Veño de saca-la Reválida, e..., ¡aprobei! Foime moi útil consumir a metade das miñas vacacións anuais pois sen elas non houbese podido presentarme, así que debo deixar constancia diso en agradecemento á Empresa, pero tamén á miña familia, que me levou a este punto co seu sacrificio de quedarse na casa, aturándome. Agora, o paso seguinte é preparar algunhas materias de Comercio, para setembro. Xa que non cheguei a empresario, polo menos aprender a entendelos!
Teño os nervios feitos escarpas, así que, para temperarmos un pouco, presentouse a miña dona cuns libros moi curiosos, que os atopou en Fusalba, na calle da Reina, aló atrás de todo, onde poñen os que menos se venden. Un deles, en dous tomos, é a Historia Secreta de la II República, de Comín Colomer, un periodista-policía que se fixo con milleiros de documentos daqueles días escuros, ¡que a saber onde os localizou, nin como fixo para copialos! Os outros son máis miúdos, máis manexables, pero monumentais en canto ao seu contido en vea de humor, magnificamente redactados: Historia de una mosca, (o de "mosca" non está escrito senón fotografado, un díptero máis intelixente que moitas persoas; con lente de aumento, que xa é ocorrencia!). E con este, Tres pesetas de humorismo, prologado por W. Fernández Flórez, ese señor que a xente confunde con Darío, e á viceversa, e iso que só son irmáns polo sangue. É incrible que o autor dos mesmos, J. M. Vilabella Gómez, coas que pasou aquí en Lugo para salva-la pel, conservase esa tonelada de sal que verte nas súas obras. ¡O tantas veces dito: os lucenses son iguais a si mesmos! Agradezo moitísimo un agasallo tan ben elixido, pero teño que facer compatible a súa lectura coa dos malditos / benditos libros de texto aos que me estou entregando..., ¡mentres o corpo aguante, que é como din eses da xolda perpetua!
Por se tivese poucos compromisos, saíume outra noiva. Non pensedes mal, pois esta ten barba! Namorouse, non de min senón da miña obra, o propio Patrón, que agora descubrín que me viña lendo os folios que deixaba nunha carpeta, co meu nome, na mesa da Administración. E metéuselle na cabeza que,
-En vez de escribir chorradas, que a ninguén lle van interesar, nunca, agora que es Bacharel, ¿por que non te metes cunha historia do transporte público nesta provincia das vías radiais? Ti, escribes, e eu pago a edición, destinando os libros como obsequio para os clientes V.I.P. desta Empresa. Faste famoso, e eu contento aos tradicionais da Liña..., á vez que lles dou envexa aos meus competidores!
A proposta non me desgustou, pois afaga o meu ego, pero dinlle largas, ao estilo galego, pedíndolle que me vaia buscando fotos e datos para que ese traballo de investigación sexa o que debe ser, ¡científico! Se vou estudar Comercio terei que aprender a ser pícaro, polo menos tanto, se non máis, cós maragatos daquelas recuas!
-.-
Farto de tanto estudo, cando me dispoñía a sentarme diante desta máquina de tecer, ¡de tecer historias!, abafoume a muller:
- Hoxe é día de descanso, que estamos no Quince de Agosto, ¿ou non estiveches atento á homilía do Cóengo que nos misou na capela da Virxe dos Ollos Grandes?
Non adoita enfadarse, pero en materia relixiosa é máis intolerante cás beatas de Lugo, e iso que teñen sona. Argumenteille:
- ¡Non estou arando coas vacas, senón cos dedos! E se un Crego fala, outros escribimos. ¿Sabes acaso se non vou soltar aquí, neste papel inmaculado, un panexírico da Nosa Señora?
- Non saberías facelo... Pinchoume.
- Sei, sei; para empezar, que ten os ollos así de grandes porque os precisa para abarcar este Lugo das contradicións: aquí por xunto da catedral, cóengos e beatas; e a dous pasos, a Rinconada do Miño. ¿Á que lle pediches que caian esas casas vellas sobre a María dos Quintos e mailas súas alumnas, máis ou menos como foi arrasada Sodoma e Gomorra?
- Iso non llo pedín, nin llo pido, que nin o propio Xesús apartou a Xudas da Santa Cea. O que lle pedín é que Ela, que foi tan boa nai, ampare aos orfos de tantísimas guerras que nos trouxo este maldito século.
- A de Ifni, desde que a declararon provincia, seica se apagou.
- ¿Apagou? ¡Claro, desde que lle deixaron a Marrocos a case totalidade do noso territorio, e blindaron a cidade de Sidi Ifni con campos de minas e trincheiras..., pero iso é unha cura en falso! Falando de curas, lémbrate que nos dixo o de hoxe que, polo menos unha xaculatoria, debe rezarse a cada traballo que empecemos, como ofrenda do mesmo polos nosos pecados.
- ¡Xa o fago!
- ¿Ti? ¡Nunca chas oio!
- Porque o fago ao terminar, ofertando, como Abel, os mellores froitos do que levo feito. Así, cando termino no taller, e me lavo as mans, sempre digo: Señor, ao igual que estas mans pecadoras, lava a miña alma co xabón do teu perdón. ¡Amén!
