Bailando na punta dun fuso (9)

.../...
Cando volveron da casa dos Montesco, na porta da súa esperábaos Aisa, coa maletiña da viaxe nunha man, e unha fardela de conos na outra, ¡azucre de pilón, o propio para botarllo ao te, ao atai!

-¡Aisa, ben vida! ¡Catro semanas sen vernos!

Procedía de Tetuán, vía Santiago, onde pasara as súas vacacións, coincidentes coas dos “señoritos”. ¡E viña ilesa!

-¿Tiveches problemas en Santiago? –Romeu, que, como bo galego, dominaba a tranca e maila retranca.

-¡Ningún, Al hamdu lillâh! ¿Por que o pregunta? ¡O noso avión aterrou sen novidade…! ¿É que houbo algún accidente; onde?

-¡Iso para que vexas que o noso Santiago, de Matamouros, cero, nunca, que incluso tolerou de Capitán General da Octava Rexión nada máis e nada menos que ao voso Mizzián, aquel “salvador” do noso Franco!

-¡Xa o sabía!

-Pero o que se cadra non sabes, Aisa, é que El Rei Afonso II inventou iso de Matamouros para animar aos galegos da Gallaecia occidental, aos custodios da tumba de Santiago, para que lle axudasen na contenda mesetaria. ¡Subiuno a un cabalo, que era branco para que destacase sobre os puro sangue árabes, e colgoulle da efixie que tiñamos en Compostela…, o seu propio sabre!

-¿Romeu, xa te estás metendo con Aisa? ¡Miña pobre, co cansa que virá…! Pasa, muller, e descansa; despois ceas, co que temos na despensa…, que por certo non hai jalufo! ¿Que traes neste saco, que tanto pesa?

-Señora, é azucre; azucre de pilón, que aquí non o teñen…, e como lle gusta tanto o té á súa nai...!

-De propósito: Mañá imos comer con eles, así que, a primeira hora vaste para aló, axudarlles, e de paso xa lles levas un destes conos de azucre.

…

¡Outra que estivo a punto de desmaiarse co seu colar de perlas!

-Mamá, fíxate que son naturais, -aclaroulle a filla-, que eu estaba cansa de verte con esas túas, coas de imitación. ¡Miúda diferenza, non si?

-¡Xa o creo! Por máis que estas, as que tiña, tamén son de Mallorca…

-¡Xa! Pero as túas son das que venden aos turistas, aos turistas sen padriño. ¡A nós acompañounos o propio director do Centro Galego! Por certo, ¡se vises que Centro temos alí, no mesmo C´an Pastilla! Preparan o polbo…, que nin en Lugo! Quero dicir, máis barato que aquí en Lugo!

-Si, filla, xa o sei, pero o noso é da Ría…!

Aquí tamén falaron de mil temas pois os Capuleto, aínda que lles apetecía Italia, a súa admirada Italia, daquela eran tempos de posguerra, e nin os ricos tiraban a casa pola ventá!

-Nós estivemos no castelo de Bellver, pero só por fóra, pois, daquela, o Exército, que non tiña abondo co penal de Mahón, habilitou aquel da Bella Vista!

-¡Se o ves hoxe, un encanto! ¡Ata nos mostraron a cela onde Jovellanos calculou a súa táboa de logaritmos! ¡Meu pobre, que non sei como non se quedou cego, facendo números cunha vela…!

O pai, que ata entón, despois das apertas, non abrira a boca:

-A min o que me gustaría é ver a casa onde viviu, onde viviu e onde escribiu, o noso ilustre, aqueles papeis de Son Armadáns…

-¡Pois si que estivemos! –Contestoulle a filla- Por certo, que este fresco de xenro, este bocazas, ¡do PSOE tiña que ser!, segundo o Cicerone nos ía explicando, cortoulle a palabra para dicir a voz en grito, que nos tapásemos o nariz, que cheiraba a podre, máis que en Dinamarca…, porque don Camilo tiña alí a súa despensa, o seu almacén de palabrotas, todas as que el mesmo tachara en Madrid cando foi censor franquista! Dinlle unha pisada para que calase, e calou!

