Os poemas que intercambiamos no confinamento (XI)

“Non se pode saír, porque hai un bicho malo que se non ve a ninguén, marcha” dicía unha pequena. Explicábao moi ben, esa é a razón do confinamento, que o virus non nos atope na súa viaxe de destrución. Se continuáramos facendo a vida de sempre, os maiores e máis débiles da especie, desapareceríamos. Como na lei da selva, ficarían só os máis fortes e máis novos.

Nunca estiveramos, tanto e tantos, en perigo de extinción. E diso sabemos bastante nós, que temos lingua propia en risco de desaparición. Dicía Neira Vilas, “fixádevos que pequeno é o noso país e ten unha lingua propia, cousa que non poden dicir outros moitísimo máis grandes como USA ou Brasil”. Temos unha lingua propia que está esmorecendo, asistimos á súa agonía mentres a meirande parte da sociedade mira para outro lado e sentímonos como cando saímos da UCI de ver a un ser querido e vemos que o mundo segue a xirar como se nada. Neste caso, o amor podería contra a morte pero semella que non queren darlle a contraria a aquel verso de César Vallejo

“Al fin de la batalla
y muerto el combatiente
(…)
¡Tanto amor y no poder contra la muerte!”

Oficios da lingua de Antón Cortizas, do libro Anatomía da lingua

“Se a miña lingua fose labradora
as leiras cavaría rego a rego
e grao a grao, semente, preñaría
os mudos sons de cada voz caduca,
xermolo e terra, agrícola esperanza
xerando lenta e lene limpamente,
se a lingua miña fose labradora…

Se a lingua miña fose tecedeira
urdiría un tear de diccionarios
como eguas ao galope, libertarias
de frases, de perífrases de verbas,
domésticas e místicas metáforas
rimando do marfil das madrugadas
se a lingua miña fose tecedeira…

Se a lingua miña fose apenas lingua
e nada máis que lingua a lingua miña
e lingua arquitectura só de lingua
e soamente lingua isto que eu falo,
non estaría eu tan deslinguado
por lle dar un oficio a cada verbo
e con paciencia eu murmuraría
aínda que o moumeo fose ausencia,
se a lingua miña fose apenas lingua…

Alguén escollera o poema de Antón Cortizas e outro acordouse de Novoneyra, do Caurel, de labregos e aldeas abandonadas, do país dos case infinitos nomes de lugares, da natureza que nos sobrevivirá

“Onde só queda alguén para aguantar dos nomes” de Uxío Novoneyra

“ONDE só queda alguén pra aguantar dos nomes
poño eu a ampla fronda
a redroma dun castiñeiro
e sentada á súa sombra xunta a longa estirpe do último labrego.

Non coma as estirpes dos reis
ciscadas en múltiples pazos e alcázares
en países diversos
senón as estirpes campesiñas
xeraciós e xeraciós
xuntas á porta das casas pechadas
na escaleira de pedra
ou nas raigañas fóra dunha árbore coma esta.

Estirpes da gleba
amosados mortos que nin oxa o sol de Xullo
cando se erguían pra gadañar co orvallo!

Gadañarei outro ano
gadañarei en homenaxe
non por que a herba volva tenra e igual
e defender os prados gadañados á bouza.
Gadañarei coma nas grandes rogadas do Vrao
tralos gadañeiros sucesivos
lambendo con brío os calcaños de diante.
Ir e vir a gadaña canta a ritmo binario
sobre un fondo de roxe ou río contino.”