Suso de Toro acaba de presentar Terra de sacrificio. O título move algo no noso interior. Porque... sabémolo, a nosa terra foi de sacrificio dende hai moito, e vaino seguir sendo. Un territorio que alguén definiu como colonia e que así o entendemos a rapazada da aldea cando topábamos cos da vila que só por selo e porque falaban castelán se sentían de mellor familia. A metrópole era isto, antes de falar de colonialismo en Historia.
Galicia era terra de sacrificio, aquela que se inmola, aquela que se entrega para que outras podan ir mellor. Leamos Barrié e compañía levando as empresas para Madrid onde pagan menos impostos ou onde se cren de máis categoría por ter o selo da capital da metrópole.
Cando es terra de sacrificio nin sequera a capital propia é capital, nin sequera determinados partidos se empeñan a fondo en ganar as eleccións para gobernala... é dicir non teñen interese en recuperarnos, rescatarnos de quen nos ten secuestrados coa aquiescencia da meirande parte da poboación. Hai algo que se chama síndrome de Estocolmo, unhas nos van e outras nos veñen ante a posibilidade de ser liberados, xa nos sacrificamos tanto que non sabemos se poderiamos resistir ver como nos seguen a explotar os encargados de liberarnos.
Ferrín contábao en Elipsis e outras sombras e quedamos avisados para sempre.
Centrémonos no libro, despois da divagación que correspondía a un gran título. Terra de sacrificio forma parte desa obra de Suso de Toro escrita para crear polémica, para axustar contas, para quedar tranquilo consigo mesmo, aínda sabendo que terá que pagar un prezo, que os inimigos aumentarán e, como sempre, estarano agardando detrás da porta. Creo que non lle importa, non agarda premios nin recoñecementos, non busca facer amigos.
Nas obras Camilo Nogueira e outras voces: unha memoria da esquerda nacionalista, Descubrindo Ana Pontón ou Madera de Zapatero. Retrato de un presidente entra de cheo no campo político retratando líderes de determinados partidos políticos ou tendencias ideolóxicas. Certamente faino con xente que lle merece un respecto, á que admira. En Un señor elegante ficciona a realidade; o autor convértese en personaxe que investiga a vida dun home a través da documentación e a familia, recupera unha figura fundamental na cidade, na medicina e na resistencia ante da Ditadura. Alguén admirable! Agora, de novo, volve á ficción con visos de realidade. Quere facer xustiza, destruír un discurso creado dende o exilio interior para poñer en marcha un galeguismo relegado unicamente á cultura. Para iso enfronta dous personaxes: Castelao e Piñeiro, nun tempo e unha época na que deberían terse atopado e non foi posible porque o de Láncara non agardou polo rianxeiro a pesar de saber que estaba enfermo, case cego e perdido en París. A necesidade de saber a razón de non agardalo para encontrarse, pon ao autor no camiño de buscar respostas, que o levan ao papel de Reino Unido e a CIA na creación de estruturas, que buscan unha saída digna ao franquismo, ao tempo que destrúen as republicanas e ou marxistas.
Se os Aliados deixaron a España ao dispor de Franco, coa desculpa de que necesitaban loitar contra o comunismo, en Galicia esa batalla está debuxada nese encontro que debía ter lugar en París pero que non se produce porque o máis novo volve a España, para ser detido en Madrid porque así de contraditoria é a Historia.
Castelao asumindo un ministerio no Goberno da República no exilio. Piñeiro convencido de que esa entelequia é froito de estar fóra do país e que o que cómpre é abandonar bandeiras para dar a batalla na cultura, para ir contaxiando de galeguismo os partidos en lugar de manter ou crear un propio.
Dúas maneiras de enfrontar a Ditadura. Unha dende dentro, o exilio interior. Outra dende fóra, o exilio verdadeiro. Unha mantendo os ideais da República e avogando porque non se esqueza o estatus de Autonomía para Galicia. Un no final da vida, o outro no comezo. E a intelixencia artificial posibilitando ese encontro imposible, co autor de testemuña, de acusador, de xuíz que pide contas.
