Opinión en Galicia

Buscador


autor opinión

Editorial

Ver todos los editoriales »

Archivo

O Entroido Ribeirao de Santiago de Arriba (Chantada, Lugo) (4)

Blanco Prado, José Manuel - martes, 04 de febrero de 2025
1. Algúns datos xeográficos e históricos sobre a parroquia de Santiago de Arriba e o Concello de Chantada
Este municipio amosa na súa paisaxe tres unidades morfolóxicas claramente diferenciadas: No Oeste, a Dorsal meridiana, que corresponde as terras altas cuia máxima altitude estaría situada no monte Faro (1187 metros). Logo, unha penechaira, situada ó redor dos 600 metros, onde se se sitúan a maioría dos núcleos de poboación. E finalmente, as terras localizadas na ribeira do Miño. Este río, cunha disposición Norte-Sur, forma vals encaixados de fortes pendentes e desniveis. Pois ben, nestas terras miñotas sitúase a comunidade parroquial de Santiago de Arriba, que é unha venta aberta a un profundo val onde descende dunha maneira moderada o río Miño nunha dirección Norte-Sur. Nas pendentes deste val proliferan os socalcos, moi importante para o cultivo das vides. Esta comunidade, dende unha óptica eclesiásticas, é unha freguesía rural, pertencente ao arciprestado de Chantada e a diocese de Lugo. E a efectos civís, é unha parroquia rural, que forma parte do concello de Chantada, do partido xudicial de Chantada, da comarca de Chantada, e da provincia de Lugo. Esta comunidade parroquial ocupa unha superficie de 2,96 km2 e posue unha poboación, segundo o I.G.E. do ano 2023 (1), de 49 habitantes, distribuídos nas entidades de poboación de Arriba; Bacelares; Couxeva; A Igrexa; O Pedroso; A Proba; O Reguengo; Vilar de Outeiro; Vilar do Mato; e Viñas (2). Os seus límites son os seguintes: polo Norte, coa parroquia de Camporramiro (Sta. María); polo Sur, coa da Sariña (San Vicente); polo Oeste, coa de Vilaúxe (San Salvador); e polo Leste, co Val do Miño. A nivel histórico, cómpre salientar dous datos de especial relevancia: No ano 1094, o conde Munio fixo unha doazón á catedral lucense na que se lee: "Sancto Iacobo de Ripa". Posteriormente, no O Entroido Ribeirao de Santiago de Arriba (Chantada, Lugo) (4) ano 1343, o bispo de Lugo D. Xoán anexionaba ao mosteiro benedictino de San Salvador de Asma -hoxe desaparecido- a igrexa de Santiago de Arriba. Este mosteiro foi de vital importancia na historia medieval de Chantada, debido ao influxo que exerceu en toda a bisbarra (3).
Por outra banda, este ámbito territorial está incluído no municipio de Chantada, que ten unha superficie de 177,5 km2 e consta de 324 entidades de poboación, distribuídas en 37 parroquias (4). A súa poboación, segundo o I.G.E. do ano 2023, é de 8006 habitantes (5). Os seus lindes son: polo Norte, co municipio de Taboada; polo Sur, co de Carballedo; polo Leste, co do Saviñao; e polo Oeste, co municipio pontevedrés de Rodeiro.
Ademaís, este municipio é parte da "Comarca de Chantada", situada no Sur da provincia de Lugo. Ocupa unha superficie de 462 km2 e dispón, segundo o I.G.E. do ano 2023 (6), dunha poboación de 12.473 habitantes. Esta se reparte entre os tres municipios que a integran do seguinte xeito: Carballedo (2080 hab.), Chantada (8006 hab.) e Taboada (2657 hab.).

NOTAS:
1. Instituto Galego de Estadística
2. EQUIPO "IR INDO". GUZMÁN LÓPEZ, Cristina; IGLESIAS PÉREZ, Montserrat e outros.: Galicia en Comarcas. Chantada e A Ulloa. Ed. IR INDO. La Voz de Galicia, Vigo, 2005, páxs. 134-136.
3. RIELO CARBALLO, Nicanor.: Inventario Artístico de Lugo y su provincia. T. I. Servicio de Publicaciones del Ministerio de Educación y Ciencia. Servicio Nacional de Información Artística, Arqueológica y Etnológica, 1975, páx. 127.
4. Ada (Santa Baia); Arcos (Santa María); Argozón (San Vicente); Belesar (San Bartolomeu); Bermún (Santa María); Brigos (San Salvador); Camporramiro (Santa María); Chantada (Santa Mariña e outra); Esmeriz (Santa Mariña); Esmoriz (San Xillao); Fornas (San Cristovo); A Grade (San Vicente); A Laxe (San Xoán); Líncora ( San Pedro); Mariz (San Martiño); O Mato (San Xillao); Merlán (San Tomé); O Monte (San Miguel); Mouricios (San Cristovo); Muradelle (San Paio); Nogueira de Miño (Santa María); Pedrafita (Santa Baia); Pereira (San Mamede); Pesqueiras (Santa María); Requeixo (Santiago); Sabadelle (Santa María); San Fiz de Asma (San Fiz ); San Pedro de Viana (San Pedro); San Salvador de Asma (San Salvador); San Xurxo de Asma (San Xurxo); Santa Cruz de Viana (Santa Cruz); Santa Uxía de Asma (Santa Uxía); Santiago de Arriba (Santiago); A Sariña (San Vicente); Veiga (San Xoán); Vilaúxe (San Salvador).
5. Instituto Galego de Estadística.
6. Instituto Galego de Estadística.
Blanco Prado, José Manuel
Blanco Prado, José Manuel


Las opiniones expresadas en este documento son de exclusiva responsabilidad de los autores y no reflejan, necesariamente, los puntos de vista de la empresa editora


ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
PUBLICIDAD
HOMENAXES EGERIA
PUBLICACIONES