Suso de Toro entrega nova novela, pero non falarei dela

Suso de Toro pode ser, ao meu entender, o máis aproximado á imaxe do intelectual critico e comprometido do noso país. El conserva íntegra a disposición a ilusionarse cada vez que descobre unha personalidade fóra do normal, unha idea valiosa ou unha iniciativa poderosa.

Garda intacta a capacidade de asombro e mestúraa con todo o que leva estudado e reflexionado sobre o vida. Todo o saber arredor dos mitos e a súa aplicación á actualidade dálle unha poderosa visión que nunca deixa de sorprendernos. El é ese home vulnerable e contundente que botamos de menos na Real Academia Galega; estamos seguras de que darán atopado algunha desculpa para pospoñer o seu ingreso, incluso soprando cinza sobre os nomes das mulleres.

Se nos preguntaran a quen non deixaríamos de ler un artigo de opinión no xornal, contestaríamos que deste intelectual ao que non lle dá medo equivocarse. Tamén é certo que a el non lle importa queimarse nas redes, pero a nós apesáranos non poder lelo co espazo e a calma que permita a reflexión na escrita e na lectura. Tampouco imos negar que pode resultar influenciable ás veces, incluso contra si mesmo e a súa obra. Porque non, non teme errar, prefire facelo antes de permanecer nese limbo no que acostumamos ver a outros e outras que levan a roupa enxoita, a pesar de certos espaventos momentáneos. Por iso, cada vez que publica dános unha alegría, porque sabemos que nunca é máis do mesmo.

Máis de vinte libros publicados e cunha obra estudada en varias universidades estranxeiras fálannos dun autor cun percorrido vital ben interesante. Ao longo duns anos foi escritor profesional pero o maltrato dos medios de comunicación e a crítica, castigando as súas declaracións políticas lévano a pechar esta etapa. En 2010 volve ao ensino, tal como confesou, con toda a humildade e interese por facelo ben, implicándose no que traía entre mans, tal como pode verse a través das publicacións realizadas neste tempo e ata a súa xubilación.

Agora, imos recuperando ao escritor de longo alento, que non escribe extenso máis que cando a obra o require, pero que precisa tempo para debullar e atopar ese aroma que nos gusta descubrir no libro, tal como o tesouro do mapa. Por citar tres libros, a min a obra xuvenil Conta saldada tróuxome unha imaxe do narcotráfico galego nesa muller de aldea (case de pano á cabeza) que ameaza ao seu home traficante cun fouciño (onde se viu imaxe máis nosa?), Home sen nome descubriume que o nazismo alemán percorría as rúas da miña cidade sen pudor (incluso conservando os apelidos orixinais), Sete palabras faloume dunha maneira de transformar a vida en escrita con todas as consecuencias, Fóra de si viña cun arrecendo highsmithianona falta de ética dun personaxe, contando seguido e sen inmutarse o que se pode manipular no nome da supervivencia; ninguén o dixera tan claro entre nós. Agora, agardo abrir Un señor elegante para entrar neste novo territorio.