.../...
Desde que saíu a visita, o usual nestes casos: ¿Que, que che pareceron? ¿Son agradables, son simpáticos, non o son? ¿Son pelmas, rolentos, listos, ou torpes? ¿Conservámolos, ou escorremos o vulto? ¿Aprendemos deles, ou eles de nós? Non vos escandalicedes, que estou xeneralizando, pero, na realidade, así, por percepcións, coido que algo disto, reaccións similares, prodúcense no xénero humano, a minuto seguido; pero como, desde Adán, aprendemos a tapar as nosas vergoñas, só os especialistas, os psicólogos, son capaces de asomarse aos patios da veciñanza, da convivencia. ¡Fariseos, raza de víboras, que dixo o Mestre!
¡Que difícil é a convivencia social, canto nos custa aceptar que o próximo sexa tal e como é, guapos, feos, simpáticos, repelentes...! O caso é que, polas trazas, pouco nos molestamos en ensinarlles a ser..., iso, persoas! ¿E eles, a nós, con nós? ¡Ídem de lenzo, que dixo aquel tendeiro do conto! Se estamos sos, queremos compañía; se a temos, se nola brindan, despois do saúdo cansamos deles, tanto, que ata hai matrimonios que se desfán, e, polas trazas, cadora máis! ¿Que cabe facer? ¡Pois iso, refacernos, mirarnos con sinceridade no espello, no noso, no propio, advertíndoo para que non minta, pois para mentireiros, segundo o noso criterio, chegan e sobran os demais, estean próximos ou non!
Esta Eva, e coa Eva o seu Abel, eran, son..., máis ou menos coma o resto dos mortais: perfeccionables! ¿Hai alguén que non o sexa? A verdade sexa dita, que é como adoitan dicir os mentireiros, os mentireiros habituais, mala impresión non nos deixaron: ¡Pola nosa parte haberá continuidade de trato, que xa é algo, ou máis ben, moito!
- ¿Que; son majos, non si? ¡Que ben fixeches en traelos, con ofrecerlles casa e amizade!
- De velos sempre xuntos, tirei a conclusión de que xa o terán dito todo, e pensei que, de baleirado o corazón, só queda chea a cabeza; ¡despois dos impulsos, a razón!
- Claro, claro, pois, razoando é como se entende a xente!
- ¡A xente que é xente, meu rapaz! Acórdate daquel Diógenes, o de Sinope, que se botou á rúa, ¡de día!, cunha lucerna na man...; pero o que non di a Historia é se deu atopado un home, un ser que o fose, mais, neste caso, esa Eva si que tivo sorte, atopouno; deu con un Abel inocente de todo, que ben se lle nota, digno dese nome!
Con aquela saída da miña costela eu non contaba, afellas que non, así que tiven que pararme a meditar a miña resposta. ¡Non é doado responderlle a unha periodista, por máis que só o sexa in pectore, que disparan máis frechas que Cupido, en tódalas direccións á vez!
- Muller..., non sexas desagradecida, que ti mesma, ¡e sen lanterna!, un home atopaches, que os haberá con máis pelame no peito, pero non creo que abunden! Lémbrate que son montaraz, do monte, do Monte Cubeiro!
- ¡Ai que verdade tan grande dixeches: do monte, claro! Será por iso que che custa tanto disimular a túa rusticidade...
- ¿Contigo...?
- ¡E non só comigo, pois as túas ironías non sempre chas entenden, expoñéndote a que te fichen por malo, cando, en realidade de verdade, tes madeira de santo...; iso, madeira, pero ti mesmo, como zoqueiro que fuches, non ignoras que para lograr unha boa zoca é indispensable aixolar, con puga e con pulso, no ripeiro, o tronco que queiras elaborar, transformar, perfeccionar...!
- ¡Tereino en conta, tereino; é o foro que teño que pagar polo privilexio..., ou pola desgraza, non o sei, de casarme con unha mestriña normal, normalizada naquela Normal de Lugo, que vos converteu en monxas, máis ben en monxas, e non precisamente das da Caridade!
Non, da Caridade, non, que maldito se caridade é iso de estar puíndo en min cadora, pois, diga o que diga, e faga o que faga, sempre ten á man unha lixa verbal para..., para puírme! ¿Conseguirao algún día? ¡Teno difícil por iso de ter sido bancario, pois, como din os curas, imprime carácter! ¡É difícil vivir, convivir, en Sodoma, sen saír sucio, e menos mal se non volves a vista atrás, que te expós a converterte en estatua de sal!
En todo caso, estoulle agradecido: ¿que ía ser de min sen unha compañía perfeccionista? ¡Ben a quixeran análoga boa parte dos varóns casadeiros deste país, pero, cerrouse aquela Normal de Lugo! Cansados de normalizar, agora licencian; dan licencias. ¿Licencias, para que? ¡Para igualalas cós homes, que ata aprenderon, deles, a fumar! ¡Pois está mal, que igualar ás mulleres cós homes equivale a igualarse nos nosos defectos, nos nosos vicios, e có necesario que é o maxisterio..., o maxisterio recíproco!
-.-
¡Malditos coches, benditos coches, que non somos capaces de librarnos deles, sexa no
campo ou na cidade! Agora entendo aquela teima dos feudais do Paraíso: ¡Querían ser coma Deus, estar en todas partes, coma Deus; ir e vir, coa velocidade da luz, coma Deus! Pero iso non entraba no seu código xenético, daquela, así que se desesperaron de tanto que terían que esperar a que lles chegase o seu neto, Henry Ford, e..., colleron de avogado a Lucifer! Claro, aínda estaba sen inventar iso do Colexio de Avogados, así que optaron polo peor de todos, por aquel Avogado das Silveiras, que é onde se esconden as cobras!