-¡E non ía calar, se aínda teño a marca do tacón no mesmísimo tarso! ¿Querédelo ver?

O pai-sogro tanto preguntou que ata o fixo polas laranxas de Sóller. Os rapaces animáronos para que volvesen aló, e eles, ricos si, pero aforrallóns tamén, ¡como todo potentado que se prece!, aceptaron a idea, si, e só si, conseguían incluírse nunha viaxe das do IMSERSO. ¡Por patriotismo, claro, para que non se dixese que un Popular eludía alternar coas clases populares!
-.-
En Lugo, como en Roma: Panen et circenses. ¡E no resto do mundo, tamén! Así que non había máis remedio, na clase adulta, que ir alternando traballo con vacacións; cunha diferenza: que os romanos mandaban, e os escravos, traballaban. O pan íalles, tíñano, no Flammosso; e o viño, en Amandi. ¿Que abundan máis, os mandantes ou os mangantes? Por onde pasaron os latinos, latín quedou. ¡Pero xa non hai escravos…! ¿Que non hai escravos; e logo, eses millóns de parados.., que son? ¡Pois iso, escravos dos mangantes! Daquela, que eran, que son, os nosos, os actuais Romeo e Xulieta? De momento, uns xefes in pectore, en prácticas.

Espertaron segundo durmiran, collidos da man:

-Xulieta, amor, ¿sabes unha cousa? ¡Acabáronse as vacacións, pois todo o bo remata!

-E o malo, tamén; só hai que poñerlle remedio, remedio e paciencia, como fixemos nós nestas vacacións, pois, que eu lembre…, non rifamos, nin unha soa vez! ¡Quero dicir, en serio!

-Daquela ata sería mellor desertar, non volver a esa Xunta que nos desconxunta! –E de paso, deulle un bico.

-Estás nun erro pois os duelos con pan son menos, e o noso vén…, do bendito Presuposto, ademais do Paternóster!

Apeados das escaleiras da inevitable Porta Falsa, e xa na beirarrúa, Xulieta:

-¡Aí a temos: por fóra, unha gran fachada, e por dentro, un almacén de papel!

-¿Sabes como lle chama meu pai?

-Nunca lle oín falar do Multiusos!

-Pois chámalle: Esa Santa Casa! ¡Si, si, e non porque a considere perfecta, senón por algo máis rebuscado: Este edificio acaparou, substituíu, un convento de monxas, unhas monxas que facían, e vendían, hostias; sen consagrar, por suposto!

-Daquela, xa que é santa, persignémonos, que nos van consagrar…, outra vez!

Na mesa de Romeu, montañas de papeis. Ollounos con carraxe, máis que o Al Manssur fronte as murallas inexpugnables. Entrou a presentarse:

-¡Xefe, que pasou aquí, ou é que estivemos de vacación, todos, asemade?

-¡As precipitacións só levan a precipicios, e o bo viño madura nas cavas! ¿Que adiantaría eu, que adiantaría este país se poño un novato a resolver problemas que precisan, que precisan e que merecen, veteranía, como é o teu caso!

Romeu felicitouno e felicitouse por ter un xefe tan sensato, tan sensato e tan..., pícaro!

Entrada distinta foi a de Xulieta, catro ventás máis adiante, no mesmo corredor. ¡Nin un papel na súa mesa; limpa a deixara, e limpa a atopaba!

-¿Xefe, é que me cambiaron de destino? ¡Teño a mesa…, inmaculada!

-¡Pois así, exactamente así, terás que deixar as dos teus compañeiros cando, nas súas vacacións, agregues o seu traballo ao teu! Co tempo que levas comigo, xa debías saber o meu lema: ¡Non deixes para mañá o que podas facer hoxe! Unha Xunta, esta Xunta, é, ou debera ser, un tren de mercancías, e non de turistas: ¡Se producimos, avanzamos; avanza o país! E para avanzar, de locomotora, un motor alemán, con disciplina alemá, en carrís alemás. En canto á puntualidade, un reloxo suízo! Así avanzaremos cara a un mañá que nos promete paz, xustiza e pan! ¡Dixen!

