No opulento seo da vexetación amiga

Clara e rechamante semella ser a diferenza entre a paisaxe galega e a da meseta castelá na abondosa e variada vexetación da que Galiza ben pode gabarse. Lóxica consecuencia dun clima e dunha estruturación, tanto física ou xeográfica como social-cultural, diametralmente diferentes. Tal diferenza constitúenos nun moi fondo sentido. Expresárao ben J. Rof Carballo cando ó el falar sobre o seu primeiro encontro mozo coa planicie castelá dicía: “Non só cambiamos de paisaxe senón que estamos cambiando dun mundo a outro mundo. [...] O primeiro que se lle ocorre a un galego é que non se pode vivir así, sen árbores, sen regatos, sen verdes prados, sen vexetación, sen o mar misterioso, sen outeiros doces, sen riscos abruptos, isto é, sen a 'irmá paisaxe'".

A verdade é que a variedade e a frondosidade da paisaxe galega entran dende a nenez a cachón na nosa propia agachada interioridade. Como tantos outros nados nesta terra, alentei eu tamén os primeiros "airiños, airiños, aires" a contados metros do denominado e inmorredoiro "carballo das Moreiras", que na miña aldea natal se ergue frondoso e seguro de si mesmo pastoreando casas e palleiras dos arredores coa acadada pericia de mil tempos.

Máis próxima, porén, á soleira mesma da casa patrucial medraba a moreira de doces e tenras amoras, baixo a que o meu avó sentaba, debullando soños e lembranzas no morno caer de xornadas estivais.

E nos "Loureiros", nome de pía da horta familiar mesmo á beira da casa, fornecíannos eles -os loureiros- bagas tenras que disparabamos cos cichotes construídos coas pólas daqueles sabugueiros que desde antigos tempos poboaron e deron nome á nosa parroquia estradense de "Sabucedo". Non podían, xa que logo, estar ausentes dos eidos familiares.

Nos amenceres, eran sobre todo elas, as pereiras de branca flor, as que nos ofrecían, mansamente pousado na herba orballada, o galano saboroso dos seus froitos madurecidos. Delicias de deuses eran pra os nosos padais aquelas chamadas peras de "manteiga", as do "inverno" ou as "urraca". Estas aínda agora alí vizosamente agromando e madurecendo ano tras ano na mesma rexa árbore -vella avoa xa, mais dadivosa moza sempre- dende os meus tempos de rapaz. E tamén as "barburiñas", xeradas naquela outra louzá pereira situada na cabeceira da veiga grande de "Su a casa", ó pé mesmo da casa familiar, onda o vello hórreo que exercía de segura caixa forte do ouro vexetal das mazarocas.

Porén, a raíña na horta dos "Loureiros", pola súa louzanía, esvelteza e frondosidade, non eran así e todo as pereiras, senón aquela varuda e ó tempo feble figueira de extensas pólas (mágoa hoxe desaparecida!) que, ben arrimada á parede sur da nosa casa, chegaba nas súas polas cimeiras case ata o cumio da mesma. Nosa nai asignáranos un bo día na figueira cadansúa póla a xeito de inmutábel propiedade, co loábel fin de eludirmos as comprensíbeis liortas de raparigos na nosa innata busca dos froitos máis gorentosos. Deste xeito tiñamos cadansúa póla diferente nas que traballarmos calmos á maneira das pegas ou merlos que adoitaban tamén alimentarse connosco do doce froito da figueira... "Coidadiño!" -dicíanos ela-. "Que as pólas da figueira sonvos falsas!". Era verdade. Mais cando eran xa moitos os figos madurecidos, estendiamos baixo a figueira un impoluto lenzo branco, podendo así desfrutar xa ben avidos e a mesa posta dos xenerosos agasallos que a natureza, coa oportuna axuda dun longo pau de gallada punta, nos brindaba desde o alto.