Pingas de Orballo: O almorzo Molgués

Hai un mes máis ou menos aparecía neste xornal e na súa sección Historia en 4 Tempos un artigo de hai 50 anos do correspondente de Baños de Molgas, Sindo Froufe Quintas, sobre o licor café, esa bebida que, se non fora pola burga e o balneario, poría á vila molguesa no mapa, chamémoslle, turístico. Comparaba o seu selo cos viños máis famosos de España e o seu sabor que enganchaba (son abstemio e non podo corroboralo, pero só por oídas doulle a razón a Sindo Froufe). Remataba o artigo comentando que nos bares da vila molguesa era parada obrigatoria a dos traballadores ás nove da noite, en recompensa á finalización dunha xornada máis seguro que esgotadora. Sindo Froufe dicía o das noites. Pero eu lembro xa aquelas mañás nas que, de rapaz, ía coa xogada das vacas cara ós Cachós ou cara á poula da Lagoa de Almoite e ó pasar por xunto ó balneario, zas, atopábaste con aquela ringleira de máis xogadas de vacas paradas (ou ben con arados ou ben con carros) e varios burros, como se fosen hoxe coches e motos aparcados, porque os donos dos animais estaban “almorzando” o seu licor café no bar do Domarco. É certo que tal bebida se despachaba en todos os bares molgueses, pero quen realmente tiña a fama era o licor café do Domarco (o tío de Moncho Borrajo), que incluso subía xente da propia cidade de Ourense a tomar as súas copiñas. De aí esas xogadas de vacas nesas zona en concreto, que copaban as dúas beiras da estrada principal. Sindo falaba de que o beneficio do licor café era máis ben prexudicial para a saúde. A maioría dos molgueses saben ben a desfeita que fixo e a que aínda fai.

Os demos están aquí
Acabo de atoparme cunha cita de William Shakespeare que me vén como anel ó dedo, que me cadra ó xeito para este Pingas: “O inferno está baleiro, todos os demos están aquí”. Canta razón! Incluso xa algo comentei neste mesmo xornal de cando falei do envelenamento dunhas ovellas nun monte de Cualedro. Agora aconteceu algo moi semellante nunha aldea de Lugo. Non houbo envelenamento, pero si houbo e hai vinganzas sobre outros animais. Somos tan covardes que non nos atrevemos a ir directamente cara á persoa, e descargamos a nosa impotencia, a nosa maldade, o noso veleno, os nosos demos sobre os animais. Un gandeiro da parroquia de Esmoriz, en Chantada, séntese impotente ante un veciño que acirra ós seus cans para que lles atacan ás vacas. E semella que non é un caso illado, xa que os ataques ocorreron varias veces e a algún que outro veciño máis. Polo que contan, parece que nin a Garda Civil lle pode tusir ó paisano (por chamarlle dalgunha maneira) dos cans; seica se alporiza cando intentan traelo ó rego. E nestes casos, coma sempre, a xustiza queda de brazos cruzados. O propio concello de Chantada se lava as mans ante uns cans (de gran envergadura, seica) que andan soltos. Se no meu relato citado ó principio dicía que culpa tiñan as ovellas, aquí teño que dicir que culpa teñen as vacas? Hai outras formas de facer mal sen sacrificar animais. Porque neste caso, parece que xa se sacrificou unha vaca e outras acabaron abortando ante as carreiras e os sustos provocados por eses cans encirrados por outro can aínda peor.