Non eran atracadores
Lendo o libro, o moi interesante libro de Román Alonso Santos, "Saltando a Raia", que versa sobre a guerrilla republicana no suroeste ourensán, no período da Guerra Civil e da posguerra, atopeime cun parágrafo encol dun interrogatorio que lle facían a un "atracador" sobre "que sabía dos atracos de Porto Quintela, Lobios e Baños de Molgas...".
Ó ler o nome desta última, o nome da miña vila, busquei nun recanto da memoria e non tardei en atopar os comentarios que se facían sobre os "atracadores", máis en concreto, sobre os "atracadores" de Almoite.

Poño o substantivo entre comiñas porque, agora, sábese e intúese que moitas veces era a guerrilla e non simples atracadores.
Certo que, segundo conta o libro, aínda que fosen guerrilleiros, tiñan que roubar ou atracar ou asaltar para subsistir. Naqueles tempos, tanto uns coma outros, vivían en condicións moi precarias a causa das fuxidas que tiñan que levar a cabo da garda civil, do exército franquista e, o que era aínda peor, da maioría dos propios veciños. Aínda que había algúns que colaboraban e axudaban ós guerrilleiros, ós fuxitivos, ós republicanos, ós esquerdistas; moitos amigos, incluso familiares, aproveitaban a ocasión para vinganzas e xenreiras. Porén, a maioría das veces, as denuncias eran por medo.
Díxeno sempre: o peor dunha guerra é o que vén despois: as represalias, as persecucións, o poder dos gañadores, o poder das ditaduras. A represión franquista no noso país foi tan execrable que se sucederon as "leis de fugas" (deixaban que medio fuxisen para liquidalos ó momento a tiros), os mortos nas cunetas e os fusilamentos por calquera carallada.
Unha tardiña que acaba
Un ritmo musical compasado. Un latexo que chouta para que se escoite na distancia. Un berro que racha o luscofusco primaveral. Todas as figuras xeométricas forman un algo que non sei concretar. Todos os soños se abanean sobre as almofadas da memoria. Ou da nostalxia.
Un silencio dentro do barullo. Un espello no que se ve todo un mundo. Un nobelo que envolve pensamentos, entendementos e intelectos. Un peito que sobe e baixa ó ritmo do desexo. Todas as operacións matemáticas dan un resultado que, ás veces, é o apropiado e, outras, quero que sexa falso. Todas as fantasías caen sobre un papel branco. Ou a medio escribir.
Unha distancia que é moita distancia. Un tempo que pasa... amodiño, demasiado amodiño. Un ir e vir de sensacións que están aí, esperando, cheas de esperanza. Un ouleo que se espalla polo universo. Todos os versos dan un poema que se sente, ou non; que riman, ou non. Porén, todos os poemas forman unha conxugación de sentimentos.
Unha película de situacións. Unhas imaxes cheas de ambición. Unha aventura na que todo pode acontecer. Todas as fotos que se amosan son coma o rexurdimento da memoria perdida. Ou durmida. Ou escondida. Agora, ó contemplalas, os recordos empreñan cos instantes que foron. Ou que volven ser.
Unha tardiña que acaba. Un sol que se bota a durmir. Un silencio que se apropia do barullo. Un momento no que a música segue compasada, no que os latexos se adaptan, se axustan á distancia e no que o berro ou o ouleo se difunde, se estende por todo o firmamento.