A ampliación da Rede Natura 2000 e o Plano de Ordenación do Litoral, outra vez relegados

Coa lexislatura case esgotada, a prometida ampliación da Rede Natura galega, ao igual que o Plano de Ordenación do Litoral, vai ter que agardar. A consellería de Medio Ambiente leva dous anos vendendo unha significativa ampliación da Rede Natura galega para poñer a Galiza ao mesmo nível que outras comunidades no que respeita ao territorio protexido. Pola súa banda, Política Territorial semella que non vai ter listo o agardado Plano de Ordenación do Litoral antes do final a lexislatura e a poucos meses (maio de 2009) de que remate a moratoria dos 500 m para as construcións no litoral.

Polo que respeita á ampliación da Rede Natura, ADEGA ven demandando dende hai case 8 anos unha ampliación acorde coa riqueza de hábitats e especies de interese europeo en Galiza. O actual 11,9% do territorio galego protexido baixo esta figura, o máis baixo do estado agás Melilla e lonxe da media española do 25,5%, supón un agravio e unha eiva intolerábel para un país que ten unha das máis ricas biodiversidades de Europa.

En opinión de ADEGA e outros colectivos ecoloxistas galegos, subsanar esta eiva debera ter sido unha das primeiras tarefas da actual Consellería de Medio Ambiente. E aparentemente así aconteceu, mais só de xeito virtual e unicamente no papel das notas de prensa da consellería: a ampliación da Rede Natura galega foi “vendida” periódicamente nos medios como un fito polo conselleiro Sr. Vázquez. Mais de aparecer no DOG, o soporte que da conta das iniciativas e compromisos reais dunha administración, nada.

A importancia da ampliación da Rede Natura radica en que moitos proxectos e planos sectoriais como o Acuícola, o Eólico, o Hidroeléctrico, de Portos Deportivos e demáis infraestruturas deberían redeseñarse para ter en conta os espazos naturais “ausentes” da cativa Rede Natura actual. Este inxustificado retraso ten moito que ver co peso de determinadas políticas produtivistas e cos intereses de sectores que pretenden sacar proveito da estratexia dos feitos consumados, amplamente promovida na anterior etapa e que a actual consellería semella estar imitando.

A día de hoxe, a consellería de Medio Ambiente ten avanzado de xeito oficioso dúas propostas de ampliación, unha en 2007 e outra este mesmo ano, que pretenden alongar a Rede Natura galega até o 18,3% do territorio. Un paso adiante, mais certamente insuficiente e que non vai chegar a tempo para impedir a desfeita de ezpazos naturais con hábitats e especies de interese europeo, nomeadamente na costa. E é precisamente no litoral onde a proposta (oficiosa) de ampliación da Rede Natura á que tivo acceso ADEGA amosa significativos “ocos” e esquecementos só explicábeis se superpoñemos a planificación acuícola e eólica.

Parques eólicos como o “Albariño I” en Oia ou “Muxía II” esquivan a afección aos novos espazos protexidos aproveitando uns sospeitosos “baleiros” convintemente axeitados para garantir a tan publicitada “afección cero”. No primeiro caso, o novo LIC “Serra da Groba”, que en algúns puntos ten apenas 100 m de ancho, semella facer “slalom” entre os muíños eólicos que, casualmente caen sempre fóra do espazo protexido.

Mais as tesoiras da consellería entran en acción cando o que se trata é de protexer os intereses das empresas acuícolas. Dende Oia até Ribadeo, as ampliacións da Rede Natura que propón Medio Ambiente teñen oportunos ocos e estratéxicos baleiros para encaixar os 3 millóns de m2 de cemento das macropiscifatorías. Os casos de Quilmas, Merexo, Arou, Camelle, Ribadeo, e particularmente Corrubedo, son certamente significativos. Na Laxe Brava (Corrubedo) a proposta de ampliación do Parque Natural só pode cualificarse de escandalosa e chafalleira. Escandalosa porque unha macroinstalación industrial, a máis grande do Plano Acuícola con 308.000 m2, vai quedar incrustada no corazón dun Parque Natural. Chafalleira porque nunha primeira proposta avanzada en 2007, o espazo ocupado pola piscifatoría ía incluise na ampliación do parque.

Casualmente, na proposta de 2008 Medio Ambiente “descatalogou”, a pedido de Pesca e os rodaballistas, o espazo xusto para encaixar a macropiscifatoría da Laxe Brava.

É que este e outros espazos do litoral perderon de repente os seus valores naturais xusto nos lugares nos que van as piscifatorías? Ou é máis ben que o que se perdeu foi a seriedade e a vergoña por parte de Medio Ambiente que non ten reparos en utilizar o noso patrimonio natural como instrumento para avalar as políticas insustentábeis doutros departamentos da administración? Lembremos tamén a recente aprobación da Memoria Ambiental do Plano Acuícola, un documento contradictorio que malia a recoñecer os graves impactos e as deficiencias da acuicultura industrial, mira para outro lado e permite que continúe a tramitación desta planificación sectorial.

ADEGA reclama do conselleiro Sr. Vázquez que presente oficialmente unha proposta de ampliación da Rede Natura 2000 coerente e desvencellada dos intereses empresariais e de calquera estratexia político-eleitoral. Unha Rede Natura á altura dos valores naturais do país, patrimonio de todos/as e non deseñada para proveito duns poucos. E que o faga de xeito urxente antes do final da lexislatura para non ser complice da estratexia de saqueo do país que promoveu a anterior administración cando deseñou unha Rede Natura a medida das piscifatorías, eólicas, minicenterais, etc.