Que así sexa, e ata logo, queridos entregos; estade atentos á miña chegada, por se non me aceptan o pasaporte que leve!