Contos da miña lareira (17)

-XXVIII-

A muller que lles tiña medo aos cruceiros
Isto oínllo a meu sogro, Casanova de Rois, e non foi precisamente na lareira senón na cociña nova, pero dá igual porque foi dos poucos patrucios que se negaron a desfacer a cociña vella cando lle puxeron a bilbaína, mesmo ao lado da antiga. O conto saíu desta maneira:

-Así que ves a ser parente dos do Nabal, de Vaille?

-A avoa dos que son da miña idade era irmá de meu avó e padriño... Incluso teño unha anécdota desa casa, que me dá vergoña contarlla, pero, como pai que é da miña Estrela, gardarlle un segredo sería en min un pecado..., máxime xa que vostede non os ten co xenro! Foi a cousa que cando lles morreu o rapaz da casa, que viña a ser da miña idade, alí na súa cociña acordaron rezarlle un rosario mentres agardabamos pola chegada do Cura de Suegos para saír co cadáver..., ao lombo, que así era daquela!

-¿E tocouche cargar co parente...?

-¡Non exactamente, que os había máis forzudos, meirandes cá min; o que me tocou, o que me mandaron facer, foi rezar un rosario, no ínterim... Dixeron, tres ou catro mulleres, que eu era moi listo, e que o debía rezar. ¡Atufeime, e collín o rosario, pero...!

-¿Pero que, ho, pois as cousas interruptas non xeran! ¿Que pasou? ¡Xa que rompiches a falar, fala!

-Xa lle dixen que me dá vergoña, polo ridículo que fixen! ¡Eu tiña rezado, na casa, pero tamén en público, un cento de rosarios, mais aquel día, supoño que polos nervios, encrespados pola perda dun parente ao que lle tiña gran afecto, atordeime de tal xeito que, aló polo medio, esquecín se os misterios que tocaban aquel día eran gozosos ou dolorosos, e…, empapucei! ¡Trágame terra!, escapóuseme, que ata o dixen en alto, pois así mo recordaron tempo despois! Naquel intre houbese preferido entrar na caixa e que saíse dela meu primo! Ata daquela nunca tanta vergoña pasara, en ningún sitio, e menos mal que estaba diante meu pai, así que, quitándome o rosario das mans, discretamente, seguiu el coas preces que faltaban!

-Con nervios..., ¡cos nervios, ou coa borracheira!, pasan cousas incribles, pero certas; ¡pasan, pasan! E xa que vén a conto, xa que falamos de Vaille, vouche contar o que me pasou, precisamente aí fóra, na aira. Pero primeiro dime: ¡Chegaches a coñecer á Benita de Xuárez!

-Si que me lembro dela, e aínda a vin na última feira de Mosteiro, na taberna de Primitivo, competindo co Xusto de Gandoy.

-¿Competindo…, en beber, ou en falar? ¡Porque anda que os dous..., niso..., de concurso!

-Estaban bebendo, con unha xerra de viño, daquelas de barro, no mostrador; se falaban, eu non os oín, que non me parei a iso.

-Agora que xa sabes que bebía tanto ou máis có Xusto... O caso foi que pechara a noite; era por Navidades...; polo Nadal ou por Reis, máis ou menos. Eu saíra á pendella, para quitar un feixe de herba para a cea das vacas, e nisto, desde a mesma boca do alpendre, oio unhas voces descomunais, que nin que viñesen dun alma en pena! Daquela andaba moito o lobo, ¡ás portas de xaneiro!, así que dixen para min: ¡Alguén que lle teme ao lobo, ou aos lobos, pois cando andan á loba, en manada, non se acovardan de baixar por entre das casas! Na palleira estaba o carro, así que collín un fungueiro e saín ao descuberto! Nisto que vexo saír do carriozo que baixa da fonte, a todo meter, pero caéndose para os lados..., á Benita!

-¿A Benita de Xuárez?

-¡Á mesma! Díxenlle: -Benita, onde deixas os lobos; agocháronse no carriozo, que non os vexo?

Borracha viña, pero coñeceume:

-¡Ai Rieliño, váleme..., que cho pido por Deus; acompáñame ata o monte de Lucas, que vou para a casa, pero..., pero...! ¡Ou non, que ata será mellor que me deas casa cu..., cuberta..., aquí mesmo, nun brazado de herba..., e pécha-la porta, que ese home..., igual segue aí, e nos dá unha malleira..., aos dous!

-¡Calma, Benita, calma, pois aquí mesmo, a tal momento, o único home son eu, e voute socorrer, no que precises, que unha cama dispoñible téñoa, agora que están en Lugo dúas das fillas! ¡A ver, cálmate, e explícate!

-Aí arriba... -E apuntou coa esquerda, pois a dereita tíñaa ocupada en sosterse con una vara desas das vacas!

-¡Aí arriba, que? ¡Aí arriba o que está é a fonte!

-Despois, despois da fonte...; un home..., que abriu os brazos..., para collerme..., para violarme... ¿Entendes?

-¿Arriba? ¡Arriba da fonte o que está é Cristo, no seu cruceiro! Veña, apóiate no meu brazo, que imos aló!

Eu, impaciente, coa miña curiosidade desbordada:

-¿Había un home; no camiño..., co cerca que están as casas? –Coa miña impaciencia, case lle aborto a historia.

