Crónica dun itinerario e dunha época (25)

Porta da Estación
Xa me referín varias veces ao Café Metropol, na Porta da Estación, como lugar de encontros. Isto dos bares e dos cafés parlamentarios moito me leva as ansias, pero non acabo de entendelos. O Metropol, se cadra pola súa situación nun lugar de transo, de cruces, na "Porta do Sol" luguesa, e digo luguesa en vez de lucense polo feito de que xa está fóra de murallas, aínda non é dos sitios más parlamentares, pero hai outros que, ¡vaia por Deus!, logo parecen asilos de vellos, esgotados de forzas pero coa lingua solta. Terei que explicarme:

Desaparecidas as lareiras, emigrado o rural, pois quen non está no estranxeiro veuse para Lugo, ¡que en certo modo é outro estranxeiro!, e sen oposición nos Concellos, ¿onde se fala, e de que? Antes tiña o meu posto de observación na dianteira dos coches da Liña, máis agora, aceita que te aceitarás nos motores, nesta soidade do taller só me queda a radio, esa radio insulsa, repetidora de consignas, que por algo lle chaman "o loro"!

O de "onde se fala" xa o dixen, nos bares e nos cafés, que este Lugo, para non ser menos cás cidades que se teñen por civilizadas, dispón dun milleiro deles. ¿Un milleiro? ¡Tería que contalos, que ata me parece que me quedei curto! ¿De que se fala? Polo pouco que entro e que demoro neles, o meu testemuño igual non é de fiar, pero unha apreciación téñoa: ¡Fálase do tempo, así que, como en Lugo cando non se mete a néboa, esa néboa que non deixa ver alén dos catro pasos, chove, ou xea...; outro loro!

Se fose madrileño diría que neses establecementos fálase de "cosas triviales", pero como son galego, un galego indeformable e inmiscible, direi que non se fala de nada, de nada que teña un interese transcendente. Algo de sucesos, que xa é algo, pero, dos problemas desta sociedade que nos ten engulidos? ¡Diso, nada, ou pouco! ¿E para que, se todo vai ben? Cando escasea o traballo, emígrase. Cando a peseta encolle, emígrase. Cando a saúde fraquea, fregas de alcohol! E logo que, como non temos democracia, que seica é "a gracia do demo", estamos ben dirixidos e administrados por Deus, polo deus Franco; por Deus ou polo azar? O que ten padriño, bautízase, e o que non, emigra. ¿A onde? ¡A eses infernos dos protestantes, que son doutro Deus, pero teñen democracia, e protestan..., aínda que lles sirva de pouco! En definitiva, que como aquí dá igual protestar ou non, eses adictos dos bares fan ben: ¡xogan ás cartas, que iso é o único que non está prohibido en España!
-.-
Con isto non contaba, que se namorase de min a Superiora das Pepas, esas monxas ás que chaman Josefinas estes finos de Lugo. ¡Co feo que son, isto non é crible, pero, por se me queda algún leal, escribireino!

Estiveron en Fátima o ano pasado, con un coche dos nosos, mais ficaron descontentas, por varios motivos, entre eles porque o chofer tiña sono e cansazo cando elas máis espelidas estaban. Nesta ocasión queren o desquite, ¡con dous choferes! Alguén lles dixo que sei algo de portugués, e iso foi a gota que colmou o vaso: ¡Quérenme!

-¿Por que non levan ao Padre Espiña, xa que foi el quen me ensinou o pouco portugués que sei?

-¡Tes cada cousa: poñer o raposo a garda-las pitas! Os curas non poden casar, que llelo negou o Concilio, e con monxas, menos..., pois os dous levan saias longas, sotanas! -Amoestoume o Patrón, que cando quere tamén sabe chancearse.

Acabei aceptando. O seu plan era unha excursión coas cativas máis adiantadas; dous días de ida, e outros dous ou tres de volta; despois de axeonlladas en Fátima, por suposto.

-Madre Superiora, ¿a onde queren ir, a Fátima ou a Fatima? ¡Fátima é ese lugar dobremente sacro de Portugal, e Fatima é, ou era, unha filla do Profeta Muhammad, precisamente a que deu o nome orixinal ao lugar dese santuario...!

-¡Xa nos dixo o teu patrón que es un pillabán, pero, en compensación, que nunca mellor chofer tivo, así que ti, ao volante, pero amodo, sen voar, que para voador chegounos co do ano último, que moito nos fixo rezar..., co medo que pasamos!

-¿Non se trataba diso, de rezar?

-¡Cala, pillabán! -E calei, pois, onde hai patrón non mandamos os mariñeiros, digo, os choferes.
-.-
Cando me dispoñía a saír para o garaxe, que quedara coa Superiora en situarme na Porta de Santiago, mesmo ao amencer, a miña dona interrompeu a despedida para ir ao salón, volvendo con dous coxíns, que mos entregou sen comentarios.

-¿Que fas...? ¡Vou traballar, e o coche xa ten asentos...!

-Un deles para esa monxa..., que terá as cachas brandiñas e mórbidas de tanto andar coas saias longas; e outro para ti..., que estás desafeito das durezas dos asentos...; pero lévalos con unha condición...

-¡Xa; a de non esquecelos á volta!

-¡Non é exactamente iso! Se vos atopades con San Pedro nesta viaxe, tes que chamar por min, ao momento, non vaia ser o diabro, que sempre andou detrás da cruz, que te emparelles aló arriba coa monxa, e eu, aquí abaixo..., ¡viúva!

