Cartas a unha lectora (VIII)

No ano 2015 Xabier Quiroga, que naceu en Escairón (O Saviñao), escribe para o colectivo Lemos. Le un texto que titula "A miña biblioteca, miña casa". Nel, despois de pasar revista ás casas da súa infancia, onde non había libros, vainas numerando. Na segunda atopa as palabras do relato: "Meu irmao e mais eu escoitamos as primeiras historias que contaban vellos moi vellos que sabían o que sabe a idade das cousas que pasan. Mentres comían do que había e bebían viño novo, falaban de lobos e de aparecidos, de amores e de vinganzas, da vida e do que esta carreta. Non había libros, pero si a palabra".

Dende a cuarta atopa o ultramarinos no que "apareceu como por encanto un expositor deses de varillas metálicas que xiran desde un eixo vertical e que tiña algo que, como a chispa acende na palla seca, acendeu o meu maxín: libros. Novelas, mellor dito. (…) Era eu rapaz inocente e indeciso e lembro que pasei moitas horas de varios días como pasmado diante dese expositor ao que lle daba voltas e máis voltas para escoller un único libro. O primeiro. E sería naquela desaparecida colección Reno de novelas baratas e autores tan descoñecidos, que eu imaxinaba doutra galaxia, onde descubrín o engado. Nesa colección e nesa tenda que axiña pechou merquei eu o meu primeiro libro, certo. Pero logo de lelo, de devoralo, como o pirata que quere agochar o seu tesouro, coloqueino naquel estante da casa que miña nai deixara baleiro. Ese foi o primeiro. Logo virían máis, todos os que puidemos. E desde alí, vendo as terras de Lemos, meu irmao e mais eu lemos. Lemos mirando Lemos nesa nosa primeira biblioteca. E coa biblioteca que iniciamos e que se iría enchendo aos poucos, a casa pareceu máis casa e o maxín puido voar sen remedio."

Porque ese libro era o primeiro e ese estante a primeira biblioteca, que foron completando coma un álbum de cromos. Aí aniña parte deles, dese "nós" que son el e seu irmán, dous xemelgos dunha estirpe da palabra. Xabier, novelista, autor das grandes novelas que semellan continuar o naturalismo de Pardo Bazán, nesa crueldade que se asenta nos arredores da Ribeira Sacra. Carlos, poeta, aínda que traballando en todas as leiras da creación: narrativa, teatro e ensaio no que nos entregou a última obra sobre as orixes galegas de Fernando Pessoa.

A biblioteca é o cuarto propio, a casa de todo escritor e escritora.

A biblioteca propia. Eses libros recollidos ao longo da vida, despois daquel primeiro que podemos lembrar (cal era e como chegou a nós, en que momento da nosa vida), agora demorámonos na visión dos libros que foron chegando a ese espazo que é a casa interior. Libros, que a miña xeración garda con esmero. Ata o punto de que teño un compañeiro que vai mercando as vellas casas da aldea e os alboios, para reconvertelas en bibliotecas porque se sente incapaz de desfacerse deles. Así, constrúe casas para os libros. Non son coma as casas de bonecas, pequenas, xogando co diminuto, non. Estas son casas de xente que se converten en casas de libros, porque eles as habitan.