Opinión en Galicia

Buscador


autor opinión

Editorial

Ver todos los editoriales »

Archivo

Correspondencia de Eugenio Montes con Jorge Guillén

lunes, 22 de agosto de 2022
A carta de felicitación, que Eugenio Montes lle enviou desde o Instituto Español de Lingua e Literatura, a Jorge Guillén, sen data de emisión, que se conserva na BNE (1), aporta información, que me permitiu contextualizala no tempo, identificar o nome do premio, a data e o lugar de entrega, (anexo 1).
A carta ten o inicio e o destino en Roma, quere dicir, que nese momento, coinciden na cidade tanto o remitente como o destinatario. A chegada a Roma de Montes, para tomar posesión da dirección do Instituto Español, foi no ano 1954, con este dato, temos o punto de partida para iniciar a procura.
As frases e metáforas utilizadas por Montes a través do texto da carta, foron un punto de aproximación fundamental:
"Nada me podía alegrar tanto como ese premio, aunque lo desearía no compartido", danos outro indicador fiable para descubrir os premios compartidos recibidos por Guillén.
"la tierra del mito", lévanos a terras do sur de Italia (Sicilia), e céntranos no territorio no que se concede o premio.
"Espumoso el mar siciliano el pie argenta de plata al lilibeo", acláranos a anterior metáfora, e de forma indirecta, enlaza coa Fábula de Polifemo y Galatea (2), estrofa IV, obra que tan ben coñecía e admiraba Jorge Guillén. É de destacar, que no ano 1924 conseguía o doctorado coa tesis: "Notas sobre el Polifemo de Góngora". A beleza da creación literaria de Góngora, aflora ao longo de toda a obra de Guillén, onde as palabras xustas, medidas e sobrias deixan o espazo aos silencios. Nese sentido, podemos gozar dunha pequena mostra, "Vocación de Ser (3)", no anexo 2.
O libro de Laura Dolfi, "Jorge Guillén viajes a Italia (1953-1959) (4), permitiume ir identificando as estancias en Roma, nese período de numerosas viaxes por todo o territorio italiano, pp. 78-79, "El domingo 15 de Febrero [1959] está en Catania donde-ante importantes autoridades, críticos y poetas- se le entrega el premio Etna-Taormina por su Luzbel desconcertado (aparece fotografiado con el poeta Diego Valeri, también él galardonado), (anexo 3).
Con todas estas variables entrelazadas, fun tecendo e descartando as que non dependían da variable independente, ata chegar a identificar a do premio concedido, "Etna-Taormina" no ano 1959.
A carta (5), que Miguel Delibeslle enviou a Jorge Guillén desde Valladolid a Florencia o día 2 de marzo de 1959, confirma o traballo de investigación feito, a partir da información da carta de Montes e do libro de Laura Dolfi.
[Mi querido y admirado amigo:
Me llega su carta al mismo tiempo al mismo tiempo que la noticia que ha alcanzado usted el premio internacional "Etna-Taormina".
Esta noticia -gran noticia para todos tus amigos, para tu Valladolid]

No texto da carta podemos comprobar que a amizade de Eugenio Montes e Jorge Guillén ven desde os tempos da súa xuventude, Guillén naceu no ano 1893 e Montes no 1900, as mostras de afecto por parte de Montes, están de forma sutil en todo o texto, e de forma expresa no comezo, "Mi querido Jorge" e no final "Un abrazo de Eugenio".
Esta felicitación de Montes, solapase coanoticia desagradable propiciada por o réxime de Franco, "La negativa reacción de la España de Franco ante Maremagnum (secuestro del libro, ataques públicos etc. -que desaconseja la ida de Guillén a su país- coincide con este importante acto y se señala a latere en algún periódico italiano que subraya su situación de 'poeta en el exilio', ver a nota e o anexo número 3, p. 79.
A posición de Montes era delicada, felicitaba ao amigo, ao mesmo tempo que formaba parte da estrutura do réxime político, que o estaba condenando ao exilio.
A carta está escrita en papel timbrado do Instituto Español de Lengua y Literatura, no encabezado vén o enderezo, Vía della Rotonda, 23. Eugenio Montes.