- Tamén te debías encomendar ao meu parente, ao Sanjurjo, que era primo de meu avó, un José Rielo Sanjurjo, que xa sabes que o queren pasar de beato a santo, mártir que foi aló no Extremo Oriente.
- Ese é o teu santo, pois o meu, que foi tan santo coma calquera pero xamais dos
xamais o subirán aos altares, e menos en Lugo, onde o recibiron de malas aqueles colegas, aqueles profesores das silveiras, é San Nicolás Salmerón y Alonso. Xa sabes, aquel presidente da primeira república, que a deixou por negarse a firmar sentenzas de morte... A don Hermenegildo, este patrón dos matóns, méteno nas igrexas baixo palio, e a Salmerón, o abolicionista da pena de morte, nin lle deron unha rúa en Lugo..., co ruantes que son!
- Non era de aquí...
-Non, pero foi profesor, aquí mesmo, cando veu desterrado; castigado por negarse a firmar sentenzas de morte; razón de máis para que as profesoras, as educadoras, o teñades por santo patrón. ¡Desagradecidas! Por engado, casou o seu fillo coa criada, Ramona, natural de Catatrigo. Daquela Salmerón andou por Castroverde, e polo Cádavo, que ata lles pagou unha casa nova, reconstruída, aos Lombardero de Catatrigo..., etc. Pero déixame en paz, pois, canto máis me roñes, máis vou poñer neste papel.
Démonos un bico, e quedamos en táboas. O casado, ou a casada, que o trague todo, é o peor dos mocosos.
-.-
Din que afrouxou a censura, pero a crítica construtiva morreu con ela, se cadra afogada polo incenso das últimas décadas. ¡E logo din que os nenos da Guerra xa chegaron á maioría de idade! ¿Onde están, que os quero coñecer? A verdade é que paso media vida entre rapaces, con isto dos meus estudos, e ben que os oio barafustar, pero sempre se refiren ás cousas liviáns, ás frívolas e intranscendentes. Das outras, tal que da liberdade de expresión, nin a mencionan; ¡será que non senten esa necesidade, de anestesiados que están, tanto eles coma seus pais! En canto aos profesores, ídem de lenzo, e iso que a miña picardía non se apaga, ¡nin cos anos! De cando en vez solto as miñas indirectas, pero eles, ¡dáme pan e chámame Xan! Certo é que algún vén daqueles exames patrióticos... O único que lles preocupa deste país das contradicións é o sobre mensual, e iso que, con esta inflación especulativa, vailles a menos. ¡Como sigamos neste plan da autosuficiencia, incluso o noso amo vai quedar sen traballo, salvo que fagamos inxestas das nosas xestas!
En clase de Relixión o profesor suxeriunos que merquemos a Biblia, que é tanto como ir á fonte limpa. ¡Ía sendo hora, pois aquilo do Catecismo de que, "... doctores tiene la Santa Madre Iglesia que os lo sabrán responder", estábame amolando. ¡Xa está ben de comer uns pola man dos outros, por doutores que sexan, que non sempre! ¿E logo, cando nos deixarán pensar, expresar as nosas ideas, en cabeza propia, ou é que os leigos non somos Igrexa? Sequera temos diante a propia experiencia de que tódolos nenos aprenderon, aprendemos, a camiñar soltándonos da nai, da titora, tarde ou cedo, con ou sen caídas! Aquilo de que, "todo para el pueblo, pero sin el pueblo", estame fartando, pero moi raro debo ser xa que ninguén me segue por este camiño, que todos, ou case todos, copian das ovellas, ¡sempre en rabaño!
-.-
¡Galegos, escapade de Cuba! Cando o dixen na Administración, á vista e ás orellas de tódolos presentes, que non eran poucos, case me poñen unha camisa de forza, desas "Made in Castro". ¿E logo, por que; agora que rematou esa guerra da Sierra Maestra, agora que fuxiu o Presidente Batista...? A miña resposta foi inmediata; se foi, ou é, profética, dirao o tempo. ¿Que por que? ¡Téñoo claro: Agora vai mandar un galego, outro, outro sublevado; con motivo ou sen el, pero, sublevado! ¿Non temos a experiencia de Franco...? As únicas diferenzas que lles vexo están en que un deles é de porto de mar, e o outro, de Láncara. Franco fíase do mouro que o afeita, e Castro deixa as barbas..., por se acaso! Pero os dous teñen voz meliflua, e poñen cara de formales... ¡Vade retro, satana, como di o Cura da Fonsagrada!
-.-
Tempo despois de dicir e de escribir os parágrafos que anteceden, medio me arrepentín do dito, e foi cando me dixeron que os de Batista estaban en tratos para mercar a empresa ALSA. ¿E se mercan as dúas; esta de Lugo tamén, para empalmar, para conecta-las liñas, devolvendo Asturias á primitiva Gallaecia? ¡Para min, ademais dunha desgraza, sería unha vergoña quedarme na rúa e ter que vivir do soldo da miña Mestra, que neste país aínda somos machistas, por máis que as vexamos avanzar, de día en día!
-.-Gómez Vilabella, Xosé M.