¿Que se estou falando só, eu tamén, aquí tamén, máis ou menos como o facían aqueles das beirarrúas herculinas...? ¡Non exactamente, pois neste refuxio das Andoriñas, teño moito con quen falar, e máis aínda de que falar! No inmediato, contigo, meu portátil, meu vello amigo, que non te avergoñas de acompañarme, por vulgaridades que che diga; pero con quen falo en voz alta, a berros, aquí, neste refuxio montaraz, nesta soidade, é máis ben con meu pai, co meu querido pai, e a través del, co resto da familia, cos cireneos do seu calvario. ¿Non foi Calvario, así, con maiúsculas, durmir, acotío, nesta pedreira que serve hoxe de solar, de alicerces, a este refuxio que nos abeira? ¿Durmir con medo a ser descuberto, envolto nunha trapeira, nunha simple trapeira, rodeado de cobras e de sapos, apartado da casa paterna, onde quedaban chorando os seus, tamén acotío, pola inminencia dos perigos, daquelas persecucións inxustas que o tiveron, que os tiveron, amedrentados, ¡un ano!, do 36 ao 37, e total, por que?
¡Cantas veces se preguntaría isto, isto mesmo, o meu proxenitor, cantas? Se el non o sabía, eu si, porque penetra máis a mirada retrospectiva, teño máis datos: ¡Era mestre; de a ferrado, si, pero mestre, e como máis tarde, ata hoxe mesmo, me foron dicindo grandes admiradores seus, a causa remota estaba precisamente niso: que lles estorbaba aos mangoneóns, os feudais de vía estreita, que aquel home, aquel superdotado, aquel traballador do ensino, sacase, pouco a pouco, co seu exemplo e cas súas lección, da ignorancia, toda unha bisbarra de vasalos submisos!
¿Que se quedaban vasalos no 36? E por engado, algún deles, de furibundo, vingativo, ata queimou igrexas, e perseguiu curas, sen ter a paciencia de agardar pola rexeneración democrática daquela Constitución do 31, tan democrática que ata lles deu o voto ás mulleres... ¿Voto ás mulleres? ¡Era o que faltaba: os mestres, ensinándolles; e clara Campoamor, xunto, en colaboración, co castroverdense Manuel Cordero Pérez, elevándoas á categoría de cidadás! En definitiva, todos dos nervios. Uns, porque os subían amodo, despois de tantos séculos axeonllados; e os outros, porque se lles ía das mans aquela vasalaxe secular.
Os..., ¿alzados?, deron en perseguir a meu pai, pero el decatouse de que o facían, de que o vixiaban, de noite, agardando unha ocasión propicia para detelo, que de día os covardes non adoitan dála cara, así que, ao atardecer, íase da casa, agochado por entre os couceiros da horta, camiño da carballeira, camiño da pedreira... ¡Querido pai, que fillo sería eu se, podendo, non che alzaba un altar, precisamente, exactamente, no teu Gólgota? ¡Ensináchesme a ler, ensináchesme a rezar..., que esa foi a miña oración fúnebre, pública, o meu recordatorio, precisamente o día do teu enterro, nas túas honras! Agora sei ler, incluso entre liñas; sei rezar; así que só me falta, só me faltaba, falar contigo, co teu espírito. ¿Onde? ¡Xa o dixen: neste Gólgota, no teu!
No verán do 37 as persecucións desbordáronse, os alzados afoutáronse, cos partes da Guerra, ¡II Año Triunfal!, quince fusilados na parroquia, ¡quince!, e ti, meu pai querido, arrepiado, co temor, de sobra fundado, de que podías facer o número 16, ¡precisamente o teu número, xa que foras recruta da do 16!, tiraches forzas da fraqueza, e de noite, ¡sempre de noite!, polo camiño travesío, deches chegado a Lugo, ao xardín de San Roque, onde vivía aquel parente dun parente teu, e a súa dona, Lourdes de nome, ¡Virxe bendita de Lourdes, grazas; a ti tamén, e por ti, á túa afillada!, pasoulle o recado, a petición, ao seu home, saíndo, aos poucos, do seu despacho..., ¡con un salvoconduto! Con un salvavidas, máis ben, pois, presentándose, á volta, no cuartel de san Cibrao, tiveron por boa aquela recomendación... ¡Bendito caciquismo, benditos conseguidores, que, por aquela vez, fostes xenerosos..., simplemente con un papel, que non era un xamón!
Daquela, o dito; hoxe, benditos coches, que nos permiten volver, de cando en vez, ao teu/ao meu, lugar sacro, e desde aquí, neste altar da informática portátil, prégoche para que intercedas, por min e por tódolos teus herdeiros, para que deus nos conceda un vehículo, unha viaxe directa a esa escola que, de seguro, tes asignada no Ceo. ¡Seguro que é así, pois Deus, ou deixaría de ser ese Deus de xustiza que realmente é, ou ten que premiar xenerosamente a todos aqueles que cumpriron o mandato evanxélico: Dar de comer ao famento, e non só pan, pois tamén é pobreza a fame espiritual, a fame intelectual! Déchesnos pan e letras, caldo e silabario: ¡Grazas, pai; pai modélico, que, por desgraza, non todos o son; se tal non foses, maldito se te perseguiría aquel laureado, aquel López de Haro, Comandante de cen mil diabros, dos do 36!
A miña curiosidade, agora, é: ¿Segues de profesor deles, pacificando matóns? ¡Cando teñas vagar, pídelle a Deus que te deixe baixar á terra, de Anxo da Garda, pois todo por aquí algún queda, só que agora matan sen fusís, que nolo fan a desgustos, polas costas, con máis..., con máis covardía, con máis aínda!
.../... Gómez Vilabella, Xosé M.
