Hoxe houbo unha gran riada (2)

A POESÍA EN GALEGO DE FRANCISCO DE FIENTOSA

"HOXE HOUBO UNHA GRAN RIADA" VII

VII

Hoxe houbo unha gran riada:
as samesugas dos cómaros
botáronse sobre a agra.

Os ourizos do caneiro
fuxiron da auga ó monte:
Hoxe son toxos no vedro.

Tan grande foi a crecente,
que veu a fouce da lúa
a segar na auga corrente.

Hoxe houbo unha gran riada:
Tódalas redes pesqueiras
andan no ar pervagadas.

Redes de troitas e peixes,
redes de anguilas e oucas;
hoxe unha gran riada,
¡ai, as zoquiñas das dornas!


SEGUNDA TERCERILLA
"Os ourizos do caneiro
fuxiron da auga ao monte:
Hoxe son toxos no vedro,"
Se na primeira estrofa o substantivo que desfiaba o nobelo eran as samesugas, nesta tercerilla son os ourizos. Estes son os ourizos dos castiñeiros que traía o río e que seguro ían pola embocadura do caneiro e quedaban flotando pola parte de abaixo do caneiro dos Basanta (Familia de Vilalba que tiña moitas pertenzas na Ponte de Outeiro).

Por iso, coido que a riada era a finais de novembro ou, en todo caso, a principios de decembro, que é cando empezan as enchentes e os castiñeiros xa deran os seus froitos, castiñeiros que estaban ao lado do río que levaba os seus ourizos a corrente.

O que máis nos chama a atención é a fuxida dos ourizos, porque se fuxir non é unha figura literaria referida á enchente, entón, hai que pensar nos outros ourizos ou pequenos mamíferos cubertos de espiñas, que se alimentan de insectos, mais eu coido que non se refire a estes animais xa que aos ourizos gústalles máis a folla que a auga.

Remata a tercerilla cunha metáfora ao estilo propio de Fientosa de tipo: A é B

"Hoxe son toxos no vedro"

A é B
Os ourizos hoxe son toxos no vedro
O que supón unha semellanza entre as espiñas que teñen os toxos e as espiñas que teñen os ourizos, evidentemente, aquí é máis críbel que son espiñas dos ourizos do castiñeiro, pero a xulgar pola distancia á que se atopan os Vedros, parece máis acertado pensar nas espiñas dos animais, aínda que a enchente non podía chegar ao Vedro do Monte.

TERCEIRA TERCERILLA
"Tan grande foi a crecente,
que veu a fouce da lúa
a segar na auga corrente".
Diciamos antes que as crecentes na Valuria, e principalmente na Ponte de Outeiro, aínda hoxe, son de campionato, sendo unha ampla chá alongada no sentido do río, cubrindo os medianís e as leiras nas que, de noite, había moita luz porque se reflectía a lúa na auga e se era cuarto crecente ou minguante, viña "a fouce da lúa" noutra metáfora visual

"a segar na auga corrente"
Que beleza! Porque a lúa reflectida na corrente parece que está a segar a auga que baixa a toda velocidade pola carrilleira do río.

(Continuará)