[Sr. Dn.
Jorge Guillén
Roma
Mi querido Jorge: Tú sabes cuánto admiro tu poesía y tu persona, que por fortuna son sólo dos nombres de una misma realidad. Admiro tu poesía y tu persona desde años lejanos de nuestra juventud.
Nada me podía alegrar tanto como ese premio, aunque lo desearía no compartido, sino singular cual el cuerno del unicornio y el 'monóculo' Polifemo.
Dame alguna señal, una llamada telefónica al 652079 cuando vuelvas con tus laureles de la tierra del mito, donde como dijo uno como tú y yo nos sabemos. Espumoso el mar siciliano el pie argenta de plata al lilibeo.
Un abrazo de Eugenio]

"Jorge Guillén Álvarez. (Valladolid, 18 de enero de 1893 - Málaga, 6 de febrero de 1984). Poeta español, perteneciente a la Generación del 27.
Estudia Filosofía y Letras en Madrid y en Granada, graduándose en 1913. En 1924 se doctora y visita Alemania después de haber sido lector de español en la Sorbona (1917-1923), actividad que repite años después en Oxford. En 1925 obtiene la cátedra de Literatura española en la Universidad de Murcia, pasando a la de Sevilla tres años después. Ocupa este último puesto hasta que, acabada la guerra civil, se exilia a los Estados Unidos, donde imparte Literatura y Letras, hasta el final de su carrera. (...)
Su poesía se edita en la Revista de Occidente desde 1919 hasta 1928; en este último año aparece con el título de Cántico, considerado a menudo como el libro cumbre de su generación. En una segunda etapa, en la que se reflejan diversos conflictos políticos, publica las tres partes de Clamor, tituladas Maremagnum (1957), Que van a dar en la mar (1960) y A la altura de las circunstancias (1963). Son temas recurrentes en su obra la nostalgia del pasado, el paso del tiempo y la reflexión sobre la vejez. Más adelante, con Homenaje (1967), retorna al enfoque de su primera etapa. Sus últimas obras son Y otros poemas (1973) y Final (1982).
En 1976 recibe el máximo galardón de las letras hispánicas, el Premio Miguel de Cervantes" (6).

NOTAS:
1. BNE
Signatura: MSS.MICRO/15238
Título: [Archivo personal de Jorge Guillén]. 1890-1996
Autor: Guillén, Jorge (1893-1984)

2. Fábula de Polifemo y Galatea / Luis de Góngora y Argote
https://www.cervantesvirtual.com - obra-visor - html

3. Aire nuestro, de Jorge Guillén - ULPGC
https://mdc.ulpgc.es - getfile - aguayro - filename

4. JORGE GUILLÉN: VIAJES A ITALIA (1953-1959)* Laura Dolfi
https://dialnet.unirioja.es - descarga - articulo

5. Unidad documental simple //AMD,22,8 - Carta de Miguel Delibes Setién a Jorge Guillén, felicitándole por el Premio Etna-Taormina.
Código de referencia: ES 47186.FUMD /0.2.1.2.//AMD,22,8
Título: Carta de Miguel Delibes Setién a Jorge Guillén, felicitándole por el Premio Etna-Taormina.
Fecha(s): 1959-03-02. Valladolid (Creación

6. Jorge Guillén. Biografía - Instituto Cervantes
https://www.cervantes.es - milan_jorge_guillen
Rivero, Manuel
Rivero, Manuel


Las opiniones expresadas en este documento son de exclusiva responsabilidad de los autores y no reflejan, necesariamente, los puntos de vista de la empresa editora


PUBLICIDAD
ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
PUBLICACIONES