Opinión en Galicia

Buscador


autor opinión

Editorial

Ver todos los editoriales »

Archivo

A misteriosa e incógnita Valura (56)

viernes, 28 de abril de 2023
Bispados e arcebispados valuros

Seguindo ao Cronista de Mondoñedo, Eduardo Lence Santar, no seu marabilloso artigo sobre "Os Valuros", no que nos informa como nos séculos XVII e XVIII, os habitantes da Terra Chá ou da Valura, actuaban eles mesmos e os seus familiares como "ministros" do Real Hospital de Santiago, por poder dese establecemento para percorrer as dioceses españolas e portuguesas pedindo esmolas para a "Real Cofradía del Apóstol y patrón Santiago", inscribindo nela a todos os que llelo solicitasen.

Imos, seguidamente, transcribir o citado documento, aparecido no Heraldo de Villalba o 30 de agosto do 1930, coincidindo coas festas do San Ramón do citado concello, no que se atopan dous períodos: O primeiro, que abranguería sete anos, que van dende 1667 ata 1673, e o segundo, que abarca outros sete comprendidos desde 1736 até 1742.

PRIMEIRO PERÍODO
Los tales "ministros" en 1667 a 1673 en diferentes arzobispados eran vecinos de Bazar, Santa Cristina, Santa A misteriosa e incógnita Valura (56)María de Xermar, Justás, Loeutia, Bandia, Baltar, Moncelos, Triabá y Crecente.

Estas parroquias, algunhas delas con outros nomes, que agora repoñemos, abranguen os concellos seguintes:
CASTRO DE REI: Bazar, Loentia, Bendia e Triabá.
COSPEITO: Xermar, Xustás e Santa Cristina.
ABADÍN: Moncelos.
Que irían pedir aos bispados de: Sevilla, Córdoba, Badajoz, Jaén, Soria, Plasencia e Portugal.
Transliteramos, a continuación, o documento comentado por Lence Santar ad pedem litterae, observando como se fai un retrato da persoa á que lle dan o poder para realizar o traballo de esmoleiro do Hospital.

ANO 1667
En 1667 a 13 de agosto, el Real Hospital -cuyo Administrador era D. Jacinto Voado A misteriosa e incógnita Valura (56)Montenegro- Lec... (Ilegible) de la Catedral da poder para los obispados de Palencia y Valladolid, por un año, a Alonso de Miranda y Saavedra, de 32 años, "flaco de cara, con una cicatriz pequeña en la barba, al lado izquierdo, cabello y bigote castaño", vecino de Santiago de Justás y a Domingo Rodríguez, bajo de cuerpo de 40 años, flaco de cara, barba y cabello castaños, de San Esteban de Loeutia.

ANO 1668
Al año siguiente, el 24 de agosto dió poder el Hospital, para Sevilla, Córdoba, Badajoz, Jaén, Soria y Plasencia, por tres años, a Gabriel Rodríguez Freire -hombre de buena estatura alto de cuerpo, barbinegro, con una señal de tienda debajo de la muñeca de la mano derecha, de 50 años y otros cinco individuos, vecinos todos de Loeutia.

ANO 1670
En 1670, el 19 de noviembre reciben poder por tres años, para arzobispados y obispados de Portugal, Bartolomé Rodríguez de Crecente; Domingo Hermida, de 46 años, de Santa Cristina de Xermar "moreno, de rostro abultado, con una señal de herida en la mano izquierda". Domingo Xastín, de Santiago de Silva "roxo de barba, agullero rostro", de 32 años, y Bartolomé Rodríguez de Riba.

SEGUNDO PERÍODO
En 1736 a 1742, los ministros y familiares encargados de diferentes diócesis, pertenecían a las parroquias de Santa María de Otero, San Pedro de Santa Leocadia, Moimente, Bazar, Momán, Quintela, Ansemar, Ramil y San Esteban de Prevesos.

Neste segundo período, case todos os valuros que ían pedir eran habitantes do Concello de Castro de Rei e unicamente un do concello de Cospeito:
CASTRO DE REI: Ponte de Outeiro, Santa Leocadia, Bazar, Momán, Quintela, Ansemar, Ramil, Prevesos.
COSPEITO: Muimenta.
Que ían pedir para as dioceses de Córdoba, Guadix, Almeria, e as vigairías de (Ilexíbel) e Segura?

ANO 1738
En 1738, el 29 de marzo, recibió poder para diócesis de Córdoba, José Antonio Basanta y Berxa (Barxa?), de Santa María de Otero, y Pedro Sol... (Ilexíbel) de dicha parroquia, para los obispados de Guadix y Almería con las vicarías de... avaca (Ilexíbel) y Segura?

¡Salve Valuria!

NOTAS:
LENCE SANTAR.- HERALDO DE VILLALBA.- Os Baluros. Año XV. Número:274, 30 de agosto de 1930.
ARCHIVO DEL HOSPITAL DE SANTIAGO.-Mazo de la Cofradía de Santiago.- Libros titulados "Poderes para demandas desde 1667" y "Registro de poders y obligaciones para la extensión de la Real Cofradía de Santiago de los años 1732, 1733, 1736, 1737, 1738, 39, 40, 41 y 1742".

Texto: Xosé Otero Canto
Fotografía: Anxo Grande Penela
Otero Canto, Xosé
Otero Canto, Xosé


Las opiniones expresadas en este documento son de exclusiva responsabilidad de los autores y no reflejan, necesariamente, los puntos de vista de la empresa editora


PUBLICIDAD
ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
PUBLICACIONES