De pouco lle valeu
O río Arnoia, ó seu paso por Baños de Molgas leva as augas mansas. O río Arnoia tiña fama de troiteiro. O río Arnoia, cos seus 84,5 quilómetros é o río máis longo da provincia de Ourense. No río Arnoia xa teño escrito que se afogaron algunhas persoas a principios do século XX, principalmente, a causa de caídas das cabalgaduras. O río Arnoia tamén vale para acubillo de troitas de dúas patas. Como a troita chamada Teodoro Bouzas Rodríguez, de 23 anos, e veciño do concello Baños de Molgas, que, alá por principios de agosto de 1913, cando os alguacís do xulgado de instrución de Allariz o trasladaban desde ese lugar ata o cárcere da mesma vila, déuselle por darlle sebo ós pés e viu a ocasión de pasar desapercibido debaixo dunha ponte que cruzaba o río Arnoia. De pouco
lle valeu a acción (a de fuxir e a de esconderse), xa que tan axiña como o xulgado puxo en coñecemento o asunto nas mans da Garda Civil, esta saíu na súa persecución e, como teño relatado tamén noutros Pingas, a benemérita é moito benemérita en cuestión de... como dicía a canción: síguele los pasos a esa, neste caso, a ese. E nun chiscar de ollos, nun alustro devolvérono de novo ó xulgado.
Parecer a aira dos paus
A pesar de que parecía a aira dos paus (porque levaba malleiras a esgalla), Quintín Crende Meira era un arroutado, un botado para adiante que se metía nas conversas de todo o mundo e nas barafundas que houbese en calquera lugar. Despois, claro, parecía a aira dos paus. Ía de malleira en malleira e sufría contratempos e desgrazas a moreas. Non obstante, testán coma o seu pai, non aprendía. Quintín Crende Meira era fillo de Quinto Crende Trabada e de Gabriela Hebrea Celestial, Os Avésporas. Ó fillo chamábanlle, vaia por Deus, O Avesperiña. Tanto alcume na nosa terra está moi ben, pero ás veces, temos pouca imaxinación... Quinto e Quintín, Avésporas e Avesperiña. Sigo. Xa o seu pai, é dicir, Quinto, levaba tundas a darlle cun sacho. E o pai do seu pai. E todos sabemos que nas aldeas cando se zorrega, zúrrase de verdade. Quintín Crende, O Avesperiña, choraba un pouco na súa habitación ou detrás dun palleiro (nunca ninguén o vira chorar en público), pero ó momento xa estaba metendo a zoca alá onde houbese algo de mobilización. Ó pouco, os outros, e como xa o coñecían, ale, dálle que dálle. Se é parvo toda a vida, para que vai cambiar. E Quintín, O Avesperiña, parecía a aira dos paus.
Visitando dúas airas
Canso de estar sentado no mazadoiro da fonte da Aira de Arriba, decido baixar polo Lugar e cando chegue á burga, volver sentar. Pero xusto cando estou á altura das escaleiras que van á Aira de Dentro deteño os meu pasos e dubido en seguir baixando ou pasar a botarlle unha ollada á citada aira. Creo que desde mozo non volvera poñer os pés nela. É máis, penso que non o volvera facer desde a derradeira malla que se fixo nesa aira, alá pola década dos 70, creo. Empezo a subir os seis banzos e cando vou na metade xa vou pensando de botarlle unha ollada tamén á Aira dos Canastros. A esta si que é verdade que se poden contar cos dedos das mans as veces que entrei ou pasei por ela. As airas, aínda que sexan un pouco comunais, é como un mundo á parte na vida
das vilas ou aldeas. O de un pouco comunais refírome a que pertencen tan só a un certo número de veciños, xeralmente os lindeiros da mesma. Se son airas pequenas, o número de veciños é pequeno. E aínda que Baños de Molgas sexa unha vila pequena, cuns veciños tes máis confianza que con outros. Así, ás veces, había airas que esquivabas un chisco por iso de estar nun territorio que non coñecías ben. Ó final, camiñei por as dúas e xa baixei definitivamente sentar á burga.
O asubío do tempo
Di un que sabe moito, que o sentimento é coma un asubío do tempo: que sae da folla da melancolía para acougar na á dunha ruliña. Non é nada fácil traspasar os percorridos da experiencia. Ou da realidade. Porque hai realidades que non deixan que as melodías asubiadas sigan o bo ritmo dos latexos do corazón que vai e vén polas corgas do amor. Ese que sabe moito, asubía por entre os codesos da memoria. Aqueles codesos que, hai tempo, arroupaban a voaxa das leiras de medio universo. O asubío do tempo soa por entre as ondiñas do mar e en cada son vai un verso para formar, ó final, un poema eterno. Sempre haberá reloxos con agullas brancas que Medirán o asubío entre a saída dos beizos e a chegada á illa da felicidade ou da nostalxia. E sempre haberá asubíos que contarán toda unha historia. Por exemplo, a que abarca desde o inicio dun pensamento ata os confíns dun sentimento. De moitos sentimentos. O asubío do tempo baila por entre as corredoiras da lembranza e senta, finalmente, á esquerda dun salgueiro que está ante o portelo dun lameiro. Di un que sabe moito, que é bonito asubiar. E eu, aínda que non saiba nada, e por se aquel, xunto os beizos e asubío no tempo.
