Alá vai o home do saco!

Canso de oír, ver e non calar, caín esta tarde por Portomarín, e caseque ó chou. Estaba a vila blanca onde sempre e como sempre, acougo do tempo debauxo da auga sobre o är vello do outeiro da ribeira, “porto” seguido de peregrinos e turistas, deste viaxeiro dos últimos días de bla, ba, bla, de “gobierno y fuerzas progresistas” -hai que ver!-, de “las tres derechas” y de “a mí me importa un comino la gobernabilidad de España”. Rediola, que ben me veu a min esta tarde a cor blanca de Portomarín, a verba vella e nova do seu relato de antes e de agora, o pobo asulagado e mais ergueito. Rediola, que ben me veu esta ración de tempo calmo sen nada e de silencio cheo!

Para empezar, ou seguindo, logo de baixar do coche e abeirando o río a pé, lembrei, alí, diarios de peregrinos occitanos -pegadas e sons de don Gaiferos de Mormaltan- morrendo e facendo Europa a nosa terra de Jacobsland -, biografías dun “Piloto”, agoniando no caborco oscuro da súa propia e lexítima andaina no Belesar veciño; aleluias ledos de mozos e mozas que quentan a noite da pousada e das tabernas, a noite do albergue e acubillo desta vila blanca, azul e blanca do río que cruza o val da “augardente” e o viño da bisbarra que repoñen a bota do peregrino e reforzan o seu caxato tradicional.

Xa que logo, foi só e veu o milagre da tarde a carón da igrexa de San Nicolás: faladoiro mudo e elecuente en compaña do amigo Xesús Mato, a quen venero desde hai anos; longa conversa sobre o divino e humano, como só el sabe facer, onde xurdiron, e seguen comigo, vellas conversas, anovadas conversas, interesantes conversas, imprescindibles coversas, conversas que xa non pode “levar o ollo grande do tempo”, porque ás voltas o tempo é “como se non pasase”, porque esa verba tampouco pasa, tal como o cría e nolo dixera ben dito aquel bo ribeirán do Salnés, don Ramón Cabanillas: “
na terra silencio,/ no ceo era a verba”. Eso mesmo agora e aquí nesta tarde da Pons Minea do Codice Calixtino que ninguén mo ha de roubar xa nunca, talvez! Porque, rediola, que bos momentos este momento! O noso “memento“!

- E como vai todo, Mato?
- Moi ben, moi ben. Mellor imposible.
- Eu tamén te vexo a ti moi ben.
- Non creas, ho!
- E logo?
- Mira, non lle quero botar auga ó quentor desta tardiña que estamos a disfrutar, pero ti queres saber que dende o outro día non dou durmido tranquilo con Pedro Sánchez na miña cama? Xa sabes…
- Vaia, ho, que me estar a dicir! E logo metéuseche a ti na cama tamén. Non era aquelo de…
- O que oes, meu. E sabes qué? Se hoxe che vin facer este visita, foi un pouco por ver de xotar esta tolemia que me dou de pensar que o vaia ter enrima de min tanto…
- Non, home, non! Mira, ti fai como fíxemos todos canda eramos pequenos. Que fixemos? Acordaste do home do saco aquel, do sacauntos da túa terra de Allariz? Pois iso, ho. Xa viches cómo acabou. Alguén…
- Non vexo…
- Si, ho, si. A aquel pillárono na allada as forzas da orde, neste caso faino ti mesmo…

E non sei cómo foi, pero ó pouco chegou a hora da despedida e de volver para Lugo. Era xa cando “destrás dos petoutos se vai pondo o sol”. No canto de coller a estrada de Lugo, collín a de Sarria e Triacastela. Ó pasar pola Pons Minea calistina, parei un momentiño o coche, ollei desde o peitoril da esquerda cara a colexiata alá enriba na vila blanca, e cando ía arrancar de novo, non fun quen de facelo. Víñame o trouso. Trousei. E velaí quedei acougado deseguido. Logo erguín a vista como nun relampo e entón alí enxergo augas abaixo do encoro unha especie de vulto de cor medio “roxa”, medio morada. Non sei por qué o sentín, pero sentir, sentir, sentino: sería o home do saco, mesmo o sacaúntos, o que ía “polo río abaixo vai”? E se así fose, a que saberán as anguías de Portomarín a tempada que ven?

E botei fóra todo o bagazo podre que levaba acugulado dentro de min, e doutros, estos últimos días de pesadelo e bla, bla, bla!

Deus me perdone e o faga mellor! Pero á noite, na cama, só, durmín como un burro. Fora unha boa tarde. Liberadora.