A obra de Xoán Vila ten a forza da poesía dos nosos bardos: Curros ou Pondal, e ao mesmo tempo está imbuída polo corazón amantiño da nosa Rosalía. O que nos chama a atención nada máis entrar na súa exposición está representado polos substantivos FORZA e FORTALEZA; unha forza que sae da terra e penetra nos sentimentos dos visitantes nada máis chegar, pero unha forza chea de grandeza, corpulencia e magnitude que nos abrangue por todas as partes do noso corpo e despois emerxe para saír de nós e para volver entrar, celebrándose unha comuñón total cos asistentes, é
unha forza telúrica que nos embarga e nos enche na súa grandeza, que rebota e penetra ao mesmo tempo nos corazóns que se embargan de beleza.
Hai un primitivismo telúrico e un celtismo que fan de Xoán Vila un druída que levanta e enxalza o cáliz do viño que leva ós sentimentos e álzao na carreira que vai cara a eternidade que nos presenta e que imos descubrindo segundo imos acadando obras e aconteceres.
Chámanos moito a atención esta obra que agora lles presentamos, representada por un chedeiro dun carro celta coas entortoiras entronizadas na terra da que sae e se transforma en árbore-carro ancestral, nunha alegoría sublime, nunha metáfora continuada única representada pola aguia ou monstro esotérico de difícil comprensión, como símbolo do poder e tamén da forza que ten no seu bico ao ser capaz de levar e erguer o eixo dun carro do país que representa a morte do rural, a desaparición dunha etapa histórica do noso, das vivencias etnográficas e antropolóxicas da nosa infancia e adolescencia, do remate dunha civilización autárquica e de autoconsumo.
A aguia ou ser primitivo, na súa inmensidade vén arrebatarnos o noso e levalo cara a eternidade, o noso é o eixo do carro como unha metáfora ou símbolo da imposibilidade de que o carro poida andar e menos aínda cantar nunca máis polas nosas corredoiras cando ía cargado de mollos, esterco, herba ou patacas porque a aguia ou monstro alado priva ao carro de andar ao sacarlle o eixo de buxo ou freixo e levalo ás alturas da eternidade buscando, pode ser, outra exposición etnográfica. Estamos diante da morte dun tempo, diante da evolución dun país, mais tamén diante da desaparición dunha linguaxe e duns topónimos que se encastraban ao redor do carro como tótem esculpido en madeira e como mediador das palabras que tiñan os instrumentos da labranza e as fincas onde se realizaban os traballos, nomes que están desaparecendo do mundo rural para nunca más voltar.
Benvida sexa esta nova exposición do xenial Xoán Vila ao MIHL de Lugo.
