Curiosidades Valuras (85)

Outras acepcións da palabra Valuro III
11.- Na revista "Compostellanum". "Revista de la Archidiócesis de Santiago de Compostela. Sección de Estudios Jacobeos. Volumen XXV. Número 3-4, julio-diciembre de 1990".
Nesta revista, da segunda metade do século XVIII, tratando do comportamento do clero, dísenos que cando vai o Visitador á casa reitoral dalgúns deles "suelen echar de casa las mujeres que tienen sospechosas y después, pasando la Visita, las vuelven a recoger otra vez" e onde "ciertos comportamientos llevaron al Visitador a escribir: Conocí que es inclinado a arrimarse (un clérigo) pero no a que se le arrimen. Es de la Valura y esto es bastante para ser ladino. (Cobas-Salnés, 1652)"
Vemos como aparece outro adxectivo cualificativo, naturalmente negativo, con relación ao mundo Valuro, tan maltratado, estamos a referirnos a "ladino", que non é o caso de ser habitante de Ladinia nos Alpes Orientais, nin á lingua do grupo retorrománico falada no norte de Italia na zona dos Alpes Dolomitas, nin tampouco á lingua pertencente aos xudeus hispánicos, que foron expulsados da Península Ibérica no século XV, coñecido tamén como sefardí, senón que estamos a falar dunha persoa que obra con astucia ou sagacidade para conseguir algo.

12.- A principios do século XX, o alcume ou adeallo de Valuro ou Valura xa era significativo e primaba por riba dos apelidos, o devandito alcume foi perdendo o seu significado orixinario, de habitante das montañas Valuras, e cambiouse polo de esmoleiro/a. Neste caso o alcume predomina sobre os apelidos e fai que sexa máis coñecida a persoa polo alcume, o que nos ben a dicir que na parroquia non había máis valuros ou que a persoa fose nativa ou de procedencia chairega.
Atopámolo no B.O.P. de Lugo, Nº 106 e de data 8-5-1925, na páxina 2, onde se fala dun señor chamado D. Pedro Muíño Lopez, dono dunhas parcelas sitas na parroquia dos Remedios de Mondoñedo, barrio de Valiño, aquí ten unha propiedade "en Rego dos Painzos 55 áreas y 10 centiáreas de monte a pinar: linda Norte José Caselas, Sur José Antonio Rubal y Este Margarita (a) Valura y Oeste el río."

13.- No xornal "La Voz de la Verdad", "Año XXIV, Lugo, Domingo 14-1-1934, Nº 7894, página 8." Trapero Pardo (Trapacero), fai un curioso estudo dos poetas chairegos e máis dos mindonienses nun artigo intitulado "Poetas Nuevos" Codeseira" para falar algo dun novo poeta, concretamente de Crecente Vega, que publica o citado poemario o día 11 de novembro de 1933, que se remata de imprentar no obradoiro do Seminario compostelán, e Trapero fai este artigo un mes máis tarde tratando a Crecente Vega de case Valuro.
"La provincia de Lugo, tierra de poetas gallegos... puede exhibir un apreciable catálogo en cantidad y cualidad (Chao Ledo, bucólico, ingenuo. Rodríguez López, picaresco, folklórico. Leiras Pulpeiro, popular, reflexivo). Línea divisoria Noriega Varela, que desborda su numen fuera de las fronteras gallegas y españolas.
Vértice más acusado, los modernos. Iglesia Alvariño, aprisionado entre el sentido cósmico de Noriega y el desbordamiento lírico de Jun queiro. Álvaro Cunqueiro, que bebe su inspiración en los conceptos de espacio y tiempo, que no desdeña el indumento lírico y romántico propio de los vates gallegos.
Y ahora Crecente Vega. Gallego. Lucense. Casi "baluro". El sol poniente, proyectó la sombra alargada del castillo de Castro de Rey hacia su cuna. Y en aquellas tierras estudió el paisaje y el hombre... y le auguramos un gran éxito a su libro "Codeseira".

Salve Valuria!