Coa festa da Santísima Trindade que se celebra litúrxicamente este domingo, a nosa Igrexa quere lembrar o don da vida contemplativa. Na nosa diocese de Mondoñedo-Ferrol temos catro conventos de clausura: en Ferrol, en Mondoñedo, en Viveiro e en Ribadeo. Son presenzas pequenas e ameazadas polo envellecemento, pero significan un auténtico agasallo que necesitamos. Como a saúde, só cando se pechan pola falta de renovación vocacional é cando descubrimos o que representan e o que axudan coa súa soa presenza.
En efecto, a maioría destes conventos permaneceron longos séculos entre nós. Pertencen á nosa xeografía urbana, aos nosos recordos, ás nosas tradicións. Vinculáronse coa nosa cultura e os nosos costumes. Podemos dicir que se mantiveron constantes ao longo do tempo acompañando os avatares e as esperanzas de multitude de xeracións. Nos seus tornos escoitáronse peticións, anhelos, noticias, sufrimentos. Nos seus coros as irmás oraron por e co pobo. As súas paredes son testemuñas de vidas entregadas no silencio á contemplación, ao encomio, á escoita do Espírito. No medio da fraxilidade e sinxeleza, a santidade das súas vidas brillou con luz propia.
E é que a súa presenza nos enriquece; pola contra, a súa ausencia empobrécenos como sociedade e como Igrexa. Estou convencido de que se converten nun don necesario neste tempo porque nos axudan a descubrir ou desvelar dimensións ou realidades negadas aos nosos ollos e que son urxentes acoller. Cales?
En primeiro lugar, son un signo de Deus mesmo e da súa existencia. Hai unha pasaxe do evanxeo onde Felipe pídelle a Xesús: "Móstranos ao Pai". En certa maneira faise eco dun clamor da humanidade que necesita desvelar a Deus. O intanxible, o totalmente outro, require ser mostrado no noso mundo ao que se lle fai difícil recoñecelo, descubrilo, coñecelo. Ante esta necesidade da nosa sociedade fortemente secularizada, sen dúbida que a vida contemplativa axúdanos a facer tanxible a Deus mesmo. Os seus mosteiros, os seus campanarios, os seus cantos, a súa vida comunitaria, a súa liturxia, a súa acollida son espazos que gritan e vocean a existencia e a presenza de Deus, achégannos a Deus mesmo, fálannos de Deus. E con Deus, non o esquezamos, todo adquire sentido.
Ademais, a vida contemplativa só se explica adecuadamente na esperanza da vida eterna. Unha vida eterna que é a que dá sentido a esta, e que acouga a sede de infinito que todos acollemos. San Pablo xa nos advertía de que se "puxemos a nosa esperanza en Cristo só nesta vida, somos os máis desgraciados de toda a humanidade". En efecto, o cristián sábese sempre peregrino, cidadán do ceo, a súa auténtica casa, camiñante e construtor deste mundo desde a perspectiva da eternidade. Pois ben, a vida contemplativa é especialmente un testemuño desta fe e desta esperanza nesta vida eterna: porque só se pode razoablemente renunciar aos bens deste mundo pola esperanza nos bens definitivos; só se pode renunciar ao amor humano por un amor universal e eterno; só se pode renunciar a un proxecto propio por abrirse a un amor universal. Cando todo o construimos de tellas para abaixo e as esperanzas son tanxibles, os mosteiros de clausura axúdannos a agrandar a mirada e a porta do noso corazón.
Por iso, os mosteiros son tamén espazos que xeran esperanza. Vivimos tempos complexos, onde hai tantas frustracións porque o corazón, que ten sede de infinito e de cousas grandes, non se sacia na limitación e propostas empequenecedoras do noso mundo. Quizais por iso necesitamos de lugares e de persoas que, como a vida contemplativa, cren e dean lugar á esperanza: a que, como di o papa Francisco, "ábrenos a novos ideais que fan a vida máis bela e digna".
Acheguémonos, por iso, aos mosteiros que salpican e enriquecen a nosa diocese: anímovos a descubrir a vida que alí xermola, a acoller a graza e a esperanza que neles se irradian.
O voso irmán e amigo.
+ Fernando García Cadiñanos
Bispo de Mondoñedo-Ferrol
Imaxe: Revista Vida Nueva
