'Repinicar dos remos' (1)

"A PANDEIRETA DE SEIS AZAS" I

A POESÍA EN GALEGO DE FRANCISCO DE FIENTOSA

I
Repinicar dos remos,
pandeirada de auga,
aturuxo de vento,
¡foliada da barca!
----------------------
Está formado por catro versos heptasílabos con rima asonante (a b a b), resultando ser unha cuarteta.

O primeiro poema, dos seis, que compoñen "A pandeireta de seis azas", chámanos a atención pola cantidade de substantivos que o compoñen porque son oito substantivos, tendo en conta que o infinitivo "repenicar" é un substantivo verbal, o mesmo que o participio equivale ao adxectivo e o xerundio ao adverbio verbal.

Os substantivos son: remos, pandeirada, auga, aturuxo, vento, foliada, barca e repenicar; este infinitivo ten connotacións tamén de substantivo polo que máis arriba dixemos, equivalendo ao "repenico dos remos".

A estrutura do poema é:
A de B

Repenicar dos remos = O repenico dos remos
pandeirada de auga
aturuxo do vento
foliada da barca
Debido á ausencia de verbos, o poema está cheo de substancias, sendo os correspondentes á estrutura A: repenicar, pandeirada, aturuxo e foliada. Son os substantivos máis importantes por funcionar como verdadeiros núcleos de significado. O poema é moi estático pola ausencia de verbos, e tan só o dinamismo vén representado polos substantivos iniciais que teñen unha carga semántica de movemento, como son: pandeirada, foliada; este dinamismo está protagonizado pola terminación en -ada, que os fai acercar a un participio verbal. "Repenicar", xa conserva na terminación -ar algún sema de dinamismo, e aturuxo é unha acción procedente do verbo aturuxar e por iso, todos eles levan unha pequena carga dinámica e de movemento por ser partícipes de formas verbais.

O campo semántico da estrutura A, sería:
repinicar
pandeirada
aturuxo
--------------------------
Campo Semántico: FOLIADA
"Repinicar": Non só consiste en tanguer repetidamente unha campá que, cando eramos pequenos, indicaba a última folga e era a que nos dicía que apurásemos porque a misa ía principiar, senón que tamén significa tocar con mestría un instrumento, especialmente de percusión, como é o pandeiro, significado que, neste caso, é o que o autor pretende.

"Pandeirada": A pandeirada é unha composición musical, semellante á muiñeira, acompañada de pandeiros ou outros instrumentos de percusión, aínda que tamén pode ser cantada.

"Aturuxo": O aturuxo é un berro agudo, forte e prolongado que se emite en sinal de alegría, nas festas e foliadas principalmente.

"FOLIADA": É o campo semántico das tres palabras anteriores, vén a ser unha reunión, normalmente nocturna, de xente para divertirse, cantar e bailar; sendo o lugar onde se pode: REPINICAR, facer unha PANDEIRADA e dar ATURUXOS. Como vemos, foliada é a suma das tres verbas anteriores aos que contén dentro do seu significado como verdadeiro campo semántico.

(Continuará)