'Contos de vellas iluminadas'. Un libro en negro e branco.
Cabada Castro, Manuel - miércoles, 25 de junio de 2025
Dado que este fermoso libro en autoedición vén dedicado en letra impresa a quen isto agora escribe, por el considerado como "mestre, exemplo e inspiración", algo xa que logo terei que dicir. Ademais, cara ao final do libro, no capítulo "Parabéns, Augur", hai unha promesa en relación comigo da que só aludo ao seguinte en relación coa dignificación da nosa terra: "Nunca fixen unha promesa, / mais co tempo chegou a hora.../ Prométoche defender isto que nos fai, / con verbas e factos. Mentres o sangue corra polos meus ríos, / e ata que se me escape a ánima da man, /cara o alén... / coma o globo dun rapaz /[...] Deus sempre estará con nós."
Así, pois, comezo xa. Este escrito de 164 páxinas do vintaneiro Anxo Arosa Cabada no só está editado (seguramente con intención) con pasta negra onde só as letras, palabras e imaxes locen brancas ou "iluminadas". Tamén o seu contido, a súa mensaxe -implícita ou explicita-, vén sendo a descuberta daquilo que sempre e no fondo -quéirase ou non- aí está. En todos e cada un dos viventes mortais. Por máis que os tempos, as présas, os pre-conceptos, o "normal", o socialmente programado, aquilo en fin que de nós se espera, estean aí condicionando, obnubilando o singular e irrepetible feito de que "un" está aí. Aquí.
Indagando, tenteando e pensando descubrir aquilo que nembargantes non semellaría ter que ser problema. Mais todo ser humano, cada quen, cada un, cada unha, ten que aprender el mesmo a pensar, a decidir dende aquilo que está sempre en cadaquén ou á beira dun mesmo, aínda que en principio non o pareza.
A historia humana, a cósmica, os ceos infindos e maila terra, o meu aparecer e o meu previsíbel (e seguro?) deixar de ser, as noites e os días, todo iso provoca ou pode provocar -nos pensantes, nos poetas, nos místicos, nun calquera que busque algo máis ca vexetar...-, a paixón por dicilo e expresalo ao seu propio modo. Eis como de aquí xorde ou pode xurdir, dun xeito ou outro, o escritor. Alguén que, ceibe de ataduras, de modelos concretos ou exclusivos, ousa dicir e expresar o que a el lle pasa ou que pensa que lle pasa.
O novel autor deste seu primeiro libro pertence a tal caste de escritores. Trátase, pois, dun escritor libre, achegado ás realidades do seu día a día , do seu propio devir e de cantos con el conviven. Da débeda infinda ós seus predecesores, aos que el mesmo tan fondamente se debe. Entran aquí tanto o mundo fantasioso (os biosbardos etc.), como a beleza das augas ("Bendita auga mística, que vida nos dás!... Os soñadores son coma a auga"), a humilde ou briosa vexetación e tantos outros seres e acontecementos máis.
Temos así diante nosa un escrito, unha receita biográfica, para animármonos a vivir de xeito libre e persoal. Próximo aos intereses éticos dunha determinada visión pensante, afincada nunha historia humana que sempre nace e renace. E velaquí como nisto se insire xustamente o sentido do que o autor pon no título do escrito: "vellas iluminadas". Tal expresión vén sendo (se é que interpreto correctamente isto pola miña parte) algo así como un espazo ou remanso vivificador da insegura existencia humana: "Alí, onde non hai ninguén, / e sempre me agardan. / Cando alí estou, ou regreso / son unha vella iluminada. / Un ser de luz, / que alumea coa mirada". Xorde así a "iluminación" como a orixe e a meta de toda existencia humana: "Un faise cada día máis iluminado, / iso é o único que hai".
"Iluminación" á que o autor deste escrito se refire, por exemplo no que el expresa no capítulo "Adeus, pequena" (en referencia á súa nai) deste xeito: "Sombra amiga, / coma ti non vou topar igual. / Compañeira de andanzas / e escuras falcatruadas, / nosas, miñas... / Que me embelecabas nas noites escuras, dicíndome o que querías escoitar...". E máis fondamente aínda -se callar- no emocionante e sostido capítulo "Ramas de kiwi", cara ao final do seu libro, onde a emoción e maila saudade familiar acadan altas cotas de intensidade.
Ao final o autor deste sentido e emocionante escrito vén dicir sobre si mesmo no capítulo 38 que leva como título "O meu xardín escondido" o seguinte: "Eu, como humilde horticultor, / cultivo o meu xardín/ [...] Un humilde horticultor, / cultivando flores secretas / no meu xardín escondido".
E remato xa dicindo que non outra cousa intentou, intenta e intentará facer calquera escritor que se prece. Sen pensamento, sen reflexión, sen amor, sen soños, sen paixón non hai obra que ature o paso do tempo.
Ao noso Anxo mozo desexámoslle así e augurámoslle o porvir que se merece!

Cabada Castro, Manuel