-¡Home foi, pero xa non o é; polo que di o Cura...! ¡Tratábase do Cristo do noso cruceiro, que o tomou Benita por un asaltante, así, parado, no cruce dos camiños! ¡No que ela tiña razón era no dos brazos abertos, ¡tan abertos que os tiña, pero, cravados, cravados nesa cruz de pedra!

-¿E despois, despois diso? –Volvín a preguntar en vista de que o Casanova se cansara de falar.

-¡Ah, si, que non rematei; pasoume coma a ti co rosario; perdoa! Volvín a entrar na casa para coller un farol, e co farol..., ata Vaille! Ela para a cama, que a deixei na súa casa, de portas a dentro, e eu, de volta á miña, que xa os collín durmidos, do tarde que era. Pola mañá díxome túa sogra, con toda picardía, que por que non me quedara a durmir coa Benita, xa que cheguei a Vaille!

-¿E vostede?

¡Xa que mo dicía en broma, en broma lle respondín:

-Nin que me pagase, co que cheiraba a viño, a viño podre!

-.-

-XXIX-

O mouro de Guitiriz
Estabamos en Bergland, na lareira de meu primo Daniel, celebrando que, ¡por fin!, o licenciaran en Regulares de Ceuta, aínda que da Península nunca había saído. Na súa Mía de Regulares, compañía dun cento deles, ao ser todos musulmáns, agás Daniel, o Capitán nomeouno Cabo Furriel, así que comían pola súa man; ¡de todo, de canto estivese barato, con tal de que non cheirase a jalufo! (Do caro, dito sexa nunha paréntese, só comían os Oficiais, e tamén..., Daniel, que por algo e para algo era Furriel!).

Non volveu rico, pero volveu feliz; o seu problema foi que trouxo tres linguas no macuto: Levara consigo o galego, daquela que Franco anestesiou, digo, indultou, a cantos desertores se presentasen en Lugo, para ser destinados..., a onde ninguén quería ir! Co Capitán falou en castelán, ¡maña fora!, e cos noventa e nove chapurreou, aprendendo algo de arabía naqueles tres anos de convivencia..., direi, pacífica!

Nas filloas estabamos, que mediodía era, cando petaron á porta do curral:

-¿Quen vai, que se lle ofrece?

-Mi ofrecer pedras de afiar, das boas, para hoces y guadañas. ¡Barato, barato!

A tía María volveuse para a cociña, e díxolle ao fillo:

-Danieliño, sae ti, que é un barbudo, e igual quere que lle abramos a porta para roubarnos!

Nisto que Daniel, ollando polo postigo, identificouno, ¡cheiroulle a moro!, e xa lle dixo:

-Oh, paisa; Al-Handulilah! A Salaam Alaykum! ¿Qué haces aquí, pues la Jihad está terminada..., de momento?

Contestoulle:

-Al-Handulilah! Sabah el kheer! Wa Aalykum A-Salaam! Mi vender piedras, barato, barato, y si tu dar Gadaa a Hamed, yo regalar piedras; y también de mechero!

-Pasa, Hamed, que casualmente estamos comiendo, y probarás filloas.

-Tu saber que mi no poder; ¡ualo jalufo! ¡Mulana prohibir!

-Ti pasa, que estas son de leite, que as fixo miña nai, aquí presente.

¡Meu pobre, a fame que traía, que ata repañou o prato co pan! De ben comido, e coa auga bebida, todo se lle volvía levar a man ao peito, e do peito á boca, e da boca á fronte, para indicar que estaba satisfeito e agradecido. Daquela díxolle Daniel:

-Como pedras xa temos, agora páganos contando a historia da túa vida. ¿Desertaches de Regulares?

O outro:

-Llevarme a Guitiriz, moribundo, pero yo rezar, besaf, y cuando guerra terminar, yo licenciado. En Guitiriz conocí un cantero que hacía piedras, y mandarme venderlas, casa por casa; lejos, lejos..., para no hacerle competencia!

-¿A como, a como as vendes?

-¡Barato, barato; igual gadaña que fouciño: uahida pisita, cada piedra!

A tía María deulle unha peseta, pero non lle admitiu pedras, dicíndolle:

-Este billete é para que non te quedes sen cea..., de agradecida que vos estou porque non matastes ao meu fillo, e iso que seica fixo a guerra rodeado de mouros!

-Mamá, que eu estaba con eles; e non de fronte! –Amoestouna o fillo.

-Para o caso, dáme igual; que non puideron contigo!

Despedíronse con un ¡B'Slama, e o moro, Shukran jazeelan!, ambos felices por aquela coincidencia. Tamén me quedei eu, ditoso de comprobar que os mouros saben traballar, tendo onde facelo, e non como dicía o Julio do Roxo, aquel lexionario que preferiu irse á División Azul antes que seguir no Rif. ¡Non lle sentaría ben a calor, e preferiu Siberia!

Cando o contei na escola ninguén me creu, e iso que todos o viran. ¿Mouros polas portas, en Montecubeiro? ¡Non era mouro senón zarabeto, e por iso falaba en infinitivos! –Dicían todos, ao unísono- Se daquela non me creron, e iso que o viron en persoa, como podo contar historias dos meus dez anos en África? ¡Máis incribles lles serán á xente do meu lugar!
.../...