¡Carajo se dixo; tanto dixo, tanto e tan ben dito, que Xulieta, de alí en diante tomouno por un bendito, aínda que lle asustaba aquilo da mancomunidade do traballo, suplindo aos ausentes! Á media mañá, cando foi toma-lo seu cafeíño ao bar, atopouse co seu, ¡por agora!, idolatrado Montesco, e díxolle:

-¿Á que non sabes a que se parece esta Xunta, a nosa?

-¿Xa che contaron un chiste? ¡Pois para chistes estou, coa que teño enriba da mesa!

-Diso se trata: Esta Xunta é un tren de dúas velocidades, con dúas locomotoras; unha, romana, e outra, sueva. Cando cansan os romanos, cando se lles esgota a marcha, entra a funcionar a maquinaria sueva, pero como os suevos veñen de gardar vacas, nos lles queda máis remedio que apropiarse do dereito romano…, que de aí nacen os preitos!

-¡Como non te expliques mellor…!

-Fareino na casa, na nosa, que agora temos que equilibra-los pesos, ou non ves que hai máis función aquí, na cafetería, que no resto do edificio? ¡Como dixo o frade, ora et labora! Nesta barra, neste altar da “Santa Casa”, somos demasiados a orar, e xa non cabemos!
…

-Xulieta, non esperes por min, que vou almorzar na cafetería, e despois sigo… ¡Xa sabes, estou laborando!

-¿Tanta ración che gardaron?

-Hai asuntos a punto de prescribir, e se cadra obreiros que se quedarán sen traballo de non resolverse…, de non resolverse isto! –Concretoulle Romeu.

-Ben, vale; e alédome de que así sexa…, que alguén do seu partido pense neles, pois outros…, algún que ti e mais eu coñecemos xa daba por desaparecida esa caste!

-¡Claro, os descastados!

Seguían en bo entendemento, pero iso foi ata a noite, pois Romeo, ao chegar, xa escoitou o piano desde o relanzo:

-¡Maldita; volviches a serme infiel!

-¿Célaste dun morto? Pois este que estaba comigo cando abríche-la porta, que aínda estabamos no seu preludio, era o teu amigo Chopin, e mais el non se cela de que esteas encantado da súa Aurora. ¿Xa esqueciches que a semana pasada, ¡en dez días!, che pediron un artigo para a revista ADIALA, do Centro Galego de Mallorca, e ben que enxalzaches nel a esa desvergoñada, a esa…, a esa querida tan odiosa!

-Para perdoarche, tes que tocarme o Himno de Riego…

-O himno de Riego, ignaro Romeu, non ten adaptación para piano, que eu saiba, pero o que si fago é levarte esta noite ao Círculo, e alí toco a Negra Sombra de Montes, que xa ma pediron máis veces!

-¡Negra Sombra a miña, que sempre me toca bailar coas feas…, mentres toca a guapa!

Bicáronse e volveron a perdoarse, que xa o tiñan de costume.
-.-
Xulieta, motu proprio, para que o seu Romeo tomase a desafogue aquilo de pasarse oito ou dez días de xornada prolongada, contoulle a trola de que tiña o piano desafinado e que ía dedicarse a repasar libros e apuntes de Dereito Romano, que fora a súa sinatura frouxa:

-Xa que tanto tes atrasado, e mentres non nos facemos cos cadernos de Economía, voume dar o pracer de esperarte no despacho… ¡Iso si, cun querido, con outro, que me cansei de Chopin!

-¿Coñézoo?

-Para que che aumenten os celos direiche que se trata dun amigo teu, do teu admirado García Garrido, outro romanófilo! ¿Non dis que os Montescos vides dun Centurión premiado, premiado ou xubilado, cunha villae? ¡Eu, a túa opoñente, a túa contraria, estou interesada en coñecervos mellor…, para mellor defenderme!

Dito e feito, pero as infidelidades foron moitas, plurais, pois o profesor García Garrido presentoulle a Dión Casio, a Aurelio Gelio, a Cicerón, a Dionisio de Halicarnaso, a Fedro, a Macrobio, a Nonio Marcelo, a Platón, ao xoven Plinio, a Polibio, a Plutarco, a Quintiliano, a Salviano, a Séneca, a Suetonio, a Tácito, a Tito Livio, a Valerio Máximo, a Varrón…

As merendas deron en facelas na pastelería Madarro, á que acudían previa cita telefónica, a distinta hora segundo Romeu se decidía a poñer punto e seguido nos seus Informes.