-¡Mira que es celosa! No Ceo son amores platónicos...

-¡Non todos, que os mouros van ao sétimo, e alí danlles sete, sete virxes...! Se a un musulmán lle dan sete, a ti, coa santidade que che contaxie esa monxa, que menos que setenta virxes!

-As monxas non poden casar; non se casan, pero tampouco misan...

-¡De presente, non!

Despois desta filípica deume unha boa aperta..., ¡por se non volvía, que as estradas, tanto as nosas coma as de Portugal, con tantas curvas e tantos desniveis, adoitan levar ao Ceo de cando en vez!

A Pepa, digo, a Superiora, agradeceume o coxín, e sentámonos xuntos, na dianteira, pero apenas cruzamos a ponte romana, ¡que haberá en Lugo que non sexa romano, incluso esa tendencia ao mangoneo!, ela foise para o centro, onde lle fixeron sitio, e..., ¡púxose a rezar o rosario!

Por Guntín volveu para xunto de min.

-¡Madre, fixo ben en volver ao coxín..., que estamos en Guntín, cabe dos palleiros..., o que se di, xuntos, xuntiños!

-Déixate de ripios, e encoméndate a Deus, que levades, entre ambos choferes, a responsabilidade de trinta anxos.

-¡Con vostede, trinta e un! Pero a miña responsabilidade comezará en Tui, que ata aló conducirá este Manuel. O seu plan, se mal non lembro, é almorzar en Chantada, e xantar en Ourense, ¿non si?

-En Ourense temos que facer moitas cousas: Visitarlles o Santo Cristo da catedral, mete-los dedos na auga quente...

Eu, que son o pícaro de costume:

-¡Vaia sorpresa, e vaia luxo, poñer auga quente na pía da catedral...!

-¡Non, ho, na fonte das Burgas, na das burbullas, malicioso! Repara nas coincidencias desta viaxe: Termas en Lugo, e termas en Ourense. Ouro aquí en Lugo, tal que polo Azúmara arriba, e logo en Ourense, que xa o di o nome. Agora imos ao Ourém pasando por Ourense... Esta viaxe, ademais do seu aspecto relixioso, debe ser aproveitada como un curso de Xeografía e de Historia... ¡Conto contigo para corresponsabilizarte disto, que por algo lle insistín ao teu patrón que foses o chofer suplente nesta viaxe!

-Xa que vai de ripios: Pénseo ben, que igual é contraproducente; ¡mire que se me dá por explicarlles ás nenas que o nome de Fátima vén de que os mouros, os musulmáns, cando estiveron en Portugal dedicáronlle ese lugar á súa Fatima, filla predilecta do profeta Muhammad...!

Destas picardías non vou escribir máis, que xa as teño confesadas. Consignarei tan só unhas pinceladas de tan insólita viaxe:

En Tui abraiáronme dous pensamentos, ou case diría, dúas maldicións, que se resumen nunha: Que ese Miño, de grandullón, contribuíse a separar Galicia de Portugal, escontramiñando aquela grandiosa Gallaecia...; coa consecuencia dun maldito consulado onde nos tolearon cos requisitos da fronteira, tanto da xente coma do coche. Algún día, se chego a mandar..., son capaz de concederlle a Portugal a man de España, para que logren un connubio definitivo!

En Caminha non comemos, que xa o fixéramos en Ourense, pero ensineilles O Barâo, ¡o mellor restaurante do mundo en bacallau! Seguidamente desviámonos para mostrarlles a feira de Barcelos, ¡a mellor do mundo!, que xa estaba desfeita. E para durmir, Braga..., onde lle dixen á monxa, en voz baixa:

-¿Sabe por que lle chaman así a esta cidade? ¡Son tan careiros que, se nos pasamos en comprarlles, non chega coa camisa, que nos deixan sen braga! E logo está que ten que avisar ás cativas que non se lles ocorra dicir que somos galegos, pois aquí, desde que o noso Xelmírez lles arroubou aquelas reliquias, entre elas as de Santa Susana, que as levou para Santiago..., vanlles quitar algo máis cá braga, todo o que teñamos debaixo!

-¡Pecador!

Oporto foi outra tentación, e iso que non as levei ás bodegas de Sandomán. ¡As nenas non se cansaban de ollar escaparates! Tamén aquí me metín coa monxa:

-¡Cedo empezan..., iso, as nenas, futuras administradoras dos bens económicos, que son os escasos!

-Non hai perigo, pois van vivir en Lugo, no país da austeridade!

De chegados á Mealhada, como ía conducindo, tiven a enésima picardía de desviar para o bosque de Buçaco... Non lles dixen que o mellor porquiño asado deste mundo, o seu leitâo, cómese en calquera dos dez restaurantes especializados da Mealhada, pero si as levei ao hotel, antigo convento e residencia real, de Buçaco, para afuma-las nenas:

-¡Fixádevos ben no que ides ver agora, pois non hai termo medio para entrar no Ceo: ou meterse monxa, ou casar, pasando a lúa de mel neste paço!

A Superiora urxiume que désemos media volta, así que lles quedou o bosque de Buçaco, ¡o mellor xardín botánico deste mundo!, para outra ocasión, acaso para a súa lúa de mel..., se non entran de monxas!
-.-