Ábrese o debate en torno á eutanasia

Ante as último caso en que Maria José Carrasco pediu encarecidamente a Angel Hernández, ábrese o debate en torno á eutanasia, que nos axude á reflexión e ao verdadeiro diálogo en torno ao proceso final da vida e a vivencia da morte.

Un novo caso xorde á palestra. Unha nova situación dramática abre os telediarios. Alguén con sufrimento extremo, sen capacidade de eliminar ese padecimiento, solicita a un ser querido que lle axude a terminar canto antes, que xa non aguanta máis... E ese padecimiento extremo da súa esposa motiva que ese marido vulnere a lei actual e leve a cabo o que todos entenden por un acto de humanidade, de amor sumo, e entón reábrese o debate da morte asistida, e preelectoralmente os partidos políticos enarbolan a bandeira de autonomía ao límite, e algúns nos quedamos a cadros pola falta de seriedade nos debates.

Seguro que coincidirán comigo en que antes de iniciar calquera tipo de debate desde a perspectiva moral, ética ou legal sobre a eutaniasiaes obviar que os conceptos deben ser aclarados. Como poderemos achegarnos a cuestións como a pertinencia, as indicacións, os procedementos ou as consecuencias da mesma si nin sequera sabemos si estamos falando do mesmo asunto? Tomemos, como exemplo, as definicións aceptadas en España (Dicionario da Real Academia, SECPAL conjuntamente coa OMC, por citar as oficiais e as máis usadas). Atoparemos en primeiro lugar que o Código Penal español non menciona o término 'eutanasia', e fai referencia únicamente ao auxilio ao suicidio. A definición da Real Academia Española pode sorprendernos aínda máis: «A acción ou omisión que, para evitar sufrimentos aos pacientes desafiuzados, acelera a súa morte co seu consentimento ou sen el», mentres que para SECPAL e OMC, a de maior consenso, a eutanasia é «a acción ou omisión, directa e intencionada, encamiñada a provocar a morte dunha persoa que padece unha enfermidade avanzada ou terminal, a petición expresa e reiterada de esta». As diferenzas son manifestas. A definición da RAE aceptaría como eutanasia calquera asasinato dun paciente desafiuzado (entendido como darlle morte a un paciente sen o seu consentimento) a condición de que exista a escusa da presenza de sufrimento, mentres que para SECPAL e OMC non se fai referencia explícita ao sufrimento e considérase a petición reiterada do paciente como un requisito.

Facendo alusión aos países onde están despenalizadas estas prácticas (en especial a Bélgica como paradigma de lei máis garantista), atopamos uns requisitos comúns: 1. O paciente presenta un sufrimento insoportable, e ha de ser valorado por equipos de coidados paliativos específicos, así como unidade de saúde mental, pois case sempre se precisa un apoio emocional importante. 2. O paciente debe estar correctamente informado do seu padecimiento, as alternativas que existen e debe ser capaz (competente) de tomar decisións, expresando voluntariamente a súa decisión 3. O enfermo ha de presentar un padecimiento irreversible.
E aquí atopamos o quid da cuestión da SECPAL (onde hai profesionais de toda ideoloxía política: esquerda, dereita, liberais, conservadores, social demócratas,). En España, non está ordenada unha Lei de Coidados Paliativos. O 50% das persoas neste país non teñen acceso a recursos de coidados paliativos de alta complejidad. Á luz do coñecemento, e por motivos de compaixón, nos países onde é legal a eutanasia ou o suicidio médicamente asistido, falecen pacientes non competentes (demencia, nenos,) e estamos asistindo a un aumento de solicitude por mulleres, estratos marginales, anciáns, etc.
En primeiro lugar, vaia o meu respecto ante devandita asociación, que ten por obxectivo, igual que a SECPAL, que o enfermo en situación terminal e a súa familia non sufran. Quizá eu sexa un cobarde, quizá teña medo a que unha lei que as despenalizara podería conllevar que alguén sen eses requisitos puidese falecer, quizá teño o medo a que ese 50 % da poboación española seguise sen poder acceder a coidados paliativos de calidade. Talvez, pola miña experiencia, pola que hei ter o privilexio de acompañar a familias ao final da vida nestes últimos 38 anos, diga estas palabras.

Recórdame á formulación que o Papa fai da ecología humana na "laudato si", onde busca o ecumenismo dos saberes e propón a profundización no tema da ecología humana, relacionada coa ecología social e natural. Aí ha de situarse o sufrimento e a vida. Paréceme urxente e interpelante que os coidados paliativos non estean chegando ao cincuenta por cento da poboación para aliviar o seu sufrimento, e a experiencia persoal deste profesional que realmente está ao servizo do alivio e da compaixón verdadeira. Grazas, de corazón.
Bendigo e felicito a todos os que colaboran co proxecto de coidados paliativos na nosa provincia e na nosa Comunidade.Espero que en todos os programas dos partidos políticos haxa un apartado claro neste tema e cun lema sinxelo: ?ningún paciente sen coidados paliativos no seu proceso final?. Sen desatender os casos específicos, extremos, que necesitan o seu propio coidado.

Oxalá os nosos políticos estean á altura destes profesionais e saiban escoitalos antes de falar e tocar coas súas mans un tema tan delicado e tan profundo como este.
Encomio a capacidade de situarse ante un feito, desde a universalidad, a claridade e os profundos principios, sabéndoo desposuír de todo o aparataje mediático e envolvente, que non ten como centro á mesma persoa que morre e o que realmente está en xogo.

Pediría a todos os partidos políticos que non utilizasen o sufrimento extremo do paciente e a súa familia como arma arreboladiza nos debates preelectorales ou, polo menos, que sexan moi rigorosos en falar con propiedade e cunha sensibilidade extrema.

Aprender do que sucedera nos estados de USA (Oregón, o primeiro estado que despenaliza o Suicidio asistido en 1997, hoxe en día, 5 máis), Holanda, Bélgica e Luxemburgo (2002) e Suiza fai xa moitos anos...

Pediríalles a todos os partidos políticos que non utilizasen o sufrimento extremo do paciente e a súa familia como arma arreboladiza nos debates preelectoles, ou polo menos, que sexan moi rigorosos en falar con propiedade.