Remedios dos albeites para cos animais
Os Valuros tamén eran albeites ou menciñeiros de animais e ben sabían que a morte dunha vaca era unha auténtica fatalidade para a casa debido ao quebranto económico que isto supoñía.
As bruxas e bruxos son o principal inimigo do gando, cren que os bruxos e bruxas deixan uns guechos de pelo nas portas das cortes para que cando o gando pase por riba, enferme e morra. Para desfacer o meigallo hai que ouriñar enriba dunha ra e logo
tirala ao lume ata que rebente e poñer nas entradas das cortes ramos de oliva e de loureiro. Ás reses cólgaselles do pescozo cornos, evanxeos, bolsas con póliñas de loureiro e oliveira, allo...
As enfermidades máis comúns son:
AS RELAS ou moscas verdes e moi daniñas para o gando, para curar as vacas deste mal hai que facer un corte na pel do animal e meter dentro unha presiña de herba de gando.
O LIXO consiste na inflamación do ubre e da caída do pelo. Cúrase facendo cruces cunha navalla sobre o animal enfermo.
OS AIRES é unha enfermidade das persoas pero tamén do gando. Cúrase mediante unhas oracións, facendo desprazar a enfermidade desde o interior (sangue, tripas) ata o exterior (pelo, cornos) e finalmente ordénaselle que abandone o corpo do animal.
Ensalmo:
Aire de vaca marela
sai das tripas vai para tés
sai da tés e vai para o coiro
sai do coiro e vai para os pelos
sai dos pelos e vai para os cornos
sai dos cornos e vai para o mar
donde non sintas o galo cantar
nin a galiña cacarexar.
Por el poder de Dios y de la virgen María
un padrenuestro y un avemaría.
AS SOPAS DE BURRO (CABALO) CANSO elaborábanse con viño quente, azucre e pan, e utilizábase para subir a tensión das bestas e tamén para comer na casa.
Outras como o:
FORMIGO era a corrosión do casco e tratábase con cuarzo quente.
Salve Valuria!
NOTAS:
FREIRE, Pilar.- Menciñeiros, saludadores e compoñedores. Los sanadores en la medicina popular de Galicia. Las Gentes. Tomo 1. Gran Biblioteca Temática de Galicia. Radiovoz, Edita Ea, Coruña 2006.
Outros:
LIS QUIBEN, Victor.- La medicina popular en Galicia.
CABALEIRO GOÁS, Manuel.- La psiquiatría en la medicina popular gallega.
RODRÍGUEZ LÓPEZ, Jesús.- Supersticiones y preocupaciones vulgares.
LISÓN TOLOSANA, Carmelo.- Endemoniados en Galicia hoy.
BECOÑA IGLESIAS, Elisardo.- Medicina popular.
VÁZQUEZ GALLEGO, Jesús.- Tradiciones, mitos y creencias. Curanderismo en medicina popular de Galicia.
RISCO, Vicente e CUNQUEIRO, Álvaro.
Texto: Xosé Otero Canto
Fotografía: Anxo Grande Penela