-¿Que, hoxe que; que tema repasaches?

-Varios, pero detívenme, moito, na cuestión dos requisitos do matrimonio clásico.

-¿Si? ¿Non estarás preparando unhas alegatio para acudir á Rota? Se é así, faino ben; ¡consello de Avogado! Ten presente que, Actore incumbit probatio! ¡A proba incúmbelle ao demandante!

-Ao da Rota, non; aínda non; pero se segues tan absorto no Multi igual me dás pé para invocar abandono do fogar…, ou…., ou a designación para Senador do marido da liberta, que ben sabes que era unha das causas indiscutibles para unha disolución matrimonial. Mais non preciso acollerme ao Romano, que ben fresca temos esa Lei da Violencia de Xénero, tan elástica coma…, coma ese fol das túas botas monfortinas!

-¡É anticonstitucional!

-¡Xa o sei, pero, que partido dos que a votaron se atreve agora a poñerlle ese cascabel ao gato, coa de votos que están en xogo? En todo caso deixémonos de chanzas, pois coas cousas de comer non se xoga; ¡estas cañas da Madarro valen para celebrar unha voda, así que, por agora, falar de divorcio, sobra! Xa que vén a conto, vouche falar de vodas, daquelas, das romanas: Hoxe descubrín que este Lugo, para proclamarse romano, romano de pura cepa, nin das murallas precisa, e iso que me gustan, e quérolles ben…

-Pois eu quérolles mal. -Interrompeuna Romeu. -Quérolles mal por dous motivos: O máis importante é que, ¡tantas veces como intentei bicarte nelas, e sempre me rexeitabas a pretexto de que, tan arriba, víanos Deus! ¡Mentira, que estas murallas son de Apolo, de Apolo ou de Mitra, a escoller, e ámbolos dous están afeitos a cousas peores!

-¿A outra?

-A outra é noxenta, pero, ¡xa que me tiras da lingua! Se non tivésemos muralla, terían que leva-los cans a mexar…, aos montes de Labio!

-Se me interrompes para dicir parvadas, non sigo! O que quero dicirche, inculto Romeu, que tes máis de romero, de rosmarinus officinalis, que de Romeu, é que a romanización próbase, de sobra, co ritual das nosas peticións de man, máis cerimoniosas que en parte algunha: As esponsións, ou estipulacións, seguen celebrándose por convenio solemne entre o paterfamilias da desposada e o seu prometido, ou tamén co paterfamilias del. A dote recoñécese e resgárdase sobre o prado da Porta, o mellor da casa, e cando non se ten, nunha conta bancaria! Despois, que a sanción moral contra os que incumprían o compromiso, tanto aquí como en Roma, de moral tiña pouco, pois adoitaban punila, materializala, cunha malleira de paus, que en Roma eran de cupressus sempervirens, pero aquí en Lugo nunca faltaron os quercus, máis duros cós cupressus! ¿Actores neste drama? Tanto alí coma aquí, os irmáns dela, fose in person ou delegando nos seus parentes, veciños e amigos. Non se coñecía peor infidelidade que faltar a unha palabra de casamento!

-Iso é certo; dou fe…, ¡por oídas, claro! ¡Excelente observación da miña xurista! Pero houbo un desuso pois as arras eran esponsalicias, e actualmente son sacramentais…

-¡Si, si, que tamén reparei niso! ¿E sabes outra cousa? ¡Que te puideches casar comigo grazas a que a prohibición de contraer matrimonio entre patricios e plebeos foi abolida pola Lei Canuleia, xa no ano 445 a. C.!

-¡Muller, tes razón niso, que así, eu, puiden casarme cunha plebea!

-¡Cínico, máis que cínico: Do PSOE, do partido dos obreiros, es ti, así que, plebeo; per saecula saeculorum, plebeo!

-¡Popular, que ti es do populacho, incluso por definición!

As cañas da Madarro eran doces, pero os “amantes” de Lugo, nesta ocasión, botáronlles vinagre.

.../...